42 ngày cứu sống bệnh nhi mắc tim phức tạp nhỏ tuổi nhất Việt Nam của các bác sĩ BV Nhi Trung ương

Bệnh nhi Nguyễn Minh H. được chẩn đoán trước sinh tại bệnh viện Phụ Sản Trung ương, được chào đời tại bệnh viện Phụ Sản Hà Nội và ngay sau đẻ được vận chuyển cấp cứu sang bệnh viện Nhi Trung ương cùng ngày 13/5/2020 trong tình trạng nguy kịch.  Thời điểm này, trẻ chỉ mới được 2 giờ tuổi.

Trẻ được chẩn đoán dị tật tim bẩm sinh là Tứ chứng Fallot có kèm theo tình trạng tăng áp lực động mạch phổi và ống động mạch đã đóng.

Với diễn biến của trẻ không giống với những trường hợp được chẩn đoán là tứ chứng Fallot thông thường, các bác sĩ đã tiến hành hội chẩn cấp cứu cho bệnh nhân. Ngay sau đó quyết định mổ cấp cứu được đưa ra nhằm sửa chữa và đưa giải phẫu trái tim của bệnh nhân trở về bình thường, kèm theo phải điều trị tình trạng tăng áp động mạch phổi vô căn từ thời kỳ bào thai hiếm gặp. Các bác sĩ dự đoán quá trình phẫu thuật cũng như hồi sức sau phẫu thuật là đặc biệt phức tạp.

Ca mổ bắt đầu từ 2h sáng ngày 14/5/2020 khi em bé được 15 giờ tuổi, trải qua 5 giờ phẫu thuật liên tục, với nhiều diễn biến phức tạp trong mổ, bệnh nhân đã được TS.Bs Nguyễn Lý Thịnh Trường, Giám đốc Trung tâm trực tiếp phẫu thuật sửa chữa để tim có thể hoạt động giống với tim bình thường.

Tuy nhiên, diễn biến sau mổ của trẻ xấu dần đi theo từng giờ từng phút do tình trạng tăng áp lực động mạch phổi. Trẻ được các bác sỹ hồi sức tích cực, cho thở máy để giảm áp lực động mạch phổi nhưng không hiệu quả.

TS.BS Cao Việt Tùng – Trưởng khoa Điều trị tích cực Tim mạch ngoại khoa cùng ê kíp hội chẩn đã đưa ra quyết định sử dụng biện pháp trao đổi ô xy qua màng ngoài cơ thể (ECMO) nhằm hỗ trợ cho tuần hoàn và hô hấp cho bệnh nhân. Đồng thời, tiến hành thông tim chẩn đoán đánh giá giải phẫu động mạch phổi và loại trừ các căn nguyên gây tăng áp lực động mạch phổi khác.

Sau 4 ngày liên tục sử dụng ECMO, tình trạng trẻ cải thiện rõ rệt, đã được cai và rút ECMO nhưng vẫn phải để hở ngực do huyết động chưa thực sự ổn định, kèm theo tình trạng phù toàn thân và thoát dịch qua mô kẽ. Sau 8 ngày sau phẫu thuật, trẻ được đóng ngực và được tiếp tục hồi sức tích cực trong 18 ngày sau đó do tình trạng suy thận, suy tim...  

Sau quá trình hồi sức tích cực và trải qua rất nhiều khó khăn vất vả, hiện cháu bé đã được rút máy thở, tự thở tốt với tình trạng ổn định và chuẩn bị được ra viện trong niềm vui mừng của gia đình và các bác sĩ.

Kết quả siêu âm tim của cháu trước khi ra viện cho thấy tim của cháu H. hoạt động giống tim bình thường và áp lực động mạch phổi đã trở về bình thường

TS.BS Nguyễn Lý Thịnh Trường – Giám đốc trung tâm Tim mạch trẻ em cho biết, tứ chứng Fallot là một khuyết tật nghiêm trọng của quả tim, xuất hiện ngay từ thời kỳ bào thai. Phần lớn các trường hợp mắc tổn thương tim bẩm sinh này sẽ cần phẫu thuật khi trẻ được 6-9 tháng tuổi, rất hiếm khi cần phải phẫu thuật từ trong thời kỳ sơ sinh.

Đối với những trường hợp tứ chứng Fallot có tình trạng tăng áp lực động mạch phổi (vô căn hoặc tăng áp động mạch phổi từ trong bào thai) ngay sau sinh là rất hiếm gặp, đe doạ tính mạng ngay sau khi ra đời, cần phải phẫu thuật và can thiệp hồi sức khẩn cấp. Kể cả khi phẫu thuật thành công thì tỷ lệ tử vong cũng rất cao do quá trình hồi sức rất phức tạp và nặng nề, đòi hỏi các bác sĩ hồi sức cần có kiến thức chuyên sâu về chuyên ngành hồi sức tim mạch cũng như hồi sức sau mổ.