Năm 2020 đánh dấu mốc kỷ niệm 50 năm ra mắt dòng giày Superstar, tạo thành lý do cho thương hiệu 3 sọc đem tới hàng loạt các phiên bản kỷ niệm thuộc vào hàng "không mua là tiếc". Không chỉ đơn giản là cho ra mắt các mẫu giày kỷ niệm, hồi tháng Một năm nay, adidas đã đưa ra tuyên ngôn "Change is a team sport" (tạm dịch: Đổi thay là một bộ môn tổ đội) nhằm tái thiết diện mạo của đôi giày adidas Superstar. Bên cạnh sự góp mặt của Jonah Hill, Pharrell Williams, Nigo, Paul Pogba, BLACKPINK, Ninja, Jen Soto… tham gia vào đội hình siêu sao trong chiến dịch đặc biệt này tại Việt Nam là những cái tên hàng đầu như Chi Pu, Decao, Châu Tuyết Vân, Á hậu Mâu Thủy, nhóm Uni5, SunHT và cặp đôi vloggers Giang Ơi - Thịnh Trị. adidas đã nhấn nhá về một năm lột xác toàn diện với dòng sản phẩm mang tính biểu tượng này.

adidas Superstar: Siêu sao của nền văn hóa sát mặt đất và hành trình 50 năm rực rỡ - Ảnh 1.
adidas Superstar: Siêu sao của nền văn hóa sát mặt đất và hành trình 50 năm rực rỡ - Ảnh 2.

Năm 2008, Estelle và Kanye West cho ra mắt ca khúc "American Boy" và nhanh chóng đạt được thành công vang dội. Bài hát lột tả hình tượng quyến rũ và hiện đại của những chàng trai kiểu Mỹ, sống ở các block nhà bụi bặm và trải nghiệm cuộc sống đường phố ở mức độ chân thực cao nhất, khiến nàng Estelle đã bị bỏ bùa ngay từ thời khắc đầu tiên của bài hát.

"Dress in all your fancy clothes.

Sneaker's looking Fresh to death, I'm loving those Shell Toes."

"Shell Toes" hay "Mũi sò" có lẽ là cái tên không chính thức nổi tiếng nhất thế giới khi nói về một đôi giày. Huyền thoại của những huyền thoại gọi tên adidas Superstar, đôi giày mà dường như không một ai chưa từng nghe qua tên hay sở hữu trong tủ đồ của mình. Thiết kế đơn giản, đẹp mắt cùng khả năng phối đồ dễ dàng khiến adidas Superstar luôn là sự lựa chọn hàng đầu cho rất nhiều phong cách ăn mặc khác nhau. Tuy nhiên, để nói về mức độ phủ sóng của đôi giày cao niên này, trước tiên hãy tua ngược đồng hồ hơn 50 năm để cùng tìm về cội nguồn xa xôi bậc nhất cho nền móng của nền văn hóa sneakergame trên toàn thế giới.

adidas Superstar: Siêu sao của nền văn hóa sát mặt đất và hành trình 50 năm rực rỡ - Ảnh 3.
adidas Superstar: Siêu sao của nền văn hóa sát mặt đất và hành trình 50 năm rực rỡ - Ảnh 4.

Ngược dòng lịch sử tìm về cội nguồn của đôi giày làm nên tên tuổi của adidas, hãy trở về những năm 1960, khi mà adidas đang là thương hiệu thể thao thành công bậc nhất thế giới. Tại kỳ Olympic 1960 được tổ chức tại Rome, adidas nắm giữ ngôi vị độc tôn với 75% vận động viên dự thi sử dụng các món đồ của thương hiệu 3 sọc. adidas lúc này chủ yếu sản xuất những đôi giày phục vụ bộ môn điền kinh sân vận động và khẳng định vị thế của mình với nữ quán quân Wilma Rudolph, dẫn tới gần một thập kỷ tiếp tục thành công rực rỡ. Cho tới năm 1968, người ta ước tính có tới 85% vận động viên tham gia Olympic Mexico đã sử dụng giày adidas, đem về 37 huy chương vàng, 35 huy chương bạc và 35 huy chương đồng danh giá.

Bước ngoặt cho adidas bắt đầu tại đây, khi Horst Dassler (con trai của Adi Dassler, người sáng lập nên thương hiệu adidas) bắt đầu nuôi tham vọng bành trướng thương hiệu của mình ở mảng giày bóng rổ chuyên dụng. Cho tới tận những năm 70, hầu hết các vận động viên bóng rổ vẫn sử dụng giày thể thao vải canvas như Converse All Stars và Pro-Keds Royal. Bản chất mỏng manh của đôi giày vải khiến các vận động viên gặp kha khá những chấn thương cổ chân và đầu gối, và điều này làm Horst Dassler cùng Chris Severn (giám đốc tiếp thị của adidas tại thị trường Bắc Mỹ) nhận ra mảnh đất vàng cho đứa con cưng của mình.

Dòng giày bóng rổ của adidas nhanh chóng được thử nghiệm và ra đời với hai phiên bản: adidas Supergrip và adidas Promodel (tới nay vẫn được đánh giá là một thiết kế huyền thoại). Đôi giày adidas Promodel được làm bằng da, cung cấp "tấm khiên" kiên cố hơn cho các vận động viên ở cổ chân, đồng thời bảo vệ mũi chân với thiết kế mũi giày điển hình: "Shell-toe".

adidas Superstar: Siêu sao của nền văn hóa sát mặt đất và hành trình 50 năm rực rỡ - Ảnh 5.

Phải mất một khoảng thời gian để adidas từ từ bám rễ tại thị trường giày bóng rổ nhà nghề Mỹ, khi các tuyển thủ San Diego Rockets bắt đầu sử dụng những đôi giày của adidas và thu hút sự chú ý của người xem bởi cả thành tích thi đấu tuyệt vời cũng như tính thẩm mỹ không thể chối bỏ. Trái ngọt mà adidas thu hoạch được chín rộ vào năm 1969, khi có tới 85% tuyển thủ bóng rổ Mỹ sử dụng giày adidas khi thi đấu chuyên nghiệp, tạo thành tiền đề hoàn hảo cho sự chào sân của một siêu phẩm đã ra mắt trước đó không lâu.

Vào khoảng thời gian 1965-1969, giữa đà tăng trưởng mạnh mẽ của adidas Supergrip và adidas Promodel, những đôi giày adidas Supergrip được tái thiết kế, bổ sung phần mũi sò đang thành công vang dội trên dòng Promodel. Phiên bản làm lại này được đặt tên là "Superstar" - đôi giày huyền thoại, nhân vật chính của bài viết này. Tới đây, hẳn bạn đã hiểu "Superstar" của adidas vốn được sử dụng để ám chỉ 85% những tuyển thủ bóng rổ chuyên nghiệp Mỹ của thập niên 60-70, trong đó phải kể tới Kareem Abdul Jabbar.

"adidas Superstar cần có một 'superstar' đồng hành." - Chris Severn đã thuyết phục Horst Dassler như vậy khi đề nghị adidas thỏa thuận bản hợp đồng trị giá 25.000 USD cho mỗi năm thi đấu với giày adidas trên sân. adidas Superstar chứng kiến thành tích tuyệt hảo của Kareem Abdul Jabbar, tạo thành biểu tượng sơ khai nhất cho dòng giày này.

Theo thời gian, công nghệ giày bóng rổ dần phát triển, nhưng adidas Superstar vẫn không theo đó mà rơi vào quên lãng. Đôi giày đã tự tìm được hướng đi cho mình khi rời khỏi sàn đấu để tìm tới đường phố và âm nhạc ở một đất nước coi thể thao như tôn giáo. Những cậu bé hàng tuần háo hức theo dõi các trận đấu bóng rổ nhà nghề dần lớn lên cùng adidas Superstar và đem nó theo mình đi khắp nơi: Kẻ thì mang nó đi học, đi làm, người thành công thì trở thành ca sĩ và rapper nổi tiếng. Nhờ sự khởi sinh và phát triển mạnh mẽ của văn hóa hip-hop, đôi giày Superstar nhanh chóng tìm được cho mình những "Superstar" mới: ban nhạc rap huyền thoại Run DMC của thập niên 80. Sở hữu đĩa vàng và bạch kim, xuất hiện trên MTV, bìa tạp chí Rolling Stone, trình diễn tại Live Aid 1985, Run DMC đồng thời đạt tới đỉnh cao danh vọng khi nhận được hợp đồng trị giá 1 triệu USD (con số không tưởng vào những năm 1980) với adidas. Họ là những người đầu tiên đem theo những đôi giày Superstar cùng phong cách ăn mặc đường phố thân quen nhưng đầy phá cách lên sàn diễn, và cũng chính họ đã tạo nên sân khấu lịch sử tại Madison Square Garden khi khiến 10.000 fan hâm mộ có mặt tại đó giơ cao những đôi giày adidas Superstar, lắc lư theo điệu nhạc ca khúc "My adidas".

adidas Superstar: Siêu sao của nền văn hóa sát mặt đất và hành trình 50 năm rực rỡ - Ảnh 6.

"Bản hợp đồng giữa chúng tôi (Run DMC) với adidas đã xác nhận chỗ đứng của hip-hop trong lịch sử. Trước đó, mọi người nói rằng đó chỉ là trào lưu, phải, nhạc rap chỉ là trào lưu mà thôi. Họ cho rằng thứ âm nhạc ấy thật tiêu cực và chẳng có gì tốt đẹp cả. Và rồi, bản hợp đồng với adidas của chúng tôi đã xác nhận điều ngược lại." - Run DMC đã trả lời như vậy khi được phỏng vấn về bản hợp đồng triệu đô với thương hiệu 3 sọc. Sẽ thật kiêu căng nếu nói rằng, adidas Superstar đã tạo nên văn hóa hip-hop, nhưng cũng sẽ thật nông cạn nếu phủ nhận điều đó. Sau Run DMC, adidas Superstar tiếp tục bám rễ sâu rộng với văn hóa đại chúng nhờ vào âm nhạc, văn hóa trượt ván cùng phong cách thời trang đường phố, và phần còn lại chính là lịch sử. Từ sân bóng rổ tới đường phố, tất cả mọi người đều có thể trở thành một "siêu sao" với adidas Superstar - kiểm chứng xác nhận từ những năm 70.

adidas Superstar: Siêu sao của nền văn hóa sát mặt đất và hành trình 50 năm rực rỡ - Ảnh 7.
adidas Superstar: Siêu sao của nền văn hóa sát mặt đất và hành trình 50 năm rực rỡ - Ảnh 8.

Thiết kế huyền thoại của adidas thành công nhờ vào ngôn ngữ thiết kế hài hòa và vô số chất liệu sáng tạo để phát triển các phiên bản mở rộng của nó. 50 năm đã qua đi kể từ ngày adidas Superstar ra đời, và gần như tất cả các phối màu có thể tưởng tượng được của đôi giày mũi sò đều đã được ra mắt (nhưng các phiên bản mới sáng tạo hơn vẫn được ra mắt hàng năm). adidas Superstar trở thành chứng nhân của hip-hop, thời trang và văn hóa đường phố, đồng thời tạo ảnh hưởng sâu rộng tới mức số lượng phiên bản kết hợp của nó với các thương hiệu và nhân vật nổi tiếng vẻ vang cũng đã chẳng thể đếm nổi.

Cột mốc tiêu biểu nhất cho những phiên bản kết hợp của adidas Superstar phải kể tới chính là adidas x BAPE, ra mắt năm 2003. Nigo, người sáng lập thương hiệu streetwear Nhật Bản nổi tiếng The Bathing Ape đã bày tỏ sự ngưỡng mộ và yêu thích của mình với đôi giày mũi sò khi cho ra mắt loạt thiết kế của chính ông với một số cải tiến và đổi thay đáng kể như chất liệu canvas thay cho da truyền thống, áp dụng họa tiết camo cho đôi giày cùng bộ đế được chuyển sang màu ngả vàng đậm chất vintage.

adidas Superstar: Siêu sao của nền văn hóa sát mặt đất và hành trình 50 năm rực rỡ - Ảnh 9.

Super Ape Star của adidas x BAPE đã trở thành đôi giày huyền thoại và được săn đón nồng nhiệt cho tới tận ngày nay, mở đường cho hàng loạt những thiết kế hợp tác thành công có thể kể tới như adidas x Mastermind Japan, adidas x The Neighborhood hay một số phiên bản đã làm mưa làm gió tại Việt Nam như adidas x Pharrell Williams và adidas x Rick Owens. Cho tới tận ngày nay, những đôi giày này vẫn thường xuyên xuất hiện trong danh sách tìm kiếm, sở hữu của rất nhiều bạn trẻ Việt Nam, khẳng định rõ sự thành công của dòng giày Superstar dù là ở phiên bản nào đi nữa. Thật sự là không ngoa nếu nói rằng Superstar đã luôn luôn là một "siêu sao" của shoe game trên toàn thế giới cũng như ở Việt Nam: Mỗi đầu giày Việt đều có một đôi adidas Superstar trong tủ đồ hay danh sách mua sắm hàng năm; các phiên bản cập nhật với chất liệu, cải tiến kiểu dáng hay thay đổi màu sắc luôn được người trẻ Việt yêu thích và sưu tập đầy đủ - có thể nói rằng adidas Superstar chính là đôi giày thành công bậc nhất của adidas tại thị trường Việt Nam cũng như toàn cầu.

adidas Superstar: Siêu sao của nền văn hóa sát mặt đất và hành trình 50 năm rực rỡ - Ảnh 10.

 (Một thông tin thú vị: Mới đây, Sean Wotherspoon - nhà thiết kế người Mỹ được mệnh danh là "phù thủy sáng tạo" - cũng đã cho ra mắt một phiên bản kết hợp với adidas Superstar nhằm nâng cao nhận thức về phát triển bền vững và bảo tồn thiên nhiên trên Trái Đất. Phiên bản adidas Super Earth của anh cũng đã được mở bán tại adidas Việt Nam và hứa hẹn sẽ trở thành một "archive" (món đồ thuộc diện phải sở hữu với các tín đồ thời trang) đắt hàng. Không chỉ có vậy, một phiên bản kết hợp giữa adidas và Beyoncé cũng đã được lộ diện, hứa hẹn cơn sốt mới khi thương hiệu thời trang - thể thao nổi tiếng bậc nhất thế giới này sẽ có cú bắt tay đặc biệt thú vị với người được mệnh danh là "nữ danh ca của các danh ca".)

adidas Superstar: Siêu sao của nền văn hóa sát mặt đất và hành trình 50 năm rực rỡ - Ảnh 11.

Năm 2020 đánh dấu mốc kỷ niệm 50 năm ra mắt dòng giày Superstar, tạo thành lý do cho thương hiệu 3 sọc đem tới hàng loạt các phiên bản kỷ niệm thuộc vào hàng "không mua là tiếc". Không chỉ đơn giản là cho ra mắt các mẫu giày kỷ niệm, hồi tháng Một năm nay, adidas đã đưa ra tuyên ngôn "Change is a team sport" (tạm dịch: Đổi thay là một bộ môn tổ đội) nhằm tái thiết diện mạo của đôi giày adidas Superstar. Bên cạnh sự góp mặt của Jonah Hill, Pharrell Williams, Nigo, Paul Pogba, BLACKPINK, Ninja, Jen Soto… tham gia vào đội hình siêu sao trong chiến dịch đặc biệt này tại Việt Nam là những cái tên hàng đầu như Chi Pu, Decao, Châu Tuyết Vân, Á hậu Mâu Thủy, nhóm Uni5, SunHT và cặp đôi vloggers Giang Ơi - Thịnh Trị. adidas đã nhấn nhá về một năm lột xác toàn diện với dòng sản phẩm mang tính biểu tượng này.

adidas Superstar: Siêu sao của nền văn hóa sát mặt đất và hành trình 50 năm rực rỡ - Ảnh 12.

Không dừng lại ở đây, adidas tiếp tục tôn vinh đôi giày Superstar với một chiến dịch rầm rộ cho nửa cuối năm 2020 - năm kỷ niệm nửa thế kỷ ra đời của đôi giày mũi sò huyền thoại. Kết hợp với dòng phục trang adicolor của hãng, adidas Originals đã cho ra mắt BST giày thể thao và quần áo đi kèm nhằm mang tới nguồn năng lượng tươi vui, hứng khởi, cổ vũ người trẻ tự tin thể hiện cá tính bản thân. Đáng kể nhất chính là 3 mẫu giày Superstar PURE, BOLD và UP, nay được thổi hồn với màu sắc rực rỡ nhưng không kém phần tinh tế. Nếu như PURE gây ấn tượng mạnh mẽ với thiết kế nguyên bản và các sọc màu cùng logo adidas Originals cải biên tại gót giày thì hai mẫu BOLD và UP lại được thiết kế dành riêng để tôn vinh phái đẹp với sự thay đổi đáng kể về phom dáng cũng như cách kết hợp màu sắc vô cùng đẹp mắt.

Ba phiên bản adidas Superstar x adicolor được ra mắt đã nhanh chóng lọt vào tầm ngắm của loạt sao Việt như Chi Pu, Diễm My, Châu Tuyết Vân, Hải Đăng Doo hay chàng fashionisto Decao. Tất cả đã không hẹn mà cùng diện tracksuit truyền thống của adidas và cùng khoe cá tính với loạt thiết kế mới này, sánh ngang hàng với "Team adidas" trên toàn thế giới, bao gồm loạt người nổi tiếng và ngôi sao truyền cảm hứng đã được adidas nhá hàng từ đầu năm.

Sự thay đổi triệt để này đã tạo thành luồng sinh khí mới mà bạn có thể cảm nhận rõ ràng khi dạo bước quanh các cửa hàng của adidas tại Việt Nam. Người yêu giày sẽ nhanh chóng nhận ra luồng sinh khí mới tới từ giao diện được sắp xếp lại của cửa hàng để tôn vinh những đôi giày mũi sò, hàng loạt các thiết kế adidas Superstar được ra mắt với thiết kế đề cao giá trị nguyên bản và chất lượng trên cả mức tuyệt vời. Đa phần giày adidas Superstar phiên bản kỷ niệm 50 năm đều được chế tác với da cao cấp và từng tiểu tiết được gọt giữa cẩn thận, đem tới trải nghiệm cao cấp ở những đôi giày thể thao có mức giá chỉ từ 2-3 triệu đồng.

Và giờ có lẽ sẽ là tới lượt bạn. Nắm lấy cơ hội để trở thành một "Superstar" trong một năm kỷ niệm thật đặc biệt như thế này có lẽ sẽ là một ý kiến không tồi chứ, khi mà các ngôi sao trên toàn thế giới đã kịp thời bắt trend?

adidas Superstar: Siêu sao của nền văn hóa sát mặt đất và hành trình 50 năm rực rỡ - Ảnh 14.

Ngày nay, từ "biểu tượng" có lẽ đã bị lạm dụng ít nhiều, khi người chơi - sưu tầm bất cứ thứ gì cũng đã có một khoảng thời gian dài trải nghiệm chúng. Đối với đồng hồ đeo tay, Rolex có thể là một biểu tượng, Richard Mille có thể là một biểu tượng, và những chiếc Seiko bình dân cũng là một biểu tượng. Điều tương tự xảy đến với túi Birkin hay áo khoác bomber của Raf Simons, và dĩ nhiên, shoe game cũng đã tồn tại thật nhiều những cái tên nổi bật. Thế nhưng, khi nhắc tới adidas Superstar, có lẽ sự đồng thuận sẽ là 100% đối với bất cứ đầu giày nào cho câu hỏi: "Liệu, mũi sò có phải là một biểu tượng không thể thay thế?".

adidas Superstar: Siêu sao của nền văn hóa sát mặt đất và hành trình 50 năm rực rỡ - Ảnh 15.

Bài viết trên đây được thực hiện bởi một đầu giày đã có trên dưới 10 năm ăn ngủ cùng nền văn hóa độc đáo này. Vào thời điểm viết bài, người viết đang mang trên chân một đôi adidas Superstar tuyệt đẹp được thương hiệu cho ra mắt vào dịp kỷ niệm 50 năm ngày ra đời của dòng sản phẩm mang tính biểu tượng này. Đây không phải đôi Superstar đầu tiên được người viết chọn mua, và chắc chắn cũng sẽ không phải là đôi giày Superstar cuối cùng người viết sẽ mua (nhất là với một chiến dịch kỷ niệm 50 năm rầm rộ tới mức này từ nhà adidas). Bởi, mỗi khi cầm trên tay và đi vào chân, adidas Superstar luôn đem tới những trải nghiệm thỏa mãn thật khó tả. Hoài cổ, giản đơn, nhưng lại thật hiện đại và đậm tính thẩm mỹ, đôi giày cao niên này đã trải qua hành trình tương đương một đời người để rồi sau 50 năm vẫn cần mẫn thực hiện đúng nhiệm vụ của nó: Bảo vệ đôi bàn chân của bạn, dù là trên sân bóng rổ, tại đường trượt ván hay khi dạo nơi hè phố. adidas Superstar đã có mặt trên thế giới này trước hầu hết các đầu giày đương đại, và di sản của nó có lẽ sẽ còn sống mãi về sau. Muôn năm Superstar!

Nam Thanh
adidas
Jordy
Theo Trí Thức Trẻ