Khi còn là một cô gái nhỏ, bạn có rất nhiều điều thầm kín muốn thổ lộ với mẹ của mình? Nhưng đến bây giờ, bạn đã mở lời được bao nhiêu lần? Tôi từng nghĩ: "Sau này, mình sẽ là một người mẹ rất khác, trở thành bạn đồng hành của con gái mình!" vì tôi là một bà mẹ 9x hiện đại, sẵn sàng tiếp nhận cái mới sẽ tâm lý và thấu hiểu được hơn so với những người mẹ ở thế hệ trước. Nhưng thực ra, làm được điều đó không dễ như tôi tưởng!

AI CŨNG NGHĨ: “KHI NÀO LÀM MẸ, MÌNH SẼ KHÁC!” - Ảnh 1.

Cún – con gái tôi năm nay 14 tuổi, rất đáng yêu, năng động! Nhưng đó là khi nào bạn ấy đang mải mê nghe nhạc của các "thần tượng", xem Rap Việt hoặc đi chơi với hội "homie" (tên mà con bé gọi nhóm bạn thân của mình). Phần lớn thời gian còn lại, cô bé dễ thương từng bám lấy tôi khắp các quán café, để tôi tha hồ béo má, thơm, ôm ấp đã… biến mất! Cún bây giờ: Gần như không thể tiếp cận và đưa tôi đi từ bất ngờ này đến bất ngờ khác:

AI CŨNG NGHĨ: “KHI NÀO LÀM MẸ, MÌNH SẼ KHÁC!” - Ảnh 2.

Bất cứ ai làm mẹ chắc chắn cũng sốc trước câu nói… thẳng thừng này! Từ khi bập bẹ tới hết cấp 1, Cún nói rất nhiều, đôi khi đến mức… đau đầu. Thậm chí có lúc, tôi chỉ muốn bạn ấy im lặng một lát để mình tập trung làm việc. Cho đến khi… Cún KHÔNG NÓI GÌ NỮA và thẳng thắn bày tỏ: "Con không muốn!". Rốt cuộc điều gì đã tạo ra rào cản giữa những câu chuyện nhỏ to từng rất vui vẻ giữa mẹ và con gái?

AI CŨNG NGHĨ: “KHI NÀO LÀM MẸ, MÌNH SẼ KHÁC!” - Ảnh 3.

Chỉ vài năm trước, dù là tới lớp học nấu ăn hay café, tôi đều lôi con bé theo. Nhưng đến một ngày, Cún "tặng" tôi thêm một cú sốc thứ hai: "Thôi, hôm nay, con không muốn đi chơi với bố mẹ đâu, con xin phép đi với bạn!". Như một phản ứng dây chuyền, hàng trăm câu hỏi bật ra trong đầu tôi: "Bạn nào vậy con?","Bạn có đáng tin cậy không?", "Mấy đứa đi đâu, chơi gì?"…

AI CŨNG NGHĨ: “KHI NÀO LÀM MẸ, MÌNH SẼ KHÁC!” - Ảnh 4.

Tất nhiên là Cún sẽ không thổ lộ điều này, nhưng tôi đã tinh ý nhìn thấy ánh mắt của con bé khi đờ đẫn ngắm một anh bạn khác giới với nụ cười đúng chất "thanh xuân vườn trường". Nửa đùa nửa thật hỏi khẽ cô bạn nhỏ thì Cún lập tức chối bay chối biến và còn… dỗi mẹ luôn!

AI CŨNG NGHĨ: “KHI NÀO LÀM MẸ, MÌNH SẼ KHÁC!” - Ảnh 5.

Trước khi trở thành một bà mẹ, tôi cũng đã từng là một cô gái vị thành niên! Và tôi hoàn toàn hiểu rằng, thế giới của con gái là 1 vạn 8 ngàn điều thầm kín không biết trải lòng cùng ai. Thế nhưng không hiểu sao, khi bước vào vai trò làm mẹ, tôi… quên mất những "ngăn kéo bí mật" trong tâm trí của mình và dường như chỉ nhìn vào những… mối nguy hại. "Công tắc làm mẹ" lại bật lên khiến tôi đôi khi lại hoài nghi, dò xét mà chẳng hề nghĩ rằng, đó có thể là những vấn đề rất bình thường: lần đầu con bước vào kỳ kinh nguyệt, những kiến thức sức khỏe, giới tính!

AI CŨNG NGHĨ: “KHI NÀO LÀM MẸ, MÌNH SẼ KHÁC!” - Ảnh 6.

Khi gọi điện cho "tổ tư vấn tại chỗ" là các bà bạn, tôi dần sáng tỏ hơn rằng nuôi dạy con, dù ở độ tuổi nào cũng đều có những khó khăn, trăn trở, đặc biệt là con gái mới lớn, và tôi không phải là người duy nhất gặp phải những cú sốc tâm lý như vậy. Hành trình làm mẹ luôn trải qua vô vàn khung bậc cảm xúc từ hạnh phúc, tự hào đến mệt mỏi, tức giận rồi cả thất vọng, và điều tôi học được đầu tiên là: có đôi lúc người mẹ phải chấp nhận cảm giác không thể nào hiểu được con đang nghĩ gì, và với một tâm thế hết sức bình tĩnh để "gỡ" từng nút rối. Cũng hãy nhớ rằng, chính bạn nhỏ có thể cũng đang gặp nhiều cú sốc và điều mẹ cần làm là tìm cách khơi đúng mạch nguồn ấy, bằng tình yêu thương và sự chân thành chứ không phải những lo âu, hoài nghi, dò xét và khoảng cách thế hệ.

Tôi đã bắt đầu lại, lọ mọ tìm hiểu và tự mua một cặp vé xem phim cho hai mẹ con – bộ phim mà trước đó con bé đã xin đi nhưng tôi từ chối vì nghĩ rằng không phù hợp với bạn ấy. Sau buổi xem phim, tôi tuyệt nhiên không hỏi han gì sau đó để cho bạn nhỏ không gian tận hưởng sở thích của mình mà hoàn toàn không phải phòng bị.

Nhiều lần sau đó, tôi rủ cô bạn nhỏ đi spa với mình, dạo bộ mua sắm ở trung tâm thương mại rồi ăn món mì ở cửa hàng tiện lợi mà con bé thích. Dần dần, Cún đã mở lòng với mẹ, như với một người bạn.

Và có những bài học mà chính con đã dạy cho tôi:

AI CŨNG NGHĨ: “KHI NÀO LÀM MẸ, MÌNH SẼ KHÁC!” - Ảnh 7.



Khi con còn nhỏ, mỗi lần con khóc, con đau ốm, hầu hết các mẹ sẽ "đẩy cửa xông vào liều mình như chẳng có", phải không? Nhưng khi nghe những tâm sự của con, tôi chợt nhận ra rằng: "Bạn ấy thực sự cần một không gian riêng tư!". Trong thế giới riêng của mình, bạn nhỏ có thể học tập, tâm sự với bạn bè, gói ghém những cảm xúc riêng. Và điều này không có nghĩa là con vuột khỏi vòng tay của mình!




AI CŨNG NGHĨ: “KHI NÀO LÀM MẸ, MÌNH SẼ KHÁC!” - Ảnh 8.

Khi còn là em bé, cả bầu trời của con thu bé bằng bàn tay mẹ. Nhưng lần ấy, con đã khiến tôi giật mình khi hỏi: "Vậy năm 12 tuổi mẹ có bạn không ạ? Cô My, cô Giang là bạn mẹ từ hồi đó mà?". Ừ nhỉ, những năm tháng học đường, chính tôi cũng từng cúp tiết đi chơi với hội bạn. Sẽ thế nào nếu thanh xuân thiếu đi những người bạn, những mối quan hệ, có lẽ là cả một bóng hình bạn khác giới trong tâm tưởng. Tất cả đều là cảm xúc, mà cảm xúc thì càng cấm đoán càng dâng trào mãnh liệt, càng xây bờ đê càng phun trào đến ngập lụt mà thôi! Không phải mọi mối quan hệ của con đều đáng hoài nghi, đặt lên bàn cân. Và tôi vẫn phải trao cho con cơ hội, niềm tin để xây dựng chúng.

Thay vì cấm đoán, tôi đã quyết tâm phải trở thành một người bạn, tâm sự và đồng hành cùng con, và thậm chí là cả những bạn bè của con, học cách chấp nhận rằng: Ngay cả những rung động mới lớn của cô gái nhỏ cũng là hoàn toàn bình thường, miễn là được người lớn dạy cách trân trọng, nâng niu…

AI CŨNG NGHĨ: “KHI NÀO LÀM MẸ, MÌNH SẼ KHÁC!” - Ảnh 9.

Đến cuối cùng, hãy luôn tâm niệm rằng: "Con đã không còn là một cô bé!". Cún đã có tâm tư riêng, có thể tự lập, có ước mơ, sở thích và cả những chủ đề rất rất thầm kín mà có lẽ việc mở lời là vô cùng khó khăn! Và tôi muốn khuyên các bà mẹ: hãy cố gắng kiên nhẫn thay vì cáu gắt, đặt niềm tin thay vì hoài nghi. Bạn nhớ bộ phim hoạt hình Tangled với nhân vật chính là công chúa tóc mây Rapunzel chứ? Tôi biết sự so sánh bà mẹ ngoài đời với bà mẹ… phù thủy trong phim có thể hơi khập khiễng nhưng thật lòng mà nói: đôi khi hình ảnh "mother knows best" (mẹ biết tất cả) như trong phim trong mắt các cô con gái vị thành niên không đẹp tí nào đâu!

AI CŨNG NGHĨ: “KHI NÀO LÀM MẸ, MÌNH SẼ KHÁC!” - Ảnh 10.

Hãy chấp nhận rằng bạn không biết tất cả, và bước vào thế giới của con với một tâm thế không phán xét! Nhưng cũng đừng quên là chỗ dựa, nơi tâm sự, để con vượt qua ưu tư nhỏ bé như chuyện thầm kín, tâm sự bạn gái!

Tôi đã từng nghĩ là tuổi này, con chỉ nghĩ đến bạn bè chứ đâu có mẹ. Nhưng tôi biết mình sai khi con tìm cách hỏi về sức khỏe sinh sản, và những vấn đề quan trọng như căn bệnh Ung thư cổ tử cung – điều mà ở thời của con, tôi cũng băn khoăn nhưng chưa từng dám hỏi. Và thực sự với vấn đề này, cũng chỉ có người bạn lớn – là MẸ mới có thể sẻ chia, chứ không phải bất cứ một bạn bè đồng trang lứa nào khác!

Có những vấn đề mà chỉ có người bạn lớn – là MẸ mới có thể sẻ chia, chứ không phải bất cứ một bạn bè đồng trang lứa nào khác!

Vượt trên những lo âu, những câu "tặc lưỡi" bỏ ngang vì… ngại ngần của một bà mẹ thế hệ cũ, tôi đã đưa Cún đi chích ngừa HPV. Thú thật là ban đầu cả hai mẹ con đều hơi lo chút nhẹ nhưng sau đó thì bất ngờ vì quá nhanh gọn và nhẹ nhàng, vậy mà đảm bảo cho con một tương lai bền vững, để con yên tâm trải nghiệm điều con thích, con ước mơ. Và tôi nghĩ, chính cách làm đơn giản đó thôi đã đủ để thể hiện tình cảm mẹ - con hơn là những bao bọc, dạy bảo giáo điều, khuôn sáo.

Đến bây giờ, Cún hầu như luôn thoải mái chia sẻ với tôi những tâm tư của con, như hai người bạn mà không có chút e dè, ngại ngần. Và tôi hy vọng, những dòng chia sẻ của mình sẽ giúp ích được cho những người trẻ khác giống như mình, bởi chính chúng ta cũng đang chập chững học làm mẹ mà thôi.

Để rồi đến một ngày, các bạn nhỏ đáng yêu ấy sẽ nhận ra rằng: "Chân ái" của thanh xuân chẳng phải tìm kiếm đâu xa, mà chính là tình cảm thiêng liêng giữa mẹ và con gái!

Ung thư cổ tử cung là căn bệnh phổ biến thứ 3 ở phụ nữ Việt Nam trong độ tuổi 15 - 44. Mỗi năm, Việt Nam có khoảng 4.177 ca mắc mới và 2.420 ca tử vong do ung thư cổ tử cung. Đồng nghĩa mỗi ngày, ung thư cổ tử cung cướp đi sinh mạng của khoảng 7 phụ nữ Việt. Tìm hiểu thêm tại website HPV.VN để hiểu đúng về vi rút HPV và có cách phòng ngừa phù hợp cho con của bạn.

Bài viết do Hội Y học dự phòng Việt Nam xây dựng và chịu trách nhiệm về nội dung, với sự tài trợ của MSD vì mục đích giáo dục VN-HPV-00195 10/23/2022.

Tài liệu tham khảo:
Bruni L et. Al, S. ICO/IARC Information Centre on HPV and Cancer (HPV Information Centre). Human Papillomavirus and Related Diseases in Viet Nam. Summary Report 17 June 2019.