Bài 1: Thí điểm cấm xe máy trong con mắt của một startup về xe máy

Cấm xe máy do bất lực?

Theo đề án "Phân vùng hoạt động của xe máy phù hợp với cơ sở hạ tầng và năng lực phục vụ của hệ thống vận tải hành khách công cộng, tiến tới dừng hoạt động của xe máy trên địa bàn các quận vào năm 2030" đang được Sở Giao thông, vận tải Hà Nội hoàn thiện.

Sở Giao thông, vận tải Hà Nội mới đây cho hay, trước khi cấm xe máy hoạt động trong trung tâm thành phố và năm 2030, TP này dự kiến thí điểm cấm xe máy theo giờ từ thứ 2 đến thứ 6 trên 6 trục đường hướng tâm có đủ phương tiện công cộng đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân.

Đó là các tuyến: Cầu Giấy, Giải Phóng, Nguyễn Văn Cừ, Lê Văn Lương, Trần Duy Hưng, Nguyễn Trãi.

Ông Tạ Quang Thái, đồng sáng lập ứng dụng (app) Rada – app trên điện thoại nhằm tìm kiếm dịch vụ theo địa điểm, bao gồm nhiều lĩnh vực như sửa thiết bị gia đình, chăm sóc sức khỏe, giúp việc, cứu hộ… đã lên tiếng về đề án thí điểm này của Hà Nội.

Các phương tiện giao thông Hà Nội trong một ngày mưa. Ảnh minh họa: Nam Nguyễn

Theo ông Tạ Quang Thái, các startup (khởi nghiệp) đang hàng ngày, tích cực làm giảm thiểu một cách hiệu quả tình trạng ùn tắc giao thông, giảm thiểu ô nhiễm môi trường và nâng cao chất lượng cuộc sống người dân.

"Các nhà quản lý đang dự kiến việc giảm thiểu ùn tắc giao thông, khuyến khích sử dụng phương tiện công cộng bằng cách cấm xe máy, cấm ô tô, cấm đường,... theo đánh giá của cá nhân tôi, đây là các biện pháp cực đoan và bất lực"- ông Tạ Quang Thái nói.

Ông Tạ Quang Thái phân tích, việc đi học tập nước này, thành phố kia trên thế giới về kinh nghiệm cấm xe máy là một điểm tốt tuy nhiên việc thiếu nghiên cứu hiện trạng năng lực phát triển kinh tế, hạ tầng giao thông đô thị, tập quán sinh hoạt, cơ cấu ngành nghề và hoạt động kinh tế của người dân và các tổ chức trong nước lại là một thiếu sót lớn trong việc đưa ra các quyết định cấm đoán trong một thành phố đa dạng như vậy.

"Chúng ta có thể gom tất cả công nhân trong một khu công nghiệp, học sinh, sinh viên trong các khu đại học đi xe bus nhưng không thể gom tất cả các tiểu thương, người buôn bán, người có nhu cầu chạy đi, chạy lại, mang vác, giao hàng... đi xe bus được. Muốn thay đổi thì ta phải thay đổi từ trong bản chất về cơ cấu và đặc thù công việc của từng người và cũng có hàng ngàn, hàng triệu công việc như vậy trong một thành phố"- ông Tạ Quang Thái nêu.

Thực hiện những việc nhỏ để thay đổi bản chất vấn đề

Giải pháp cho vấn đề giao thông Hà Nội nhìn từ góc độ của các app khởi nghiệp, ông Tạ Quang Thái cho rằng, đang có một lực lượng mới trong việc sử dụng công nghệ nhằm giảm thiểu dần dần một cách căn cơ vấn đề này. Các statup công nghệ hoạt động trong lĩnh vực chia sẻ có thể kể đến dưới đây:

Trước đây khi bạn muốn ăn một món ăn nào đó, dĩ nhiên bạn phải xách xe cá nhân của mình, chạy đi để mua, sẽ có hàng nghìn, hàng vạn các ý muốn như vậy đổ xuống đường để mua món ăn mà mình ưa thích vào buổi trưa. Bây giờ thì bạn sẽ không cần phải xuống đường nữa, sẽ có những người vận chuyển chuyên nghiệp họ lo giúp bạn điều này thông qua các ứng dụng đặt đồ ăn.

Ông Tạ Quang Thái - đồng sáng lập ứng dụng app Rada.

Trước đây muốn đi lại loanh quanh trong thành phố, bạn phải lấy xe riêng của mình xuống đường, tham gia vào giao thông thì bây giờ cũng không cần phải xách xe riêng để đi nữa, sẽ có hàng ngàn xe ôm công nghệ, sẵn sàng chở bạn đến bất cứ ngóc ngách nào trong thành phố mà không có bất cứ phương tiện công cộng nào có thể với tới được. Giá thành cũng đang rẻ dần và dễ tiếp cận với nhiều người.

Trước đây các xe ôm, xe taxi phải chạy lòng vòng trong thành phố để đón khách, bây giờ thì không cần chạy nữa, cứ đứng im một chỗ, công nghệ có thể kết nối vị khách gần nhất. Grab, GoViet, FastGo, Be, Now… đang làm rất tốt những việc này.

Trước đây bạn muốn sửa chữa, mua bán hay sử dụng một dịch vụ nào đó, bạn phải đi tìm và đến cửa hàng của nhà cung cấp dịch vụ. Bây giờ không phải chạy lòng vòng đi kiếm tìm nữa, chỉ cần sử dụng trên điện thoại di động Rada, Lazada, Shopee, Sendo, Tiki... để đặt, nhà cung cấp gần nhất, nhanh nhất, uy tín nhất sẽ có mặt ở nhà bạn.

Trước đây, muốn giao dịch, trao đổi, chuyển tiền, bạn phải xuống đường, đến ngân hàng. Bây giờ chỉ cần một app ví điện tử hoặc mobile banking, bạn có thể ngồi nhà, chuyển tiền đánh rẹt đến bất cứ nơi nào, bất cứ ai bạn muốn.

"Những startup như vậy đang tối ưu hóa năng lực phục vụ từ một cái xe máy, một cái ô tô, một cái xe thồ, một cá nhân để có thể phục vụ được hàng nghìn người mà trước đây chúng ta có hàng nghìn chiếc xe, người, ô tô hay xe thồ phải bò xuống đường để tìm kiếm lẫn nhau hay nói cách khác là nó đang làm giảm áp lực lên giao thông, áp lực lên việc xả thải gây ô nhiễm môi trường, áp lực lên việc tiêu thụ năng lượng và áp lực lên kinh tế của người lao động hàng nghìn lần"- ông Tạ Quang Thái chia sẻ.

Và theo vị này, thay vì cấm, hãy bắt tay vào thực hiện những việc nhỏ để thay đổi bản chất vấn đề, lúc đấy chúng ta không cần cấm đoán mất cứ thứ gì, nó sẽ tự khắc giảm./.

Bài 2: "Điểm danh" 6 tuyến phố dự kiến cấm xe máy theo giờ ở Hà Nội: Xuân Thuỷ - Cầu Giấy xe máy leo vỉa hè, vượt ổ voi tránh ủn tắc vào giờ cao điểm