Bắt đầu gỡ bỏ hạn chế đi lại, các nước châu Á-Thái Bình Dương vẫn đối mặt loạt thách thức

Kể từ khi dịch bệnh bùng phát, di chuyển quốc tế tại châu Á hầu như bị tê liệt do các lệnh đóng cửa biên giới. Theo thống kê của Hiệp hội các hãng hàng không châu Á Thái Bình Dương, hồi tháng 8, số lượng hành khách đi lại trong khu vực sụt giảm tới 97%.

Tuần trước, các nước thuộc Liên minh châu Âu đã đi tới thống nhất một hệ thống "đèn giao thông" liên quan tới xét nghiệm và cách li khách du lịch nội khối. Tuy nhiên, tình trạng số người nhiễm virus không ngừng gia tăng đã khiến các thành viên EU phải xem xét áp dụng các hạn chế mới.

Trong khi đó, theo Giám đốc Viện Sức khỏe Dân số tại trường King's College, London là Kenji Shibuya, sau 7 tháng kể từ khi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tuyên bố COVID-19 là đại dịch toàn cầu, châu Á-Thái Bình Dương đang tiến rất gần với cuộc sống bình thường nhờ vào các bài học cơ bản trong dịch tễ học: thông tin rõ ràng, cách li, kiểm soát biên giới, xét nghiệm diện rộng và truy vết người mắc.

Theo Tổ chức Du lịch Thế giới của Liên hợp quốc, tính đến ngày 1/9, "châu Âu là khu vực có nhiều địa điểm (81%) gỡ bỏ các hạn chế di chuyển" trong khi chỉ 28% địa điểm tại châu Á-Thái Bình Dương đã mở cửa lại biên giới. Tuy nhiên, trong bối cảnh số ca nhiễm COVID-19 trong khu vực đang giảm rõ rệt, xu thế chính tại châu Á-Thái Bình Dương ở thời điểm hiện tại là gỡ bỏ dần các hạn chế mặc dù không phải lúc nào cũng dựa trên nền tảng đồng thuận song phương.

Hiện hầu như có rất ít người đi lại giữa các nước bởi vì các điều kiện xét nghiệm và bảo hiểm, đặc biệt một số trường hợp còn phải cách ly khi quay trở về quê nhà. Chính vì vậy, những thỏa thuận giữa các quốc gia/lãnh thổ được đánh giá là vẫn chưa đem lại nhiều hy vọng cho các hãng hàng không và ngành công nghiệp du lịch tại châu Á-Thái Bình Dương.

Hôm thứ Hai (12/10), Singapore và Indonesia đã công bố một thỏa thuận mới, theo đó những người đi lại giữa hai nước vì mục đích kinh doanh và công tác thiết yếu, sẽ phải nộp đơn và tiến hành xét nghiệm COVID-19 cả trước và sau khi nhập cảnh mỗi nước.

Singapore đã kí kết những hiệp định tương tự với Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản và Malaysia trong khi đơn phương mở cửa biên giới cho du khách nói chung từ New Zealand, Brunei, Việt Nam và phần lớn lãnh thổ Australia.

Tuy nhiên, phát biểu trước Quốc hội trong tháng này, Bộ trưởng Giao thông vận tải Singapore Ong Ye Kung cho hay, số lượng du khách tới đảo quốc sư tử vẫn rất ít. Sân bay chính của Singapore chỉ phục vụ 1,5% lượng khách trước đây.

Bắt đầu từ thứ Sáu (16/10), người dân New Zealand sẽ có thể đi tới một số vùng của Australia bao gồm New South Wales, Canberra và vùng lãnh thổ phía Bắc mà không phải chịu cách li. Tuy nhiên, khi trở về từ Australia họ sẽ vẫn phải trải qua 2 tuần cách li theo quy định của chính phủ với chi phí vào khoảng 2.064,91 USD cho người thứ nhất và thêm chí phí phát sinh cho các thành viên khác trong gia đình. Trước thềm bầu cử ngày 17/10, Wellington tuyên bố, họ chưa có kế hoạch mở cửa biên giới với Australia vào thời điểm hiện tại.

Ngày 11/10, Thủ tướng Australia Scott Morrison tiết lộ, Australia đang đàm phán với Nhật Bản, Hàn Quốc, Singapore và các nước Nam Thái Bình Dương để tái mở cửa biên giới khi tình hình dịch bệnh có nhiều tín hiệu lạc quan.

Cũng trong cuối tuần trước, tờ Yomiuri đăng tải, Nhật Bản và Việt Nam sẽ cho phép các chuyến đi phục vụ mục đích doanh nghiệp giữa hai nước. Thỏa thuận nhiều khả năng sẽ bắt đầu có hiệu lực vào cuối tháng Mười. Cũng theo Yomiuri, trong tháng tới, Nhật Bản dự kiến dỡ bỏ lệnh cấm công dân đi tới Trung Quốc và 11 quốc gia/ lãnh thổ khác như Đài Loan, Australia, New Zealand, Singapore, Hàn Quốc, Việt Nam và Malaysia. Tuy vậy, chính quyền vẫn khuyến cáo người dân không thực hiện các chuyến đi không thực sự cần thiết.

Hầu hết các nước mà Tokyo gỡ bỏ lệnh hạn chế đi lại, hiện vẫn đang cấm công dân và người nước ngoài nhập cảnh. Nhật Bản cho phép công dân, người định cư và người mang visa Nhật Bản được tái nhập cảnh vào nước này sau khi xét nghiệm âm tính với COVID-19 tại sân bay. Tối đa số người được phép nhập cảnh mỗi ngày là 10.000 người.

Trong khi đó, cũng trong tháng Mười, Thái Lan đã lên kế hoạch chào đón những đoàn khách du lịch đầu tiên từ Trung Quốc với hơn 100 người. Những du khách Trung Quốc sẽ phải xét nghiệm trước khi bay và trải qua thời gian cách li 14 ngày (tự trả phí) tại các khách sạn, khu nghỉ dưỡng được chính phủ Thái chỉ định. Tại đây, họ sẽ được xét nghiệm ít nhất 2 lần. Ngoài ra, du khách còn phải tải về một ứng dụng truy vết sử dụng công nghệ GPS và Bluetooth.

Tháng trước, Trung Quốc cũng bắt đầu cho phép người nước ngoài có giấy tờ định cư hợp lệ được tái nhập cảnh vào quốc gia châu Á. Bắc Kinh cũng thiết lập các hành lang du lịch với Singapore và Hàn Quốc, tuy nhiên phần lớn chiều đến Trung Quốc vẫn bị hạn chế rất khắt khe.