Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: “Giảm quá tải bệnh viện là sự chuyển mình ngoạn mục của ngành y tế”

PV: Năm 2018 là năm Bộ Y tế đẩy mạnh y tế cơ sở, đặc biệt là mô hình 26 trạm y tế xã điểm hoạt động theo nguyên lý y học gia đình. Xin Bộ trưởng cho biết những kết quả sơ bộ mà ngành đã đạt được và kế hoạch nhân rộng mô hình này trên cả nước trong thời gian tới?

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến chia sẻ với báo chí nhân dịp Tết Nguyên đán Kỷ Hợi.

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Ngay từ đầu năm 2018, ngành y tế tập trung chỉ đạo, triển khai một số nội dung quan trọng để y tế cơ sở thực sự trở thành nền tảng của hệ thống y tế Việt Nam, trong đó có những đổi mới đột phá, thực chất, mạnh mẽ trong cơ chế và phương thức hoạt động của y tế xã để thực hiện vai trò là tuyến đầu trong phòng bệnh, chăm sóc sức khoẻ ban đầu, liên tục, toàn diện và lồng ghép.

Triển khai quyết liệt Quyết định số 2348/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, ngành đã tập trung hoàn thành mô hình 26 trạm y tế xã điểm, hoạt động theo nguyên lý y học gia đình để nhân rộng ra cả nước.

Qua 1 năm thực hiện, đồng thời với việc triển khai các khóa đào tạo y học gia đình, đào tạo quản lý tại các trạm y tế xã điểm và trạm y tế xã các tỉnh tham gia dự án ODA WB, EU, ADB; Sở y tế, Trung tâm y tế huyện cũng kịp thời bổ sung và đẩy mạnh luân phiên cán bộ y tế cho trạm; các trạm y tế xã điểm đã bước đầu được sắp xếp lại công năng, sửa chữa, nâng cấp, thay đổi nội thất, trang bị thêm máy tính, đẩy nhanh tiến độ mua sắm bổ sung trang thiêt bị y tế theo danh mục và nhu cầu sử dụng; ban hành cơ chế, chính sách tài chính phù hợp; cung cấp phần mền quản lý hồ sơ sức khỏe cá nhân, kết nối thanh toán bảo hiểm y tế và quản lý, báo cáo thống kê hoạt động của trạm; các nhiệm vụ của trạm y tế bước đầu được triển khai trên diện rộng theo nguyên lý y học gia đình.

Đến nay, nhiều trạm y tế đã lập hồ sơ, quản lý sức khỏe cả nhân, trong đó Hà Nội, Hà Tĩnh, Khánh Hòa và một số tỉnh khác đã lập hồ sơ quản lý khoảng 85% dân số. Đa số các trạm y tế đã triển khai quản lý một số bệnh không lây nhiễm. Đến nay đã có 9.655 trạm y tế xã triển khai quản lý bệnh nhân tâm thần phân liệt; 7536 trạm y tế quản lý bệnh nhân động kinh. Tuy nhiên quản lý và điều trị số bệnh nhân tăng huyết áp mới được 13,6% và bệnh đái tháo đường được 28,9%.

PV: Thưa Bộ trưởng, một vấn đề trăn trở nhiều năm của ngành y tế làm giảm quá tải các bệnh viện. Chính phủ đã giao Bộ Y tế đến năm 2020 giải quyết căn bản tình trạng quá tải tại một số bệnh viện tuyến cuối. Theo đánh giá của Bộ trưởng, việc giải quyết quá tải bệnh viện đã đạt hiệu quả hay chưa?

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Đây là nhiệm vụ của Ngành y tế trong nhiều năm qua. Nhiều Đề án quan trọng đã được chỉ đạo triển khai mạnh mẽ để giảm quá tải bệnh viện như  như: Đề án giảm tải bệnh viện; Đề án cải tiến quy trình khám bệnh; Đề án bệnh viện Vệ tinh; Đề án Bác sĩ Gia đình; Đề án 1816, Đề án Nâng cao năng lực công tác kiểm chuẩn chất lượng hệ thống xét nghiệm tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh; Đề án đổi mới và nâng cao hiệu quả hoạt động giám định tư pháp; Chương trình hành động quốc gia nâng cao năng lực quản lý chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh.

Kết quả khảo sát trực tuyến trên 1 triệu người bệnh cho thấy tỉ lệ khi điều trị nội trú đạt 75,6%, ngoại trú đạt 66,3%, nhiều bệnh viện có tỉ lệ người bệnh hài lòng tới 80-90%. Số liệu năm 2012 và 2018 cho thấy tỉ lệ bệnh nhân phải nằm ghép giảm từ 58% xuống 16,7% ở tuyến Trung ương; và ở tuyến tỉnh từ 47% xuống 11,4%.

Đây là sự chuyển mình ngoạn mục của ngành y tế, giảm tỷ lệ nằm ghép xuống hơn 3 lần, mang lại sự thoải mái và hài lòng cho người bệnh. Bên cạnh đó, mạng lưới 17 bệnh viện vệ tinh đã giúp giảm tỉ lệ chuyển tuyến Trung ương đối với chuyên khoa tim mạch, ngoại khoa là 98,5%, ung thư 97%, sản khoa 99%, nhi khoa 73%.

Hiện tình trạng quá tải vẫn còn diễn ra ở Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh và cần tiếp tục các giải pháp quyết liệt. Sắp tới cơ sở 2 của Bệnh viện Việt Đức và Bệnh viện Bạch Mai đi vào hoạt động đồng bộ ở tất cả các khu vực sẽ hạn chế rất nhiều tình trạng quá tải ở Bệnh viện tuyến Trung ương.

PV: Xin Bộ trưởng cho biết trọng tâm của ngành y tế năm 2019 là gì?

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến: Năm 2019, ngành y tế tập trung triển khai các nhiệm vụ, chương trình, đề án thực hiện Nghị quyết Trung ương số 20, 21-NQ/TW khóa XII về công tác y tế, dân số, Nghị quyết 18, 19/NQ-TW về đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy, mạng lưới cơ sở y tế, đổi mới hoạt động của các đơn vị sự nghiệp công lập; các Nghị quyết 01 ngày 01/1/2019 của Chính phủ về chỉ đạo điều hành kinh tế xã hội và Nghị quyết 02 ngày 01/1/2019  của Chính phủ về nâng cao năng lực cạnh tranh, đồng thời tăng cường truyền thông, phổ biến chính sách pháp luật y tế và truyền thông giáo dục sức khỏe đến các cấp, các ngành, địa phương và người dân, cụ thể tập trung trong 06 vấn đề đó là:

Thứ nhất là tập trung vào các hoạt động để đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của y tế cơ sở, các hoạt động để nâng cao sức khỏe nhân dân. Đồng thời, triển khai đồng bộ các giải pháp để các trạm y tế xã hoạt động theo nguyên lý y học gia đình nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động của y tế cơ sở, quản lý sức khỏe, quản lý và điều trị một số bệnh không lây nhiễm tại trạm, đẩy mạnh chăm sóc sức khỏe ban đầu..

Chủ động phòng chống dịch bệnh, không để dịch lớn xảy ra, thực hiện có hiệu quả các hoạt động của chương trình mục tiêu y tế - dân  số, tăng cường công tác bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm; nâng cao chất lượng dân số về thể chất, duy trì mức sinh thay thế, kiểm soát chênh lệch tỷ số giới tính khi sinh; giảm tử vong mẹ, tử vong trẻ em; đẩy mạnh hoạt động chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.

Hoàn thiện hệ thống chính sách về khám, chữa bệnh, giảm quá tải bệnh viện, nâng cao chất lượng dịch vụ ở các tuyến; tăng cường chuyển giao kỹ thuật cho tuyến dưới, tăng sự hài lòng của người dân; giảm số lượng ngưởi Việt Nam đi nước ngoài khám, chữa bệnh và thu hút người nước ngoài đến du lịch, kết hợp khám, chữa bệnh ở Việt Nam.

Tiếp tục thực hiện lộ trình giá dịch vụ y tế theo hướng tính đúng, tính đủ chi phí; tăng cường cơ chế tự chủ, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền cho đơn vị tự chủ; giảm tỷ trọng chi trực tiếp từ tiền túi của người dân, hướng tới bảo hiểm y tế và bao phủ chăm sóc sức khỏe toàn dân; đẩy mạnh xã hội hóa, hợp tác công tư trong y tế, tạo điều kiện để y tế tư nhân phát triển mạnh mẽ. 

Đổi mới công tác đào tạo, cấp chứng chỉ hành nghề y dược. Ứng dụng rộng rãi công nghệ thông tin trong quản lý quỹ bảo hiểm y tế; hoàn thành việc kết nối các cơ sở cung ứng thuốc; hồ sơ sức khỏe điện tử cá nhân.

Cuối cùng là mở rộng phạm vi, danh mục đấu thầu tập trung thuốc, vật tư y tế. Phát triển công nghiệp dược, y học cổ truyền. Tăng cường kiểm tra, thanh tra hoạt động kinh doanh dược phẩm và thực phẩm chức năng; quản lý chặt chẽ phòng khám tư nhân, cơ sở bán thuốc; phòng chống thuốc giả, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm. Triển khai đồng bộ các giải pháp hữu hiệu nhằm bảo đảm an ninh, an toàn tại các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh.