“Chạy đua” thỏa thuận Syria, Israel cản Iran tiến sát biên giới

Tờ báo Israel Haaretz nhận định, Israel thất vọng vì việc, lệnh ngừng bắn mới do Nga, Mỹ và Jordan thiết lập tại Syria đồng ý để các lực lượng thân Iran tiếp cận biên giới nước này; trong khi đó, căng thẳng tại dải Gaza vẫn tiếp tục leo thang.

Hôm Chủ nhật (12/11), Israel đã không đưa ra bất kỳ phản ứng chính thức nào trước hiệp định 3 bên giữa Nga, Mỹ và Jordan về một lệnh ngừng bắn mới tại phía nam Syria. Thỏa thuận này được ký kết vào dịp cuối tuần, trong đó yêu cầu tất cả các lực lượng nước ngoài tại Syria, bao gồm cả Quân đoàn vệ binh Cách mạng Iran (IRCG) và lực lượng vũ trang người Shi’ite hiện đang hoạt đông tại Iran – phải rời khỏi Syria.

Tuy nhiên, Haaretz phân tích, hiệp định trên chưa đưa ra hạn chót và được ngầm hiểu giữa các bên tham gia là để IRGC và các lực lượng thân Iran rút lui nhưng vẫn hiện diện và chỉ cách khu vực biên giới Syria và Israel một khoảng ngắn. Đây không phải là điều duy nhất khiến các quan chức quốc phòng Israel phải “đau đầu”. Quan trọng hơn, họ lo lắng rằng, các cường quốc dường như không muốn thực hiện các biện pháp quyết liệt để kết thúc sự hiện diện của Iran tại Syria, đặc biệt là vùng phía nam.

Tối hôm Chủ nhật, kênh truyền hình Channel 2 News của Israel đưa tin, Tổng tham mưu trưởng quân đội Israel, Tướng Gabi Eisenkot đã bí mật bay đến Brussels từ hôm thứ Năm (9/11) để gặp mặt Tư lệnh NATO tại Châu Âu, Tướng Curtis Scaparrotti.

Ông Eisenkot và Scaparrotti vừa mới gặp gỡ hai tuần trước đó trong một sự kiện được tổ chức tại Washington. Lần tái ngộ này là một bằng chứng cho mức độ quan tâm không hề ít của Israel trước những diễn biến gần đây trong khu vực.

Cũng trong cuối tuần qua, kênh BBC của Anh dẫn lời một số nguồn tin tình báo phương Tây tiết lộ, các bức ảnh từ vệ tinh cho thấy Iran đang bí mật xây dựng một căn cứ gần Damascus. Hôm thứ Bảy (11/11), Bộ trưởng Quốc phòng Israel Avigdor Lieberman khẳng định, Israel không cho phép Syria trở thành một “căn cứ” cho “trục Shi’ite”.

Những tuyên bố tương tự như phía trên không còn là điều xa lạ tại những cuộc gặp mặt gần đây của Israel vói các chính trị gia đến từ Mỹ, Nga và Châu Âu. Nó thể hiện rõ một điều, quân đội và các nhà lãnh đạo nước này đang ngày một lo ngại về những động thái của Iran tại Syria. Israel có lẽ muốn cảnh báo rằng, Israel nhìn nhận những gì Iran đang tiến hành là vượt qua “lằn đỏ”, và sẽ cân nhắc các hành động quân sự đối phó.

Tuy nhiên, thỏa thuận ba bên chỉ là một phần của câu trả lời mà Israel mong đợi. Theo Haaretz, bản đồ đi kèm – hiện vẫn chưa được công bố, đã chỉ rõ khoảng cách mà IRGC và các lực lượng vũ trang người Shi’ite (bao gồm cả Herbollah) phải cách xa biên giới Israel. Hồi tháng Chín, Israel được cho là đã yêu cầu các lực lượng trên phải cách biên giới nước mình từ 50 đến 60 km; tuy nhiên, Nga ban đầu chỉ đồng ý… 5 km.

Tấm bản đồ mới phản ánh một sự thương lượng đầy phức tạp. Tại hầu hết các khu vực, binh lính người Shi’ites sẽ phải hiện diện cách biên giới khoảng 20 km; tuy nhiên, tại một số địa điểm, khoảng cách lại bị thu hẹp, chỉ còn có 5 km. Cộng thêm việc chưa có một thời gian biểu cụ thể cho việc rút các lực lượng quân nước ngoài khỏi Syria, những lo lắng của Israel hoàn toàn có thể hiểu được.

Quan hệ căng thẳng giữa Israel và Iran càng được “thêm dầu” với những diễn biến mới nhất từ cuộc khủng hoảng Lebanon. Ngày 4/11 vừa qua, xuất hiện trên ti-vi từ Arab Saudi, Thủ tướng Lebanon Saad Hariri đột ngột tuyên bố từ chức, lấy lý do thế lực chính trị ngày càng được mở rộng của Iran và Hezbollah trong khu vực đã khiến ông e sợ bị ám sát. Các quan chức cấp cao của Lebanon, bao gồm cả Tổng thống Michel Aoun đã cáo buộc Arab Saudi đang giam giữ ông Hariri, trong khi Hezbollah cho rằng, Riyadh đang cố tình châm ngòi một cuộc chiến tranh giữa nước này và Israel.

Thủ tướng Israel: “Chúng tôi sẽ rất kiên quyết chống lại bất kỳ ai muốn tấn công chúng tôi, hoặc tấn công chúng tôi từ bất kỳ nơi nào.”

Cảnh báo cao độ tại miền nam

Mặc dù hiện tại tình hình ở phía bắc dải Gaza tạm được coi là yên tĩnh, Lực lượng quân đội Israel vẫn đang được đặt trong tình trạng cảnh báo cao. Israel đã tăng cường quân dọc theo biên giới, sẵn sàng đối phó với khả năng binh lính Islamic Jihad tiến hành tấn công trả thù việc Israel phá hủy một chiến hào vượt biên giới của nhóm này hai tuần trước, khiến ít nhất 12 người thiệt mạng.

Hôm Thứ Bảy, điều phối viên quân đội các hoạt động chống khủng bố của Chính phủ, Thiếu tướng Yoav Mordechai cảnh báo nhóm Islamic Jihad đang “đùa với lửa” nếu lên kế hoạch báo thù. Ông Mordechai đe dọa, đòn đáp trả của Israel sẽ nhắm vào chính quyền Hamas, đồng thời kêu gọi đầu não của nhóm Islamic Jihad tại Damascus (Syria) cân nhắc hành động, nói cách khác là, hạn chế cánh quân sự tại Gaza và vùng bờ Tây.

“Có những người vẫn đang tự bêu xấu mình bằng các cuộc tấn công mới vào Israel,” Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cảnh báo hôm Chủ nhật. “Chúng tôi sẽ rất kiên quyết chống lại bất kỳ ai muốn tấn công chúng tôi, hoặc tấn công chúng tôi từ bất kỳ nơi nào.”

Đáp lại, nhóm Islamic Jihad gọi những phát biểu của Israel là “một lời tuyên chiến”.

(Theo Hareetz)