Chính trường Mỹ leo thang sức ép về S-400 Nga: Thổ trực diện đáp trả

Mối quan hệ giữa hai thành viên NATO đã căng thẳng trên nhiều mặt trận, bao gồm kế hoạch của Ankara mua các hệ thống phòng không S-400 của Nga, việc giam giữ nhân viên lãnh sự quán Mỹ ở Thổ Nhĩ Kỳ và sự bất đồng lập trường về Syria và Iran.

Những bế tắc này có thể sẽ kéo theo các biện pháp trừng phạt của Hoa Kỳ và sẽ làm tổn thương nền kinh tế của Thổ Nhĩ Kỳ, vốn đã bị suy thoái và đặt ra câu hỏi về vai trò của nước này trong Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương NATO.

Thương vụ mua S-400 giữa Thổ Nhĩ Kỳ và Nga đang là một vấn đề leo thang căng thẳng giữa Ankara và Washington. (Nguồn: Reuters)

Nghị quyết trên, được đưa ra vào tháng Năm và có tên "Bày tỏ sự lo ngại đối với liên minh Hoa Kỳ-Thổ Nhĩ Kỳ", đã nhận được sự nhất trí tại Hạ viện hôm thứ Hai. Nghị quyết này kêu gọi Thổ Nhĩ Kỳ hủy bỏ thỏa thuận mua S-400 và kêu gọi áp đặt trừng phạt nếu Ankara chấp nhận việc giao hàng, có thể diễn ra ngay sau tháng 7. Quá trình chuyển giao này, theo nghị quyết trên, sẽ làm suy yếu liên minh quốc phòng xuyên Đại Tây Dương do Hoa Kỳ dẫn đầu.

Đáp lại, Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ cho biết trong một tuyên bố rằng, chính sách đối ngoại và hệ thống tư pháp của nước này đã bị chỉ trích bởi những cáo buộc "không công bằng" và "vô căn cứ" nêu ra trong nghị quyết.

Không thể chấp nhận được các quyết định không phục vụ cho sự tăng cường tin tưởng lẫn nhau, trong khi tiếp tục giữ những lời lẽ đe dọa và trừng phạt và đưa ra các thời hạn tự tạo khác nhau, theo Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ.

Chính phủ của Tổng thống Tayyip Erdogan đang đối mặt với với tình thế phải giữ cân bằng trong mối quan hệ với phương Tây và Nga – đối tác Ankara có quan hệ chặt chẽ về năng lượng và cũng đang hợp tác ở nước láng giềng Syria.

Còn Hoa Kỳ cũng đang gây áp lực với Thổ Nhĩ Kỳ và các quốc gia khác để cô lập Iran, bao gồm cả việc ngăn chặn xuất khẩu dầu.

Các quan chức Hoa Kỳ hôm thứ Hai cho biết, việc huấn luyện phi công Thổ Nhĩ Kỳ sử dựng máy bay chiến đấu F-35 tại một căn cứ không quân ở Arizona đã dừng lại nhanh hơn dự kiến, liên quan đến thương vụ S-400.

Hoa Kỳ nói rằng việc Thổ Nhĩ Kỳ mua lại hệ thống phòng không S-400 của Nga có thể là mối đe dọa đối với các máy bay chiến đấu tàng hình F-35 – dự án mà Thổ Nhĩ Kỳ cũng tham gia và có kế hoạch mua.

"Chúng tôi hiếm khi thấy điều này trong các vấn đề đối ngoại, nhưng đây là vấn đề trắng hoặc đen. Không có lựa chọn trung gian. Hoặc ông Erdogan hủy bỏ thỏa thuận với Nga hoặc không," Eliot Engel, Chủ tịch Ủy ban Các vấn đề đối ngoại tại Hạ viện cho biết vào thứ Hai.