Công chúng đang tạo ra một thứ đại gia … rẻ tiền!

Nhan nhản đại gia

Thời gian gần đây cụm từ “đại gia” đang được sử dụng nhan nhản trên khắp các mặt báo cũng như mạng xã hội, và những câu chuyện “trà chanh chém gió” của mọi người, mọi ngành nghề.

Điều dễ dàng nhận ra khi nhắc đến “đại gia” dường như chỉ có một tiêu chí chung là nói về người giàu có, lắm tiền, bất kể tiền từ đâu ra, có giúp ích gì cho cộng đồng không, đạo đức có tốt không.

Chẳng hạn một người được thừa hưởng số tài sản kếch xù từ gia đình rồi tiêu tiền không tiếc tay, sở hữu “bộ sưu tầm” người mẫu chân dài đình đám… cũng dễ dàng được khoác trên mình danh xưng đầy kiêu hãnh “đại gia”. Một người làm ra tiền nhưng những đồng tiền ấy phần lớn chỉ phục vụ những thú vui và nhu cầu cá nhân, dẫm đạp lên tình nghĩa vợ chồng, không cần quan tâm đến dư luận. Hay người  chỉ suốt ngày toan tính, mưu mô lừa gạt để thu lợi bất chính, đút đầy túi tiền của mình… Tất cả họ, với vẻ hào nhoáng bên ngoài của kẻ lắm tiền đều có thể được nhiều người gọi là “đại gia”.

Ảnh minh họa. Nguồn ĐS&PL.

Ở ta, được khoác lên mình hai chữ “đại gia” chẳng những địa vị của bản thân được nâng lên, tạo đẳng cấp, được là người quan trọng, được oai mà còn khiến được chú ý, được nổi tiếng... Dù sau đó những hành động, việc làm có tai tiếng đi chăng nữa. Rồi được các mỹ nhân “để mắt” vây quanh.

Thế nên mới có chuyện nhiều người muốn thể hiện mình giàu có đã không ngần ngại “sống ảo”, đi xe sang, nhà đẹp, đi du lịch nước ngoài thường xuyên, sử dụng những dịch vụ đẳng cấp… mà thực tế đó là những thứ đi vay mượn.

Người lắm tiền, thiếu đạo đức không thể gọi là “đại gia”

Theo nhà tâm lý Nguyễn An Chất thì “đại gia” chỉ sử dụng khi nói về người làm giàu chân chính, từ trí tuệ, sức lực của bản thân. Nhưng nhiều tiền thôi chưa đủ. Muốn được gọi là đại gia họ phải là người sống có trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội, biết chia sẻ với cộng đồng từ tài sản mình làm ra. Người làm ra tiền dù là chân chính nhưng chỉ bo bo vun vén cho bản thân, keo kiệt, dửng dưng trước nỗi đau, hoạn nạn của cộng đồng không thể gọi là đại gia. Hoặc người lắm tiền, thiếu đạo đức cũng không thể gọi là đại gia.

Ông Nguyễn An Chất đưa ra một tên tuổi doanh nhân nổi tiếng trong lịch sử xứng đáng được gọi “đại gia”  là Bạch Thái Bưởi. Bạch Thái Bưởi không chỉ làm giàu bằng hai bàn tay trắng và ông còn sử dụng đồng tiền chân chính đó có ích cho cộng đồng.

Wikipedia ghi lại về Bạch Thái Bưởi: ông luôn quan tâm đến đời sống của giới thợ thuyền. ông dành chế độ an sinh cho các nhân viên của mình. ông trợ cấp cho học sinh nghèo có chí du học. Ông giáo dục con cái lòng quý trọng những người cần lao, nghèo khó; các con đến tuổi trưởng thành đều được ông cất giao công việc trên các bến tàu hay các khu mỏ.

Nếu đối chiếu những chuẩn mực như nhà tâm lý Nguyễn An Chất đưa ra thì thấy hiện nay chúng ta có không ít người nhiều tiền nhưng để được gọi là đại gia thì có lẽ chỉ đếm trên đầu ngón tay. Phải chăng công chúng đã thay đổi quan niệm về đại gia hay quá dễ dãi khi nhìn nhận những người lắm tiền nhiều của.

Hẳn nhiều người từng mơ ước có được số tài sản khổng lồ như ông chủ mạng xã hội lớn nhất toàn cầu Mark Zuckerberg. Nhưng lại ngạc nhiên khi ông chủ facebook vừa đón con gái đầu lòng đã tuyên bố dành đến 99% tài sản làm từ thiện. Và nhiều người nữa cũng có hành động và tuyên bố tương tự như vậy khiến không ít người ngạc nhiên. Họ có suy nghĩ khác số đông, vượt qua khỏi đồng tiền cá nhân, sẵn sàng bỏ công sức, thời gian để giúp đỡ người kém may mắn hơn bản thân. Ngay cả người chưa giàu có nếu nghĩ và làm được như vậy cũng quý, đáng trân trọng hơn những kẻ lắm tiền được gắn mác “đại gia” vô tội vạ.

Giàu và sang luôn khác nhau. Kẻ lắm tiền được coi là giàu nhưng chưa chắc đã sang. Người lắm tiền chưa chắc đã xứng đáng là đại gia. Vì thế, công chúng đừng phung phí tạo ra một thứ đại gia… rẻ tiền!