Để trả lời câu hỏi này, chúng tôi đã có cuộc phỏng vấn với nhà văn hóa Trần Hữu Sơn – Phó chủ tịch Hội văn nghệ dân gian; ông Nguyễn Thanh Sơn – Giám đốc khu các làng dân tộc văn hóa, Làng văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam; ông Nguyễn Trí Thành - Trưởng khoa múa nước ngoài Học viện Múa Việt Nam.

Nhà văn hóa Trần Hữu Sơn – Phó chủ tịch Hội văn nghệ dân gian; Nguyễn Thanh Sơn – Giám đốc khu các làng dân tộc văn hóa, Làng văn hóa – Du lịch các dân tộc Việt Nam; Nguyễn Trí Thành - Trưởng khoa múa nước ngoài Học viện Múa Việt Nam.

PV: Ngày nay, nhất là giới trẻ với sự phát triển và hỗ trợ của công nghệ thông tin có rất nhiều sáng tạo, ngoài gửi lời chúc qua mạng các dịp sinh nhật, các ngày lễ, kỷ niệm… giờ đây là chúc Tết Nguyên đán. Vậy cá nhân các nhà văn hóa, giảng viên, hiện diện trong cuộc trò chuyện này có bao giờ gửi lời chúc Tết qua mạng?

Ông Trần Hữu Sơn: Tôi thấy việc chúc nhau qua mạng rất tốt. Khi công nghệ thông tin phát triển mạnh thì chúng ta cũng nên sử dụng công nghệ này. Chúc Tết qua mạng rất hay, rất tiện lợi. Tôi thỉnh thoảng vẫn chúc Tết qua mạng như vậy, kể cả việc chúc mừng sinh nhật.

Ông Nguyễn Thanh Sơn: Tôi đã gửi lời chúc Tết qua mạng với bạn bè, người thân ở xa và thường chuẩn bị, thực hiện ngay thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới.

Ông Nguyễn Trí Thành: Với những người bạn, hay người nhà ở xa thì tôi vẫn sử dụng tin nhắn hoặc gửi email hay thông qua mạng xã hội facebook để gửi lời chúc đến họ.

AA

PV- Ngược lại, bản thân mọi người có nhận được lời chúc Tết của bạn bè từ mạng xã hội?. Xin hỏi mọi người có nhận thấy tần suất mình gửi hay nhận lời chúc qua mạng từ năm này qua năm khác ngày càng nhiều hơn?

Ông Trần Hữu Sơn: Tôi cũng nhận được lời chúc Tết của bạn bè, nhưng có lẽ do tôi già rồi nên cũng không nhiều, tôi chắc chắn con tôi nhận được nhiều lời chúc Tết qua mạng hơn tôi. Tôi thấy việc chúc Tết qua mạng càng ngày càng nhiều lên. Ví dụ như so với năm ngoái và tết dương lịch vừa rồi, tôi thấy lời chúc qua mạng tăng lên rất nhiều. Đây là việc tăng đáng mừng vì công nghệ thông tin phát triển mạnh đã tạo thêm ra nhiều mối quan hệ và tất cả mọi người, bạn bè được kết nối.

Ông Nguyễn Thanh Sơn: Có tôi có nhận được nhiều lời chúc Tết qua mạng từ bạn bè và quả thật số lượng ngày càng nhiều hơn.

Ông Nguyễn Trí Thành: Tôi cũng thấy dường như càng ngày lời chúc qua mạng càng nhiều hơn.

PV: Các ông có thấy việc gửi lời chúc qua mạng tiện lợi và dễ dàng hơn so với chúc Tết truyền thống, để từ đó tận dụng sự tiện lợi này để chúc thường xuyên hơn?

Ông Trần Hữu Sơn: Tôi thấy rất tiện lợi, nhất là với những người ở xa, tôi không thể đến nhà chúc Tết được. Ví dụ như bạn bè của tôi ở tận Sài Gòn thì tôi chúc Tết qua mạng, hoặc có thể nhắn tin, gọi điện.

Ông Nguyễn Thanh Sơn: Ngoài việc tiện lợi, dễ dàng, thì chúc Tết qua mạng đáp ứng được yêu cầu về tốc độ thời gian, số lượng… mà phương thức truyền thống hạn chế hơn. Với sự tiện lợi đó, ngoài việc chúc Tết, mừng sinh nhật, thì tùy điều kiện thực tế qua mạng tôi cũng chia sẻ niềm vui, nỗi buồn với bạn bè, người thân.

Ông Nguyễn Trí Thành: Tôi thấy chúc Tết qua mạng rất tiện với những người bạn ở xa hay những người bạn mà mình chưa từng gặp gỡ.

PV: Tuy nhiên, một vấn đề đặt ra là, chúc Tết qua mạng tiện lợi, không mất thời gian đi lại, không tốn kém nhưng rất có thể lại khiến người nhận ít trân trọng, thờ ơ, vì họ nghĩ rằng ai cũng nhận được lời chúc tương tự. Vậy làm thế nào để người nhận lời chúc qua mạng thấy ý nghĩa, trân trọng và yêu thích lời chúc qua mạng?

Ông Trần Hữu Sơn: Nếu chúc Tết qua mạng cũng cần lựa chọn và phân biệt các mối quan hệ. Không phải mối quan hệ nào cũng có thể dùng lời chúc qua mạng. Nếu dùng những lời chúc có sẵn, gửi đi hàng loạt như kiểu công nghiệp, công thức thì đúng là làm giảm đi giá trị của lời chúc. Với tôi, những người bạn thân tôi gửi lời chúc qua mạng thì cũng phải nghĩ sao cho phù hợp với người mình chúc nhất để ai nhận lời chúc đều nhớ và thích. Nếu không người nhận sẽ nghĩ "ông ấy chúc cho cả nước chứ đâu phải chúc cho riêng mình". Với những người bạn chân thành thì mình phải nghĩ kỹ, phải kỳ công để có lời chúc hay, ý nghĩa thì người nhận sẽ nghĩ họ được trân trọng.

Ông Nguyễn Thanh Sơn: Với tôi, mỗi thời khắc, việc gửi lời chúc cho cá nhân hay nhóm đều được gia công với nội dung phù hợp và thường không sử dụng lời chúc có sẵn, mang tính đại trà.

Ông Nguyễn Trí Thành: Khi gửi lời chúc Tết qua mạng, với mỗi người tôi đều nghĩ xem họ mong muốn điều gì để gửi lời chúc phù hợp.

PV: Chúng ta có lo sợ việc chúc Tết thời 4.0, thời công nghệ thông tin sẽ làm cho các mối quan hệ khác đi, sẽ làm cho nhiều người lười đi chúc Tết, lười đến nhà nhau dịp Tết?

Ông Trần Hữu Sơn: Nếu với những người bạn chỉ là đồng nghiệp bình thường, không quá thân thiết, mà người ta cũng bận, đường xá xa xôi thì ta hoàn toàn có thể gửi lời chúc Tết qua mạng. Nhưng với những mối quan hệ thân thiết, cần sự kính trọng trong gia đình như ông bà, cha mẹ thì không thể chúc qua mạng mà sau đó không đến chúc.

Ông Nguyễn Thanh Sơn: Với những người thân, bạn bè ở xa, tôi cho rằng đây là công cụ hữu ích, tuy nhiên với những bậc kính trọng, người có tuổi, người thân, dịp Tết là dịp đoàn viên, thời gian và gia đình là điều kiện gặp gỡ, chúc Tết, có khi để thấy được nụ cười thật, nắm tay nồng ấm… mà mạng xã hội dù 4.0 hay hơn nữa, có thông minh đến mấy cũng khó diễn tả được.

Ông Nguyễn Trí Thành:Tôi nghĩ là không, tôi chỉ chúc Tết qua mạng với bạn bè, với người ở xa, còn với những mối quan hệ thân thiết, và ở gần, những người già, những người đáng kính, ông bà, cha mẹ… thì tôi vẫn đến nhà chúc Tết.

PV: Có trường hợp nào chúng ta đã chúc Tết qua mạng rồi mà vẫn đến nhà chúc nữa không?

Ông Trần Hữu Sơn: Có chứ. Với gia đình, bạn bè thân thiết, cấp trên, người đáng kính trọng thì ngoài chúc Tết qua mạng để họ nhận được lời chúc sớm, sau đó tôi vẫn đến nhà chúc Tết

Ông Nguyễn Thanh Sơn: Tôi đã từng làm việc ấy.

Ông Nguyễn Trí Thành: Tôi cũng vẫn vừa chúc Tết qua mạng và vừa đến nhà chúc Tết nếu thấy cần thiết và phù hợp.

Những hình ảnh và lời chúc Tết trên mạng

PV: Rõ ràng là việc chúc Tết qua mạng có nhiều tiện lợi, ưu điểm, vậy liệu trong tương lai, chúc Tết qua mạng xã hội có thay thế được việc chúc Tết truyền thống – một tập tục đẹp được lưu giữ bao đời nay của dân tộc?

Ông Trần Hữu Sơn: Tôi nghĩ là không thể thay thế được. Người ta sẽ đánh giá trình độ văn hóa của người chúc nếu chỉ chúc Tết qua mạng với bố mẹ. Bạn thử nghĩ xem, nếu con cái chỉ chúc Tết qua mạng bố mẹ mà không đến thăm, không đến nhà thì người ta sẽ đánh giá thế nào?. Hay con dâu chỉ chúc Tết bố mẹ chồng qua mạng thì có thể chấp nhận được không?. Tuy nhiên, trong nhiều mối quan hệ bình thường khác thì hoàn toàn có thể dùng lời chúc Tết qua mạng được.

Ông Nguyễn Thanh Sơn: Theo tôi, dù có thông minh đến mấy, mạng xã hội cũng chỉ là công cụ, còn phong tục truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta mỗi dịp Tết đến, Xuân về, mỗi gia đình, mỗi cá nhân đều có cảm xúc, sự đoàn viên, những lời chúc tốt đẹp nhất từ trái tim, tình cảm mà khó có sự thay thế hoàn toàn.

Ông Nguyễn Trí Thành: Tôi vẫn cho rằng, Tết cổ truyền của cha ông là dịp để mọi người được nghỉ ngơi, đến thăm hỏi nhau, là sự sum họp, là cơ hội gặp nhau thể hiện tình cảm với nhau. Vì thế nếu ở khoảng cách gần thì tôi rất hạn chế lời chúc qua mạng, tôi chỉ chúc khi cách xa khoảng cách địa lý quá xa. Còn nếu ở Hà Nội và mối quan hệ gần gũi thì nên đi chúc tết để thể hiện tình cảm và gần gũi hơn. Do đó lời chúc Tết qua mạng không thể thay thế được chúc Tết truyền thống. Chúc tết qua mạng chỉ đỡ phần nào cho mọi người, chỉ gắn kết thêm các mối quan hệ mà đôi khi chúng ta khó có thể chu toàn được chứ không thể thay thế việc đi chúc Tết.

Trân trọng cảm ơn!

Hà Anh (Thực hiện)