Iran ngày 2/12 vừa thể hiện một động thái cực kỳ nguy hiểm và được đánh giá là phản ứng cứng rắn trước vụ việc nhà khoa học hạt nhân hàng đầu của nước này bị ám sát hồi tuần trước: Ban hành một đạo luật cho phép tăng cường ngay lập tức hoạt động làm giàu uranium lên mức gần với cấp độ chế tạo vũ khí hạt nhân.
Đạo luật cũng yêu cầu trục xuất các thanh sát viên hạt nhân quốc tế nếu lệnh trừng phạt của Mỹ không được dỡ bỏ vào đầu tháng Hai, đặt ra thách thức trực tiếp đối với Tổng thống đắc cử Joseph R. Biden.
Chưa rõ liệu hành động này có phải là toàn bộ phản ứng của Iran đối với việc sát hại nhà khoa học hạt nhân Mohsen Fakrizadeh hay không. Ông Fakrizadeh là người mà các cơ quan tình báo Mỹ và Israel coi là nhân vật đứng đầu những kế hoạch phát triển vũ khí hạt nhân của Tehran trước đây. Các quan chức Iran đã thề sẽ trả thù cho cái chết của ông.
Nhà máy hạt nhân Natanz của Iran. Ảnh: NYT
Luật mới cho phép Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Iran tiếp tục làm giàu uranium lên mức 20% ngay lập tức, đưa chương trình hạt nhân của Iran trở lại mức tối đa như thời điểm trước khi đạt được thỏa thuận hạt nhân với chính quyền Tổng thống Barack Obama vào năm 2015.
Uranium được làm giàu tới mức độ đó sẽ cho phép Iran chuyển đổi toàn bộ kho dự trữ của mình sang cấp độ chế tạo bom nguyên tử trong vòng sáu tháng. Động thái này của Iran vẫn có thể được chính quyền Tổng thống Donald Trump coi là một hành động khiêu khích trong những ngày cuối nhiệm kỳ.
Cách đây 3 tuần, ông Trump đã từng có ý định tiến hành một cuộc tấn công vào cơ sở hạt nhân chính của Iran nhưng đã bị các cố vấn thân cận ngăn cản với lý do một hành động như vậy có thể leo thang thành "một cuộc xung đột rộng lớn hơn trong những tuần cuối cùng của nhiệm kỳ Tổng thống".
Chủ tịch Quốc hội Iran Mohammad Baqer Qalibaf, người từng là chỉ huy của Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) cho biết, biện pháp này nhằm gửi đến phương Tây một thông điệp sau vụ ám sát rằng “trò chơi một chiều đã kết thúc”.
Quốc hội Iran, với đa phần là các nghị sĩ bảo thủ, trước đó đã thông qua đạo luật trong một phiên họp giận dữ hôm thứ Ba khi các nhà lập pháp bày tỏ sự thất vọng về việc ông Fakhrizadeh bị ám sát.
“Kẻ thù sẽ không cảm thấy hối hận nếu như chúng ta không phản ứng quyết liệt”, ông Qalibaf tuyên bố. Các nhà lập pháp Iran sau đó đã đứng lên tung nắm đấm rồi hô vang “Israel phải chết” và "nước Mỹ phải chết" khi họ thông qua dự luật.
Đạo luật trên cũng đã được Hội đồng Giám hộ Iran, cơ quan giám sát chính phủ, thông qua hôm thứ Tư.