Dư luận quan tâm đến các vấn đề dự kiến được thảo luận tại Hội nghị cấp cao ASEAN-36

Tại cuộc họp báo, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng đã thông tin về Hội nghị Cấp cao (HNCC) ASEAN lần thứ 36, được tổ chức vào ngày 26/6 theo hình thức trực tuyến. Tại hội nghị này, các nhà lãnh đạo sẽ rà soát công tác xây dựng Cộng đồng ASEAN kể từ HNCC ASEAN-35, cho ý kiến chỉ đạo về hướng triển khai các trọng tâm ưu tiên của năm, hướng quan hệ đối ngoại của ASEAN trong thời gian tới và trao đổi về các vấn đề khu vực, quốc tế cùng quan tâm. Trong hoàn cảnh đặc biệt hiện nay, chắc chắn rằng một trọng tâm được các nhà lãnh đạo tập trung trao đổi sẽ là hợp tác ứng phó dịch bệnh và tăng cường khả năng phục hồi.

Cũng theo Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng, trong khuôn khổ HNCC ASEAN-36, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc sẽ chủ trì Phiên họp đặc biệt của các nhà lãnh đạo ASEAN về tăng quyền năng cho phụ nữ trong thời đại số. Đây là sáng kiến do Việt Nam đề xuất nhằm kỉ niệm 25 năm thông qua Tuyên bố và Cương lĩnh Bắc Kinh về thúc đẩy các quyền của phụ nữ. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cũng chủ trì Phiên đối thoại của lãnh đạo các nước ASEAN với Đại hội đồng Liên Nghị viện ASEAN (AIPA) do Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân, Chủ tịch AIPA-41 dẫn đầu. Ngoài ra Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các lãnh đạo ASEAN khác cũng có phiên đối thoại với đại diện Thanh niên ASEAN và Hội đồng tư vấn kinh doanh ASEAN (ASEAN-BAC).

Về văn kiện Hội nghị, Lãnh đạo các nước ASEAN sẽ thông qua Tuyên bố Chủ tịch về kết quả của HNCC ASEAN-36, Tuyên bố Tầm nhìn về ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng và Tuyên bố ASEAN về Phát triển nguồn nhân lực cho một thế giới công việc đang đổi thay và ghi nhận 9 văn kiện.

Tại cuộc họp báo, các phóng viên báo chí trong nước và quốc tế đã đặt ra rất nhiều câu hỏi cho Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng, từ việc chuẩn bị cho HNCC ASEAN-36 đến những chủ đề có thể được các nhà lãnh đạo thảo luận.

Trả lời câu hỏi về những thuận lợi và khó khăn của HNCC ASEAN-36 trực tuyến năm nay, trong bối cảnh dịch bệnh COVID-19 diễn biến phức tạp, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng đã nói: "ASEAN từ lâu đã ước mơ tăng cường họp trực tuyến để giảm bớt việc đi lại và chi phí. Năm nay, dịch COVID -19 buộc ASEAN phải tiến hành họp trực tuyến và chúng ta làm được và làm tốt. Dù thiếu những cử chỉ thân thiết nhưng nhưng những gì chúng ta muốn truyền tải, với phương tiện kĩ thuật hiện đại vẫn tạo được sự tương tác, trao đổi thuận lợi. Về một số khó khăn là về thời gian, các nước lệch múi giờ nhau và việc họp trực tuyến cũng phụ thuộc nhiều vào kĩ thuật. Không phải chỉ nước chủ nhà mà các đầu cầu khác cũng cần có công nghệ tốt vì chỉ do vấn đề kĩ thuật mà ảnh hưởng đến chất lượng cuộc họp thì rất đáng tiếc".

Loạt vấn đề được đặt lên bàn đối thoại

Một vấn đề thu hút nhiều sự quan tâm là Hiệp Đối tác Kinh tế Toàn diện Khu vực RCEP kì vọng được kí kết trong năm nay thì trong HNCC ASEAN-36 sắp tới, các nhà lãnh đạo có dành thời gian thảo luận về điều này hay không.

Theo Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng, RCEP là một ưu tiên của ASEAN và các đối tác cùng tham gia hiệp định này. Hiện có 15 nước cơ bản đang hoàn thiện xong hiệp định nhưng còn Ấn Độ đang tạm thời rời khỏi đàm phán. Với mong muốn Ấn Độ sẽ tham gia cùng các nước khác thì các cuộc đàm phán vẫn đang mở ngỏ cửa và tính đến những nội dung đáp ứng thêm các yêu cầu của phía Ấn Độ để Ấn Độ tham gia. Hi vọng như vậy nhưng cũng không chắc chắn từ giờ đến cuối năm Ấn Độ có thể thay đổi quyết định nhưng các nước còn lại thì rất quyết tâm có thể kí được hiệp định trong năm nay.

Về vấn đề Bộ Quy tắc Ứng xử Biển Đông COC, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng thông tin rằng do dịch bệnh COVID-19, cho đến nay chưa có cuộc họp nào về COC. Cuộc họp gần nhất về COC là vào tháng 10 năm ngoái tại Đà Lạt, các nước đã sẵn sàng chuẩn bị đi vào vòng đàm phán tiếp. Vào ngày 1/7 này sẽ có cuộc họp cấp SOM về hợp tác ASEAN – Trung Quốc thì đây sẽ là một cơ hội để đề cập tới COC và sẽ tính đến kế hoạch khởi động lại đàm phán COC.

Giải đáp câu hỏi liệu Việt Nam có đề cập đến những diễn biến mới nhất ở Biển Đông trong hội nghị sắp tới hay không, Thứ trưởng Nguyễn Quốc Dũng cho hay: Trong nội dung tất cả các cuộc họp của các lãnh đạo đều có phần trao đổi về các vấn đề khu vực và quốc tế. Và khi các vấn đề có diễn ra như vậy thì không ai lẩn tránh và sẽ được các nhà lãnh đạo, các bộ trưởng trao đổi. Những gì diễn ra trên thực tế sẽ được đặt lên bàn".