EU mạnh tay giục giã: Liệu Nga – Ukraine đã sẵn sàng tránh “chiến tranh khí đốt”?

Các quan chức từ Moscow và Kiev dự kiến sẽ có mặt tại Berlin hôm nay để đàm phán cùng EU về tương lai của việc vận chuyển khí đốt của Nga thông qua Ukraine khi hợp đồng hiện tại hết hạn vào năm tới.

Công ty khí đốt khổng lồ Gazprom của Nga đã giảm đáng kể lượng khí quá cảnh qua Ukraine trong bối cảnh Moscow và Kiev đang có nhiều bất đồng về việc Nga sáp nhập Crimea và xung đột ở miền Đông Ukraine.

Quan hệ xấu đi giữa Nga và Ukraine cũng phần nào ảnh hưởng đến hợp tác khí đốt song phương.

Kiev đang lo ngại mất doanh thu từ nguồn thuế quá cảnh dầu khí – điều có thể bị ảnh hưởng khi Nga đang xúc tiến các dự án đường ống dẫn khí mới sang châu Âu.

Cuộc họp sẽ gồm đoàn đại biểu từ Gazprom và đối tác Ukraine Naftogaz – hai bên đã có nhiều căng thẳng về vấn đề pháp lí những năm qua. Bộ trưởng Năng lượng Nga Alexander Novak và Bộ trưởng Ngoại giao Ukraine Pavlo Klimkin cũng sẽ có mặt.

"Rõ ràng rằng, thời gian là điều cốt yếu. Tiến trình đàm phán phía trước chúng ta rất phức tạp", Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu về năng lượng Maros Sefcovic nói trước các cuộc đàm phán.

Cuộc họp sẽ tập trung vào kế hoạch xây dựng và đưa vào hoạt động năm tới của Gazprom đối với đường ống dẫn khí Nord Stream 2, sẽ đưa khí đốt đến Đức qua biển Baltic, bỏ qua Ukraine.

Tuyến đường ống này sẽ đi theo hệ thống Nord Stream 1 hiện tại và sẽ tăng gấp đôi lượng khí đốt của Nga đến Đức. Berlin Đức từ lâu đã khẳng định đây là một dự án hoàn toàn "thương mại" và trong tháng 3 đã dỡ bỏ những trở ngại cuối cùng cho việc xây dựng.

Nhưng ngay trong tháng 4,  Thủ tướng Đức Angela Merkel lại có một đòn giáng bất ngờ vào dự án này, khi nhấn mạnh rằng Ukraine nên tiếp tục đóng một vai trò quan trọng trong việc vận chuyển khí đốt đến châu Âu.

"Cũng có những yếu tố chính trị để cân nhắc", bà Merkel cho biết tại một cuộc họp báo chung tại Berlin với Tổng thống Ukraine Petro Poroshenko vào thời điểm đó.

Còn ông Putin vẫn đang thể hiện vai trò hòa giải, nói rằng Nga đã sẵn sàng để tiếp tục quá cảnh khí đốt qua Ukraine sau khi Nord Stream 2 bắt đầu hoạt động và sẽ gia hạn thỏa thuận quá cảnh.

Ông Putin cho biết điều này là có thể nếu công ty Naftogaz và Gazprom giải quyết tranh chấp về khí đốt tại một tòa án trọng tài Stockholm.

Trong khi đó, cũng có một dự án khác- đường ống dẫn Thổ Nhĩ Kỳ đang được thiết lập để giảm vai trò của Ukraine trong quá trình vận chuyển khí đốt.

Nhu cầu khí đốt của châu Âu đã tăng từ năm 2015, phần lớn là do sản lượng giảm ở Hà Lan.

Mùa đông năm ngoái, Gazprom đã tăng xuất khẩu khí đốt sang châu Âu lên mức cao kỷ lục do thời tiết lạnh giá.