• Đường dây nóng

    0901.22.33.66 - toasoan@toquoc.gov.vn

  • Liên hệ quảng cáo

    091.358.6788

Hé lộ "đảo ngoặt" của Trung Quốc phía sau loạt căng thẳng với Mỹ

Thế giới 11/08/2020 16:55

(Tổ Quốc) - Theo Bloomberg, ngay cả khi tiếp tục thế hiện một thái độ cứng rắn trước chính quyền Tổng thống Donald Trump, giới lãnh đạo Trung Quốc vẫn đưa ra những tín hiệu cho thấy họ muốn làm giảm căng thẳng với Washington trước thềm cuộc bầu cử tổng thống Mỹ vào tháng 11.

Động thái của ông Trump cấm hai ứng dụng nổi tiếng của Trung Quốc là TikTok và WeChat hoạt động, sau đó là cử một phái đoàn quan chức cấp cao tới thăm Đài Loan (bao gồm cả một cuộc gặp gỡ giữa Bộ trưởng Y tế và Dịch vụ Con người Alex Azar với người đứng đầu Đài Loan Thái Anh Văn), lại vấp phải những phản ứng không quá dữ dội từ Bộ Ngoại giao và giới chức Trung Quốc.

Ngay cả khi Mỹ thông báo trừng phạt các quan chức Trung Quốc và Hong Kong, trong đó có cả trưởng đặc khu Lâm Trịnh Nguyệt Nga, Bắc Kinh vẫn tránh trực tiếp nhằm vào bất kỳ quan chức nào của chính quyền Trump.

Sự thay đổi trong giọng điệu thể hiện ở những bình luận vào cuối tuần trước của Ủy viên Bộ Chính trị Trung Quốc Dương Khiết Trì. Với tuyên bố cánh cửa đàm phán với Mỹ vẫn đang mở, ông Dương hướng tới một quy mô lớn hơn trong các nhà lập pháp Mỹ, đồng thời đổ lỗi những căng thẳng song phương hiện tại cho "một nhóm nhỏ" các chính trị gia nước này.

Bắc Kinh được đánh giá là đang cố gắng tìm kiếm sự cân bằng giữa bề ngoài cứng rắn trong khi tránh làm dấy lên những hành động từ chính quyền Trump có thể ảnh hưởng tiêu cực tới cả kinh tế và tự hào dân tộc của Trung Quốc. Nếu Trung Quốc có thể giữ cho tình hình không bị "bùng nổ" hoàn toàn trước ngày 3/11, chiến lược họ đang theo đuổi có thể đem lại một không gian nhất định cho đàm phán với người chiến thắng cuối cùng trong cuộc chạy đua vào Nhà Trắng – cho dù đó là ông Trump hay ứng viên Dân chủ Joe Biden.

"Giọng điệu rõ ràng là lịch lãm hơn", giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Mỹ tại Đại học Nhân dân Trung Quốc Shi Yinhong nói. Mặc dù vậy, ông cho rằng, lời kêu gọi đối thoại của Trung Quốc "quá mờ nhạt" và sẽ "không có gì đáng kể" xảy ra trong ít nhất là 6 tháng tới.

Hé lộ "đảo ngoặt" của Trung Quốc phía sau loạt căng thẳng với Mỹ - Ảnh 1.

Ủy viên Bộ Chính trị Trung Quốc Dương Khiết Trì (ảnh: getty)

Cách tiếp cận của Trung Quốc đi kèm với nguy cơ và có thể thay đổi nếu chính quyền Trump tiếp tục gia tăng áp lực lên Bắc Kinh. Một phép thử chính là liệu hai bên có tuân theo thỏa thuận thương mại giai đoạn một từng được ký kết hồi đầu năm hay không. Một cuộc thảo luận song phương cấp cao về thỏa thuận dự kiến sẽ diễn ra vào cuối tuần này.

Ngay cả khi không ngừng công kích Bắc Kinh, Tổng thống Trump vẫn thể hiện sự kiềm chế ít nhiều. Khi trừng phạt Trung Quốc về vấn đề Hong Kong, Washington không nhắm tới những quan chức thân cận với Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình. Và trong khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo đề cập tới Đài Loan như "một quốc gia" trong một phát biểu hôm thứ hai (10/8), ông Trump vẫn khẳng định sẽ tôn trọng "những hiểu biết lịch sử giữa Mỹ và Trung Quốc về Đài Loan".

"Chúng tôi đã phản ứng theo nhiều cách", ông Trump trả lời cũng trong ngày 10/8, khi được hỏi về lệnh trừng phạt mới nhất dành cho Trung Quốc. "Chúng tôi đã nói rất nhiều về Trung Quốc --- chúng tôi đã đạt được thỏa thuận giai đoạn một và đó là một thỏa thuận tuyệt vời và đột nhiên nó hầu như không có ý nghĩa trong toàn bộ nhập khẩu".

"Tái thiết lập"

Những bình luận mang tính hàn gắn của Trung Quốc bắt đầu xuất hiện từ tuần trước khi Bắc Kinh kêu gọi tránh "một cuộc Chiến tranh Lạnh mới". Cùng lúc, các "chiến lang" – biệt danh dành cho các đại sứ và nhà ngoại giao cấp cao của Trung Quốc từng thể hiện lập trường cứng rắn trên mạng xã hội trong các vấn đề như Hong Kong và đại dịch COVID-19, bất ngờ trở nên im lặng hơn.

"Trung Quốc không định tiến hành 'một cuộc chiến ngoại giao' với Mỹ bởi vì nó sẽ tổn hại tới lợi ích của cả hai nước nhiều hơn", Tân Hoa Xã dẫn lời Bộ trưởng Ngoại giao Vương Nghị cho hay. Còn Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ Thôi Thiên Khải viết trên trang Axios rằng, đã tới lúc "tái thiết lập" lại mối quan hệ. "Chúng tôi vẫn sẵn lòng phát triển quan hệ Mỹ-Trung với thiện chí và chân thành, cũng như hy vọng Mỹ sẽ hồi đáp đúng đắn", ông Thôi nhấn mạnh.

Hôm thứ 2, phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Zhao Lijian tuyên bố, chính phủ "muốn thúc đẩy một mối quan hệ Mỹ-Trung hợp tác và ổn định". "Tuy nhiên, hiện tại, chúng tôi đang chuẩn bị cho một số trở ngại và lùi bước trong quan hệ song phương", ông Zhao nói, đồng thời khẳng định, Bắc Kinh sẽ không để Mỹ hành động một cách sai lầm.

"Các phát biểu từ các nhà ngoại giao hàng đầu Trung Quốc được đưa ra trong thời điểm các lĩnh vực tranh cãi giữa hai bên tiếp tục mở rộng – từ thương mại, con người tới ngoại giao và ý thức hệ - làm dấy lên những quan ngại thậm chí về một 'cuộc chiến tranh nóng'", Shen Yamei, một học giả từ Viện Nghiên cứu Quốc tế thuộc Bộ Ngoại giao Trung Quốc chỉ ra. "Trung Quốc tất nhiên sẽ không ngồi yên và để giới lãnh đạo Mỹ dẫn dắt hướng đi của quan hệ hai bên".

Sự chú ý dồn vào hành động

Trong khi Trung Quốc đã không còn ở thời điểm tồi tệ nhất của đại dịch COVID-19, Chủ tịch Tập Cận Bình vẫn đang phải đối mặt với nhiệm vụ khôi phục lại nền kinh tế vốn chịu ảnh hưởng nặng nề từ dịch bệnh cũng như giải quyết những mâu thuẫn nội bộ có thể phát sinh. Ông Tập muốn nêu cao tinh thần chủ nghĩa dân tộc chừng nào nó không làm bùng lên một cuộc chiến tranh thương mại thực sự hoặc một cuộc đối đầu quân sự.

Ảnh hưởng đôi khi rất khó dự đoán. Mặc dù vụ bắt giữ ông trùm truyền thông Hong Kong Jimmy Lai mới đây nhận được nhiều sự ủng hộ trên mạng xã hội Trung Quốc, nó lại vấp phải nhiều phản đối từ Mỹ và châu Âu.

"Đối tượng khán giả cho thái độ hàn gắn của Bắc Kinh không phải là chính quyền Trump mà dư luận Mỹ và phần còn lại của thế giới", giáo sư hành chính Minxin Pei từ Đại học Claremont McKenna, California đánh giá. "Tuy nhiên, tôi e ngại thông điệp này đang bị ảnh hưởng bởi những động thái của Trung Quốc, như vụ bắt giữ Jimmy Lại tại Hong Kong. Những gì Trung Quốc làm nhận được nhiều sự chú ý hơn là những gì họ nói".

Minh Đức

NỔI BẬT TRANG CHỦ