Lũ lụt lưu vực Trường Giang tập kích, giới lãnh đạo TQ đối mặt thách thức chồng thách thức

Thách thức mới của giới lãnh đạo Trung Quốc

Sau khi đại dịch Covid-19 về cơ bản được kiểm soát, giới chức Trung Quốc hiện đang phải đang đối diện với thách thức mới: Làn sóng lũ lụt nghiêm trọng. Đợt thiên tai này đã khiến hàng trăm người thiệt mạng hoặc mất tích, hàng triệu người phải sơ tán.

Tuần trước, đợt lũ mới trên sông Trường Giang lại đạt đỉnh ở Tứ Xuyên và thành phố lớn Trùng Khánh. Hồ chứa đập Tam Hiệp, nằm cách hạ lưu khoảng 450 km, đạt mực nước cao nhất kể từ khi đi vào sử dụng năm 2003.

"Dân tộc Trung Hoa đã chiến đấu chống lại thiên tai hàng nghìn năm và đã tích lũy được nhiều kinh nghiệm quý báu", Chủ tịch Tập Cận Bình cho biết hôm thứ Ba (18/8) khi thị sát An Huy, một tỉnh bị ngập lụt khác ở hạ lưu đập Tam Hiệp. "Chúng ta phải tiếp tục chiến đấu", ông nhấn mạnh.

Ông Tập Cận Bình gọi công tác cứu trợ thiên tai của Trung Quốc là một "thử nghiệm thực tế" đối với hệ thống lãnh đạo và chỉ huy của quân đội nước này. Ông đã gặp gỡ thân nhân của ba nạn nhân trong trận lũ lụt, nói chuyện với các quan chức của quân đội Trung Quốc và lực lượng cảnh sát vũ trang - những người đã tham gia cứu trợ thiên tai tại địa phương.

Ông Lý Khắc Cường đi thị sát vùng lũ. Ảnh: Trang thông tin Chính phủ TQ

Theo The New York Times (NYT-Mỹ), sự xuất hiện của ông Tập Cận Bình và Thủ tướng Lý Khắc Cường tại các khu vực bị ảnh hưởng bởi lũ lụt đã làm nổi bật mức độ nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng. Đợt thiên tai này đã giáng một đòn nữa vào nền kinh tế vẫn đang phải vật lộn để phục hồi sau đại dịch.

Ông Lý Khắc Cường đã đến thăm Trùng Khánh, nơi lần thứ 5 trong năm, nước sông Trường Giang tràn qua bờ đê. Vào chiều thứ Năm (20/8), mực nước sông Trường Giang đã phá vỡ mức cao lịch sử năm 1981. Giới chức Trung Quốc cố gắng trấn an người dân rằng chính phủ đang làm tất cả những gì có thể để ngăn chặn đợt thiên tai này.

Trong một video về lũ lụt ở Trùng Khánh được lan truyền trên mạng xã hội Trung Quốc, một người dân Trùng Khánh cho biết: "Đối với nhiều doanh nghiệp, thiệt hại rất nặng nề, phải chống chọi với dịch bệnh trong nửa đầu năm và đương đầu với lũ lụt trong nửa cuối năm".

Theo thống kê, trận lụt đã gây thiệt hại kinh tế ít nhất 2,6 tỷ USD cho Trung Quốc. Tại một cuộc họp báo ở Bắc Kinh, ông Chu Học Văn, Thư ký trưởng Ban chỉ đạo Phòng chống lũ lụt hạn hán Trung Quốc nói rằng, ít nhất 63 triệu người bị ảnh hưởng và 54.000 ngôi nhà bị phá hủy. Ông cho biết, ít nhất 219 người đã thiệt mạng hoặc mất tích.

Mới đây,, ít nhất 6 người đã thiệt mạng trong một trận lở đất do mưa lớn ở một ngôi làng gần Nhã An, Tứ Xuyên. Một vụ sạt lở khác cùng khu vực khiến 5 người mất tích.

"Đối mặt với thiên tai, con người quá nhỏ bé"

Khu vực miền Nam Trung Quốc thường xuyên xuất hiện những trận mưa lớn vào mùa hè nhưng những trận mưa năm nay dữ dội và kéo dài hơn những năm trước, gây ngập úng, ảnh hưởng tới mùa màng và cuộc sống của người dân trong hai tháng qua.

Lũ lụt nhấn chìm nhiều khu vực ở Trùng Khánh. Ảnh: Getty

NYT cho rằng, dưới tác động của thiên tai, có lẽ không phải ngẫu nhiên mà ông Tập Cận Bình khởi xướng chiến dịch chống lãng phí lương thực, dù các quan chức khẳng định không có chuyện khủng hoảng lương thực sắp xảy ra.

Đặc biệt, báo Mỹ nhận định, những trận mưa lớn năm nay một lần nữa dấy lên những tranh cãi về đập Tam Hiệp. Bắt đầu vào năm 1994, dự án quy mô lớn này đã buộc hơn 1 triệu người phải di dời, hủy hoại nghiêm trọng môi trường xung quanh.

Theo thông báo từ Bộ Tài nguyên nước Trung Quốc, lượng nước mới nhất đổ vào hồ chứa của đập lên tới 75.000 m3/s, phá kỷ lục 61.000 m3/s được thiết lập vào tháng trước. Mặc dù, giới chức Trung Quốc khẳng định, con đập chưa phải đối mặt với nguy cơ nguy hiểm nào nhưng theo họ, mực nước trong hồ chứa cũng đã gần đạt đến sức chứa tối đa.

Kể từ đầu mùa lũ vào tháng 6 năm nay, giới chức Trung Quốc đã liên tục đảm bảo rằng, đập Tam Hiệp có thể ngăn chặn được trận lũ ngàn năm có một. Một số báo cáo truyền thông chính thức còn tuyên bố, con đập gần như chắc chắn có thể ngăn chặn những đợt lũ nghiêm trọng hơn nữa ở các thành phố lớn vùng hạ lưu, bao gồm cả Vũ Hán, tâm dịch Covid-19.

Hôm thứ Sáu (21/8), Trung Quốc thông báo, lượng nước đổ vào hồ chứa đập Tam Hiệp đã giảm bớt nhưng họ vẫn cảnh giác. Hãng thông tấn Tân Hoa xã đưa tin: "[Đập Tam Hiệp] đã làm giảm đáng kể áp lực phòng chống lũ ở trung và hạ lưu sông Trường Giang".

Sông Hoàng Hà, một tuyến đường thủy quan trọng khác ở Trung Quốc, cũng đối mặt với nhiều trận lũ trong năm nay. Bộ Tài nguyên nước Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Sáu (21/8), các con sông ở tỉnh Thiểm Tây đã đạt mực nước cao nhất kể từ năm 1997. Gần 700 con sông và nhánh sông nhỏ hơn đã xuất hiện lũ lụt, những đê đập cũ đang chịu áp lực rất lớn.

Lũ lụt còn đe dọa một số kiến trúc nổi tiếng nhất của Trung Quốc. Tại Tứ Xuyên, nước lũ đã chạm tới chân của bức tượng Đại Phật khổng lồ ở Lạc Sơn. Đây là một tác phẩm điêu khắc trên sườn núi 1.200 năm tuổi, được UNESCO công nhận là Di sản Văn hóa Thế giới.

Tại Trùng Khánh, lũ lụt đã nuốt chửng Từ Khí Khẩu, một thương trấn cổ ven sông gần ngã ba sông Gia Lăng và sông Trường Giang. Theo Tân Hoa xã, nước lũ đã tràn qua tầng 3 của một số tòa nhà bên sông. Nhiều hình ảnh cho thấy, nước lũ đục ngầu đã nhấn chìm một khu vực rộng lớn bên sông của thành phố, bao gồm cả điểm thu hút khách du lịch hang Hồng Nham 11 tầng .

Kiến trúc này đã đóng cửa từ hôm thứ Ba (18/8) và các công nhân đang dọn bùn ở các tầng dưới.

"Mực nước dâng lên quá đáng sợ", anh Trương, một quản lý nhà hàng địa phương chia sẻ với NYT qua điện thoại. "Đối mặt với thiên tai, con người quá nhỏ bé".