Muôn vàn sắc thái NATO trỗi dậy các vấn đề an ninh quốc gia

Tờ National Interest viết: "Khi bầu cử quan trọng của nước Mỹ sắp tới thì vấn đề quan tâm là định hướng tương lai cho mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương và cộng đồng Châu Âu - Đại Tây Dương. Tất cả các đề xuất vẫn đang tính toán ở hai bờ Đại Tây Dương nhằm tìm cách khôi phục lại cộng đồng. Đây có thể tiếp tục được xem là vấn đề nổi bật cho dù dưới chính quyền Mỹ hiện tại hay tiếp theo."

Các báo cáo cho biết cả Nga và Trung Quốc là hai cường quốc đang tìm cách thay đổi và tác động vào khu vực này. Vai trò của Moscow và Bắc Kinh sẽ ảnh hưởng đến trật tự quốc tế vốn dĩ có sự sát sao của Mỹ sau khi Bức tường Berlin sụp đổ cách đây 31 năm. Các động thái làm suy yếu quan hệ thân thiết và đoàn kết giữa các quốc gia Euro-Atlantic sẽ làm gia tăng khả năng của Nga hay Bắc Kinh nâng tầm ảnh hưởng khu vực.

Theo National Interest, lô-gic chiến lược là hoàn hảo nhưng các điều còn thiếu trong phân tích hay đề xuất là câu hỏi về sự ủng hộ chính trị trong nội bộ. Trong suốt thập kỷ qua, khi Nga và Trung Quốc liên tục gia tăng ảnh hưởng thì các tranh cãi xung quanh vấn đề ngân sách vẫn tồn tại. Phân tích của Hội đồng Chicago năm 2019 về sự tham gia của Mỹ thì có đến 78% người Mỹ đồng tình Washington nên duy trì hoặc tăng cam kết với NATO và phần lớn người Mỹ khẳng định NATO là thiết yếu trong an ninh Mỹ. Tuy nhiên, mức độ ủng hộ giảm xuống khi người Mỹ nhắc đến ảnh hưởng cụ thể, bao gồm phản ứng quân sự trước cuộc xâm nhập giả định của Nga vào lãnh thổ của đồng minh NATO.

Báo cáo gần đây của Hội nghị An ninh Munich 2020 đã tóm tắt rằng nước Mỹ vừa ít có khả năng trở thành người bảo đảm trật tự quốc tế, vừa ít bày tỏ sẵn sàng đóng góp để NATO tiếp tục duy trì.

Điều này có thể dễ hiểu đối với nhiều quốc gia có biên giới với Nga. Moscow liên tục nỗ lực gia tăng ảnh hưởng không chỉ khiến cho giới tinh hoa mà còn là cộng đồng quốc tế lo ngại. Tuy nhiên, mục tiêu đối phó với chủ nghĩa xét lại của Nga – giống như một khẩu hiệu, mang ít trọng lượng cảm xúc hơn đối với người Mỹ.

Thực tế, Tatiana Serafin - người đồng tổ chức chương trình The Doorstep của Hội đồng Carnegie cho rằng, các câu chuyện liên quan đến đại dịch Covid-19 hay vấn đề Tik-Tok khiến người dân quan tâm nhiều hơn so với các vấn đề khác. Và trong những câu chuyện này, mối quan tâm về sự an toàn cá nhân hay mức độ tin cậy chuỗi cung cấp các hàng hóa quan trọng, chẳng hạn như thiết bị bảo vệ cá nhân là điều đang được chú ý.

Điều thúc đẩy liên minh Đại Tây Dương không phải là việc thiếu khả năng hay nguồn lực mà xét cho cùng là cam kết chính trị nhằm duy trì liên minh. Các tiến bộ trong công nghệ quốc phòng giúp các đối tác phát triển và nâng cao năng lực phòng thủ của liên minh trước mọi thách thức, kể cả đối phó với các tàu thăm dò của Nga.

Khu vực Châu Âu - Đại Tây Dương có tới 800 triệu người và đóng góp tổng sản phẩm quốc nội lên tới 20 nghìn tỷ đôla cũng như có một số cường quốc dẫn đầu về quân sự.

Theo nhà phân tích chính sách Ali Wyne, thế giới bày tỏ lo lắng trong suốt dịch bệnh về mức độ phụ thuộc nhiều các thiết bị y tế, dược phẩm và thiết bị bảo hộ từ Trung Quốc. Châu Âu từng có thời điểm cho rằng tất cả các hàng hóa và dịch vụ quan trọng đều bắt nguồn từ chuỗi cung ứng trong cùng liên minh hoặc đối tác liên minh. Điều này cần đi kèm với cam kết tuân thủ quy định trong liên minh thực hiện cơ chế miễn trừ theo quy định thương mại. Các thành viên trong liên minh cũng nên nghĩ đến các ưu đãi về thuế và trợ cấp xây dựng cơ sở hạ tầng cần thiết.

Trọng tâm tiếp theo nên tập trung vào việc tái tạo cộng đồng Đại Tây Dương thúc đẩy quan hệ đối tác khoa học sinh học và công nghệ. Dịch bệnh Covid-19 sẽ không phải là đại dịch cuối cùng mà thế giới phải đối mặt và mọi người cần phải có sự sẵn sàng cho đại dịch tiếp theo. Đây được xem là cách tiếp cận một liên minh Châu Âu - Đại Tây Dương vững mạnh, là động lực để thúc đẩy phát triển không chỉ công nghệ 5G mà còn là 6G và đảm bảo không gian mạng an toàn trong liên minh.

Theo tờ báo, các mơ hồ về sự lãnh đạo của Mỹ không còn đủ sức thuyết phục công chúng. Tuy nhiên, nếu Mỹ vẫn xem mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương là nhân tố quan trọng thì Washington có thể xây dựng nền tảng mới cho cộng đồng Châu Âu - Đại Tây Dương duy trì trong thế kỷ 21.