Mỹ “bật đèn xanh” từ thắng lớn tại thượng đỉnh liên Triều lần 3

Mỹ bật đèn xanh tín hiệu tốt từ thượng đỉnh liên Triều

Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết đã mời Ngoại trưởng Triều Tiên đến New York nhằm thảo luận nhiều hơn về tiến trình phi hạt nhân hóa dự kiến hoàn tất vào tháng 1/2021.

Tổng thống Moon Jae-in và nhà lãnh đạo Kim Jong-un. Ảnh: Reuters

Mỹ bày tỏ hoan nghênh cam kết của nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tại thượng đỉnh liên Triều về việc đưa ra thời hạn hoàn tất tiến trình phi hạt nhân hóa.

Tuy nhiên, các nhà chỉ trích cho rằng, điều này vẫn chưa chắc chắn cho quá trình phi hạt nhân hóa không thể đảo ngược.

Triều Tiên sẽ cho phép các chuyên gia từ các nước quan tâm tham gia giám sát quá trình đóng cửa các khu thử động cơ tên lửa, Tổng thống Moon nói tại buổi họp báo với nhà lãnh đạo Kim Jong-un sau cuộc gặp tại thủ đô Triều Tiên.

“Triều Tiên sẽ cần phải nỗ lực thêm trong cam kết, bao gồm việc đóng cửa tổ hợp hạt nhân Yongbyon nếu Mỹ vẫn muốn tìm các giải pháp đối ứng”, ông Moon nói thêm.

Tín hiệu hồi sinh ngoại giao từ thượng đỉnh liên Triều diễn ra sau nhiều tuần Tổng thống Trump bày tỏ nghi ngờ về việc Triều Tiên không thực hiện đúng về cam kết phi hạt nhân hóa.

Giới quan sát cho rằng, hạn chót quy định cho việc hoàn thành tiến trình phi hạt nhân hóa là vào tháng 1/2021. Đây vẫn là một tiến trình dài cho Bình Nhưỡng để chấm dứt chương trình hạt nhân. Điều này có thể đe dọa các đồng minh của Mỹ, bao gồm Hàn Quốc, Nhật Bản, thậm chí là cả Washington.

Cùng với lời mời Ngoại trưởng Triều Tiên Ri Yong Ho tham gia cuộc gặp tại New York vào tuần tới tại cuộc họp Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc giữa các nhà lãnh đạo thế giới, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo cho biết, Washington đã mời các đại diện của Bình Nhưỡng tham gia cuộc gặp gỡ với đại diện đặc biệt của Mỹ về Triều Tiên – ông Stephen Biegun tại Vienna nhằm thúc đẩy rút ngắn thời gian cho tiến trình phi hạt nhân hóa.

Ông Pompeo cho biết, quyết định của nhà lãnh đạo Kim Jong-un trong cam kết hoàn toàn việc giải giáp khu thử hạt nhân Dongchang với sự giám sát của các thành tra Mỹ và quốc tế là một nỗ lực khẳng định chắc chắn cho tiến trình phi hạt nhân hóa của Triều Tiên.

“Hoài nghi” hạn chót phi hạt nhân hóa

Các quan chức Mỹ bày tỏ nhiều hoài nghi. Trước thông báo của ông Pompeo, hai quan chức Mỹ liên quan về chính sách của Mỹ và Triều Tiên bày tỏ lo ngại rằng, nhà lãnh đạo Kim Jong-un đang “dòm ngó” quan hệ giữa Washington và Seoul.

Tại thượng đỉnh, hai nhà lãnh đạo Triều Tiên và Hàn Quốc cũng đồng ý thông qua kế hoạch thúc đẩy hợp tác kinh tế, bao gồm nối lại hệ thống đường sắt và đường bộ.

Các quan chức Mỹ gợi ý rằng, nhà lãnh đạo Kim Jong-un muốn giảm trừng phạt vào Bình Nhưỡng đồng thời giảm đi các cuộc tập trận quân sự giữa Mỹ và Hàn Quốc thông qua cam kết cho tiến trình phi hạt nhân hóa

Mỹ huy động khoảng 28.500 binh lính Mỹ tại Hàn Quốc nhằm hỗ trợ nước này trong bối cảnh căng thẳng tên lửa hạt nhân của Triều Tiên.

“Không có lý do để Triều Tiên rút khỏi cam kết cho tiến trình phi hạt nhân hóa không thể đảo lộn. Tuy nhiên, dù thế nào, vào tháng 1/2021 mọi thứ phải hoàn tất”, quan chức tình báo Mỹ cho biết.

“Mọi cam kết có thể chỉ đơn giản là điều kiện giảm đi sức ép căng thẳng của Mỹ dồn vào Triều Tiên”, một quan chức nói trong điều kiện giấu tên.

Các quan chức Mỹ cũng cho biết, sự mơ hồ về những gì Washington muốn Triều Tiên làm là việc đóng cửa tổ hợp hạt nhân tại Yongbyon.

Triều Tiên không thể trì hoãn vô thời hạn

Thậm chí Triều Tiên muốn đóng cửa Yongbyon thì các quan chức và chuyên gia vẫn tin rằng Bình Nhưỡng vẫn còn các cơ sở hạt nhân bí mật khác.

Vào cuối tháng 8, Tổng thống Trump đã quyết định trì hoãn chuyến thăm Triều Tiên của ông Pompeo. Các hình ảnh vệ tinh và bằng chứng khác trong các tháng gần đây cho thấy, Triều Tiên vẫn tiếp tục chương trình hạt nhân.

Bám sát các diễn biến tại thượng đỉnh liên Triều, Tổng thống Trump hoan nghênh các cam kết của nhà lãnh đạo Kim Jong-un và cho rằng đây là các tin tức rất tốt từ thượng định giữa Hàn Quốc và Triều Tiên.

Nói tại Bình Nhưỡng, hai nhà lãnh đạo Triều Tiên và Hàn Quốc tại thượng đỉnh đã đồng ý đưa bán đảo Triều Tiên trở thành vùng đất hòa bình không có vũ khí hạt nhân và đe dọa hạt nhân.

Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un cũng cam kết tiến tới phi hạt nhân hóa hoàn toàn tại bán đảo Triều Tiên trong cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Moon đầu năm nay và thượng đỉnh với Tổng thống Trump sau đó.

Tuy nhiên, các cam kết mơ hồ vẫn đang khiến Mỹ nhiều nghi ngờ.

“Tuyên bố cho tiến trình phi hạt nhân hóa sẽ hoàn tất vào tháng 1/2021 đang ngụ ý rằng, các thượng đỉnh liên Triều và các hứa hẹn mơ hồ cho quá trình giải giáp vũ khí vẫn không thể thay thế cho một quá trình đàm phán nghiêm túc về vấn đề hạt nhân”, ông Daniel Russel, Viện chính sách xã hội châu Á cho biết.

“Việc kết thúc nhiệm kỳ của Tổng thống Trump vào tháng 1/2021 là một cách nói khác để nói với Triều Tiên rằng, mức độ kiên nhẫn của Mỹ có hạn chế và rằng Triều Tiên sẽ không thể tránh được quá trình phi hạt nhân hóa vô thời hạn”, nhà nghiên cứu Russel nói thêm./.