Mỹ bất ngờ đánh Taliban “dập đầu”: Mở đường láng giềng Trung Á hợp sức

Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani ngày 15/6 đã điện đàm với nhà lãnh đạo láng giềng Pakistan để xác nhận rằng một cuộc tấn công của máy bay không người lái Mỹ trong tuần qua tại khu vực biên giới phía đông Afghanistan đã giết chết thủ lĩnh Taliban Pakistan.

Động thái xác nhận này diễn ra một ngày sau khi một quan chức Mỹ, với điều kiện giấu tên, nói với VOA rằng, cuộc tấn công của máy bay không người lái hôm thứ Tư tại tỉnh Kunar, Afghanistan đã xoá sổ Mullah Fazlullah, người đứng đầu nhóm Tehrik-e-Taliban Pakistan (TTP).

Afghanistan – Pakistan đột phá

"Cái chết của tên này [Fazlullah] là kết quả của hoạt động không mệt mỏi do các cơ quan an ninh Afghanistan dẫn đầu", Ghani tweet sau khi nói chuyện với Tư lệnh quân đội Pakistan, Qamar Javed Bajwa và Thủ tướng Nasir ul Mulk.

"Họ cũng đảm bảo với tôi rằng cái chết của Fazlullah là một bước tiến lớn trong việc xây dựng lòng tin giữa hai quốc gia và cam kết sẽ ủng hộ tiến trình do người Afghanistan dẫn đầu và con đường hòa bình Afghanistan", Tổng thống Afghanistan nói thêm.

Đầu ngày 15/6, các nguồn tin tình báo Pakistan đã xác nhận với VOA về một vụ tấn công ở huyện Marawara thuộc khu vực miền núi Afghanistan- nơi liên kết Kunar với Pakistan, đã giết chết bốn chỉ huy chủ chốt của TTP.

Các máy bay không người lái Mỹ đã nhiều lần tiêu diệt các chỉ huy Taliban.

Các nguồn tin cho biết, ngay sau khi Fazlullah lên một chiếc xe, tên lửa bắn từ một chiếc máy bay không người lái của Mỹ trúng mục tiêu này. Các chiến binh Taliban sau đó lặng lẽ chôn cất Fazlullah và những người thiệt mạng ngay trước bình minh ngày thứ Năm trong một nghĩa trang gần đó.

Người phát ngôn của TTP không có bình luận ngay lập tức về thông tin trên. Nhưng các nguồn tin tình báo nói với VOA rằng nhóm này đã tổ chức các cuộc họp để bổ nhiệm người kế nhiệm Fazlullah.

Fazlullah lâu nay đã bị truy lùng ở Pakistan vì những cuộc tấn công khủng bố quy mô lớn chống lại dân thường và lực lượng an ninh.

Một tuyên bố của quân đội Pakistan được ban hành sau hoạt động tiếp xúc giữa Bajwa với Tổng thống Ghani cho biết, tướng lĩnh này đã nhấn mạnh lại sự cần thiết của hai nước để chống khủng bố với một "cách tiếp cận hợp tác và phối hợp".

Tuyên bố này cho biết, Fazlullah đã trốn tại Afghanistan từ năm 2009 và hành động giết chết tên này "là một sự phát triển tích cực. Nó giúp giảm nhẹ số lượng các gia đình Pakistan là nạn nhân bị TTP khủng bố".

Mullah Fazlullah đã điều phối các hành động khủng bố chống lại Pakistan trong khi lợi dụng lãnh thổ Afghanistan”, một tuyên bố do văn phòng Mulk đưa ra -  trích dẫn lời ông nói với Ghani.

Mỹ tăng cường hoạt động tại chiến trường Afghanistan

"Lực lượng Mỹ đã tiến hành một cuộc tấn công chống khủng bố ngày 13/6 tại tỉnh Kunar, gần biên giới giữa Afghanistan và Pakistan, nhắm vào một thủ lĩnh cấp cao của một tổ chức khủng bố được xác định", một phát ngôn viên của lực lượng Mỹ - Afghanistan, Trung tá Martin O ' Donnell nói với VOA, dù không xác định rằng Fazlullah là mục tiêu.

Kunar và tỉnh Nangarhar của Afghanistan lân cận được biết đến là căn cứ của các chiến binh Hồi giáo cực đoan và TTP. Quân đội Mỹ thường xuyên tiến hành các cuộc không kích chống lại những nơi ẩn náu khủng bố ở hai tỉnh này.

Các chỉ huy quân sự Mỹ nói rằng hơn 75% các chiến binh IS là cựu thành viên TTP đã tạm trú tại Afghanistan sau khi chạy trốn khỏi các hoạt động chống khủng bố ở Pakistan.

Bộ Ngoại giao Mỹ đã treo thưởng 5 triệu USD cho tính mạng của Fazlullah vào tháng 3, cùng thời điểm nhiều nguồn tin Pakistan cho biết, con trai tên này đã bị giết cùng với 20 chiến binh khác trong cuộc tấn công của máy bay không người lái Mỹ nhằm vào một cơ sở huấn luyện TTP ở Kunar.

Các quan chức Mỹ đã cáo buộc Fazlullah chỉ đạo nhiều cuộc tấn công cấp cao chống lại các mục tiêu Mỹ và Pakistan kể từ khi tên này được bổ nhiệm làm thủ lĩnh của TTP vào năm 2013. Họ trích dẫn các vụ tấn công tháng 12/2014 tại Trường quân đội tại Peshawar, trong đó 151 người thiệt mạng, trong đó có hơn 130 trẻ em.

Washington cũng đổ lỗi cho Fazlullah vì đã ra lệnh cho nỗ lực ám sát nhà hoạt động Pakistan Malala Yousafzai- người đã ủng hộ quyền của các cô gái được tiếp cận giáo dục.

Cuộc tấn công của máy bay không người lái Mỹ diễn ra trong bối cảnh một lệnh ngừng bắn giữa Taliban Afghanistan và lực lượng an ninh của chính phủ Afghanistan đang được thực hiện.

John Nicholson – Chỉ huy lực lượng Mỹ và NATO tại Afghanistan nói rằng, Mỹ sẽ tuân thủ lệnh ngừng bắn đơn phương do Tổng thống Ghani công bố, nhưng không áp dụng cho các hoạt động của Mỹ nhằm vào các nhóm khủng bố khác.

"Như đã nói trước đây, lệnh ngừng bắn không bao gồm các nỗ lực chống khủng bố của Mỹ chống lại IS-K, al-Qaida, và các nhóm khủng bố khu vực và quốc tế khác, hoặc quyền vốn có của Mỹ và lực lượng quốc tế để bảo vệ chính mình nếu bị tấn công" phát ngôn viên O'Donnell nói với VOA.

Hy vọng đang gia tăng về một lệnh ngừng bắn chưa từng có ở Afghanistan có thể mở đường cho các cuộc đàm phán hòa bình giữa chính phủ Kabul và Taliban.

Tổng thống Ghani lưu ý trong tuyên bố của mình hôm thứ Sáu, sau khi nói chuyện với Pakistan rằng, ông kêu gọi họ "thực hiện các bước đi thực tế để đưa Taliban Afghanistan đang cư trú tại Pakistan đến bàn đàm phán." Ông đề cập đến những cáo buộc lâu dài của Afghanistan rằng Taliban sử dụng đất Pakistan để tấn công nội địa Afghanistan. Islamabad bác bỏ các cáo buộc trên.