Mỹ: Kịch bản hải chiến Á châu

Hiện tại, Mỹ không có một chiến lược thống nhất nào để đối phó với sự gia tăng hiện diện của Trung Quốc ở Tây Thái Bình Dương. Hoặc là các chuyên gia chính sách đối ngoại đặc trách về châu Á-Thái Bình Dương của nước này cũng chưa có ý tưởng cụ thể để “tán tỉnh” một Bắc Kinh đang muốn thay đổi vai trò dẫn đầu của Mỹ từ sau khi Liên Xô sụp đổ cho tới nay cũng như sự thống trị của Washington trong khu vực châu Á.

Ảnh minh họa. (National Interest)

Ngày càng rõ ràng rằng Trung Quốc đang hy vọng xây dựng sự tự do riêng của mình – vượt lên những khuôn khổ của phương Tây, tiêu biểu như việc Bắc Kinh tiếp tục tuyên bố chủ quyền trái phép ở Biển Đông và bồi đắp trái phép các hòn đảo nhân tạo trong khu vực. Tuy nhiên, các nhà hoạch định chính sách Washington sẽ đối phó ra sao với vấn đề này vẫn còn là một câu hỏi mở.

"Chính sách của Mỹ đã thất bại một cách ngoạn mục," Seth Cropsey, một thành viên cao cấp tại Viện Hudson chia sẻ. Hành động của Trung Quốc cho thấy rằng họ coi chúng ta như một đối thủ cạnh tranh chiến lược."

Sự thách thức từ Trung Quốc

Hiện tại, Bắc Kinh đang hy vọng rằng có thể buộc Hoa Kỳ chấp nhận trên thực tế Biển Đông là lãnh thổ của họ. Cropsey nói. "Nhiều khả năng là Trung Quốc sẽ tiếp tục nỗ lực để biến các vùng biển quốc tế tại Biển Đông và Hoa Đông trở thành lãnh thổ của họ."

Trung Quốc đang sử dụng phương pháp tiếp cận đa hướng để phản đối lực lượng hải quân Hoa Kỳ tiến vào khu vực này bằng cách sử dụng chiến lược “Chống xâm nhập/Khu vực cấm” (Anti-Access/Area Denial, viết tắt là A2/AD). Ngoài ra, Bắc Kinh đang mạnh mẽ tiến hành các động thái đe dọa và quấy nhiễu đồng minh của Mỹ trong khu vực với hy vọng rằng họ sẽ ngầm bằng lòng với nhu cầu của Trung Quốc.

Tuy nhiên, không chỉ sử dụng lực lượng quân sự để gây sức ép với Mỹ và các đồng minh trong khu vực, Bắc Kinh còn triển khai các lực lượng bán quân sự và "dân quân biển" để quấy rối ngư dân và hoạt động dân sự thương mại của các quốc gia khác nhằm đạt được sự kiểm soát trên thực tế tại Biển Đông và Hoa Đông.

"Tôi nghĩ rằng nếu Mỹ tiếp tục bỏ qua những hành động trên của Trung Quốc ra khỏi vùng biển quốc tế tại đây, triển vọng cho quyền bá chủ của Trung Quốc sẽ tăng lên khi bạn bè châu Á và các đồng minh của chúng ta sẽ tìm kiếm “người” mới, đối tác thương mại mới và thỏa thuận an ninh mới, "Cropsey nói. "Chúng ta hiện chưa sẵn sàng để chống lại sự thách thức trật tự quốc tế của Trung Quốc."

Cropsey lập luận rằng quyền lực biển của Mỹ đang co lại và sự cân bằng hải quân ở Tây Thái Bình Dương đang nghiêng về phía có lợi cho Trung Quốc. "Thay vì khuyến khích Trung Quốc  trở thành một bên liên quan trong hệ thống quốc tế, mục tiêu của chúng ta nên là sử dụng ngoại giao, sức mạnh quân sự, bao gồm cả tăng cường sự hiện diện của mình để thuyết phục Trung Quốc rằng chúng ta sẽ bảo vệ trật tự quốc tế ..., "Cropsey nói.

Jeff Smith, giám đốc Chương trình An ninh châu Á tại Hội đồng Chính sách đối ngoại Mỹ, phát biểu cùng Cropsey nói với khán giả rằng Trung Quốc bày tỏ rõ ràng sự phản đối lực lượng quân sự Mỹ hiện diện tại Biển Đông và Hoa Đông.

Bắc Kinh cho rằng họ không thể ngăn chặn hiệu quả hoạt động của Mỹ tại khu vực này hiện nay, nhưng năng lực hải quân của Trung Quốc có thể thay đổi. "Họ cho rằng một ngày nào đó có thể đứng ở một vị thế tốt để hạn chế hoạt động của quân đội Hoa Kỳ và họ tin rằng đang dần ở trong một vị thế để làm như vậy", Smith nói. "Vì vậy, triển vọng của các cuộc đối đầu là rất thực tế."

Kịch bản hải chiến Á châu

Dù Cropsey đề nghị rằng Hoa Kỳ nên chuyển hướng đẩy mạnh bảo vệ quyền lực của mình ở Tây Thái Bình Dương, tuy nhiên, ông không đưa ra  bất kỳ ý tưởng nào về hành động cụ thể để Washington có thể đạt được những mục tiêu này.

Duy trì vị thế của nước Mỹ là một sức mạnh ưu việt ở Tây Thái Bình Dương có thể đòi hỏi một chiến lược phối hợp trên quy mô lớn dưới thời Tổng thống Harry S. Truman -  người đã lập công thức các phản ứng của Mỹ đối với Liên Xô vào năm 1950. Tuy nhiên, hầu hết các cuộc thảo luận hiện nay tập trung vào các câu hỏi chính sách cấp thấp liên quan trực tiếp đến tự do hàng hải (FON) ở biển Đông và kế hoạch đánh cá.

Tuy nhiên, Eric Gomez, một nhà phân tích quốc phòng và chính sách đối ngoại tại Viện Cato đã đưa ra một chiến lược tiềm năng để đối phó với một Trung Quốc đang lên. Hoa Kỳ cần phải giảm sự hiện diện các lực lượng trên bộ và các tàu sân bay, trong khi tập trung vào khả năng chống tiếp cận, chống xâm nhập của lực lượng không quân, hải quân cũng như gia tăng số tàu ngầm để tăng cường khả năng truy đuổi trên biển, Gomez nói. Hoạt động tuần tra hàng hải cũng nên tiếp tục để phản đối hành động quân sự hóa của Trung Quốc ở Biển Đông.

"Chống sự tiếp cận của Trung Quốc là chiến lược mang tính phòng thủ nhiều hơn và sẽ mang lại lợi thế quân sự cho của Hoa Kỳ trong chiến tranh dưới lòng biển và kiểm soát trên mặt biển", Gomez nói. Chiến lược này sẽ làm giảm khả năng xung đột và cũng không buộc Hoa Kỳ từ bỏ khu vực này.

(Theo The National Interest)