Ở nhiều tỉnh thành, bố mẹ, ông bà… bỗng dưng sở hữu nhiều dự án

Phải mở rộng kê khai tới cha mẹ, ông bà nội…

Trình bày dự thảo báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý một số vấn đề lớn còn có ý kiến khác nhau của dự thảo Luật PCTN, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho hay, về đối tượng kê khai tài sản, thu nhập (Điều 35), nhiều ý kiến Đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tán thành với việc mở rộng đối tượng có nghĩa vụ kê khai như quy định của dự thảo Luật; ý kiến khác đề nghị bổ sung đối tượng có nghĩa vụ kê khai là sĩ quan QĐND và sĩ quan CAND.

Theo đó, dự thảo Luật đã phân biệt rõ các nhóm đối tượng khác nhau để áp dụng phương thức kê khai, xác minh tài sản, thu nhập phù hợp. Cụ thể, người giữ chức vụ từ Giám đốc sở hoặc tương đương trở lên, người công tác tại các vị trí có nguy cơ tham nhũng cao phải kê khai tài sản, thu nhập hàng năm với mục đích nhằm kiểm soát chặt chẽ hơn.

Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: Thái Linh

Các đối tượng khác chỉ phải kê khai lần đầu hoặc kê khai bổ sung với mục đích chủ yếu nhằm tạo cơ sở dữ liệu để so sánh, đối chiếu khi họ được bổ nhiệm vào chức vụ cao hơn hoặc khi có tố cáo, có biến động tăng về tài sản, thu nhập từ 300 triệu đồng trở lên trong một năm...

Cho ý kiến về nội dung này, ĐBQH đoàn Gia Lai - ông Đinh Duy Vượt- cho hay, đối tượng kê khai tài sản là mấu chốt kiểm soát tài sản. Những năm qua, năm nào cũng kê khai nhưng không giải quyết được vấn đề gì trong phòng chống tham nhũng. Đồng ý với với đối tượng kê khai tài sản trong Điều 34, 35 của dự thảo quy định nghĩa vụ phải kê khai tài sản, thu nhập của mình, vợ (chồng), con cái chưa thành niên, nhưng ĐB này cho rằng, việc thu hẹp như vậy là chưa xoáy vào tảng băng chìm, hang ổ tham nhũng, tài sản tham nhũng khiến nhân dân vẫn hoài nghi, tâm tư về chiến dịch chống giặc nội xâm này.

“Phải mở rộng kê khai tới cha mẹ, ông bà nội… với các minh chứng mà dư luận từng dậy sóng”- ông Đinh Duy Vượt nói.

Dẫn chứng cho việc này, ĐB cho hay, ở nhiều tỉnh thành, bố mẹ, ông bà bỗng dưng sở hữu nhiều dự án, doanh nghiệp, biệt thự siêu sang, thậm chí có những dự án kim cương, biệt phủ vàng, siêu sang được cho rằng đó là của “thái tử, phò mã”, “cậu ấm cô chiêu” dù còn rất trẻ nhưng có tài sản khủng, bất chấp dư luận vẫn trơ trơ thách thức dư luận.

Hay qua các vụ án tham nhũng đã và đang xét xử, nhiều tài sản tham nhũng được tẩu tán cho bố mẹ, người thân đứng tên như vụ Huyền Như, Trịnh Xuân Thanh, Giang Kim Đạt…

“Riêng tài sản cho chân dài là chưa bị lộ” – ông Vượt nói thêm và cho rằng, tư tưởng “hy sinh đời bố, củng cố đời con” là một trong những nguyên nhân của việc: mặc dù ngành tư pháp đã rất quyết liệt nhưng tài sản tham nhũng được thu hồi vẫn còn thấp; biến hóa lòng vòng nhưng cuối cùng vẫn đổ về túi cán bộ tham nhũng.

Nghĩ phương án xử lý tài sản, thu nhập không rõ nguồn gốc

Liên quan đến phương án xử lý số tài sản, thu nhập không rõ nguồn gốc, hiện có ba loại ý kiến chủ yếu là xử lý bằng truy thu thuế, xử lý hành chính và xem xét, quyết định tại toà án.

Theo bà Lê Thị Nga, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị lựa chọn phương án xem xét, quyết định tại toà án với tài sản không giải trình được.

ĐBQH đoàn Ninh Bình Bùi Văn Phương. Ảnh: Thái Linh

Cụ thể, với tài sản, thu nhập tăng thêm mà người có nghĩa vụ kê khai không giải trình được hợp lý về nguồn gốc, Cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập sẽ chuyển Kết luận xác minh và các tài liệu có liên quan để yêu cầu Tòa án có thẩm quyền xem xét, quyết định về tính hợp lý của việc giải trình.

Tòa án ra quyết định thu hồi tài sản, thu nhập tăng thêm nếu người có nghĩa vụ kê khai không giải trình được hợp lý về nguồn gốc hoặc bác yêu cầu của Cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập trong trường hợp quyết định người có nghĩa vụ kê khai đã giải trình hợp lý về nguồn gốc tài sản, thu nhập tăng thêm.

Theo ĐB Bùi Văn Phương đoàn Ninh Bình, ông đồng tình với phương án xử lý tài sản không giải trình được thì phải đưa ra tòa.

Với phương án này, ĐBQH Đinh Duy Vượt cũng đồng tình và cho hay, đây là xu hướng phù hợp với nhiều nước và thực tế, phương án truy thu thuế là khó khả thi, không thực tiễn.

Tuy nhiên, ĐBQH Phan Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) thì lại cho rằng, nên chọn phương án thu thuế chứ không phải đưa ra tòa nhằm chống thất thu thuế. Nếu đưa ra tòa, ai sẽ chịu án phí và có phải chịu án phí không? Ngoài ra, theo ĐB Phan Văn Hòa, Tòa án hiện nay đang quá tải vì phải giải quyết một lượng lớn các vụ án dân sự, nếu đưa thêm nội dung này sang, tòa sẽ quá tải.

Thái Linh