Quyết ép Đài Loan, Trung Quốc coi chừng “hiệu ứng ngược”

Việc Đài Loan mất đi đồng minh ngoại giao thứ hai chỉ trong chưa đầy một tháng cho thấy Trung Quốc đang đẩy mạnh những nỗ lực nhằm cô lập hòn đảo này.

Bloomberg đưa tin, hôm thứ Năm (24/5), quốc gia Tây Phi Burkina Faso đã cắt đứt quan hệ ngoại giao chính thức với Đài Bắc, nhằm thể hiện sự ủng hộ với Bắc Kinh. Động thái này diễn ra chỉ bốn tuần sau khi Cộng hoà Dominica đưa ra quyết định tương tự.

Trong một thông cáo trên Twitter vào cuối ngày 24/5, nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn đã tái xác nhận sự thay đổi, từ cố gắng giành được các mối quan hệ ngoại giao chính thức, để tập trung năng lượng vào các mối quan hệ không chính thức với các quốc gia lớn và có ảnh hưởng hơn, như Mỹ.

“Ngày hôm nay Trung Quốc đã khiến Burkina Faso dừng quan hệ ngoại giao với Đài Loan,” bà Thái Anh Văn viết. “Điều đó chỉ đưa Đài Loan tiến gần hơn tới các quốc gia chia sẻ cùng giá trị với chúng ta: dân chủ và tự do. Nó sẽ chỉ củng cố hơn nữa quyết tâm của chúng ta nhìn ra thế giới, thay vì chỉ vượt qua Eo biển”.

Nhà lãnh đạo Đài Loan Thái Anh Văn (ngoài cùng bên phải)

Khi ông Mã Anh Cửu - chính trị gia ủng hộ mối quan hệ kinh tế thân thiết hơn với Bắc Kinh, còn là người đứng đầu Đài Loan, Bắc Kinh không có nhiều tác động tới các đồng minh của hòn đảo này. Tuy nhiên, sau khi nhậm chức vào tháng 5/2016, bà Thái Anh Văn đã từ chối bộ khung đàm phán của ông Mã với Bắc Kinh. Kể từ đó, Trung Quốc đã thiết lập quan hệ với 5 đối tác của Đài Loan, bao gồm cả Gambia, Panama và Sao Tome và Principe.  

Julian Ku, một giáo sư về luật hiến pháp tại Đại học Hofstra cảnh báo, những nỗ lực của Trung Quốc nhằm cô lập Đài Loan có thể đẩy Đài Bắc đến gần hơn với quyết định chính thức hoá nền độc lập.

“Việc Đài Loan không còn đồng minh nào không có lợi cho Bắc Kinh,” ông phân tích. “Những đồng mình đó công nhận Đài Loan là ‘Cộng hoà Trung Quốc’, và điều này, nếu nhìn từ góc độ của Bắc Kinh, thì vẫn còn tốt hơn là một động thái công nhận Đài Loan là ‘Cộng hoà Đài Loan’”.