Ra lời đáp về số phận Khashoggi, để ngỏ căng thẳng Mỹ - Saudi

Thông tin nhà báo Khashoggi mất tích trước đó đã dấy lên sự sóng gió và căng thẳng giữa Riyadh và phương Tây.

Cập nhập mới nhất về vụ Khashoggi

Một tuyên bố từ công tố viên Saudi cho biết, tranh luận và ẩu đả đã nổ ra giữa Khashoggi và những người đã gặp ông trong lãnh sự quán và dẫn đến cái chết của ông.

"Các cuộc điều tra vẫn đang được tiến hành và 18 công dân Saudi đã bị bắt," tuyên bố được đăng tải trên truyền thông nước này cho biết thêm rằng, cố vấn tòa án hoàng gia Saud al-Qahtani và phó giám đốc tình báo Ahmed Asiri đã bị cách chức.

Khashoggi, một cây viết có quan điểm chỉ trích Hoàng Thái tử Mohammed bin Salman, đã mất tích sau khi vào lãnh sự quán Saudi ở Istanbul vào ngày 2/10 để đăng kí giấy tờ cho cuộc hôn nhân sắp tới của ông.

Khashoggi đã mất tích sau khi vào lãnh sự quán Saudi ở Istanbul vào ngày 2/10. (Nguồn: Sky News)

Thông báo ngày 20/10 đánh dấu lần đầu tiên kể từ khi Khashoggi mất tích rằng người Saudi đã thừa nhận cái chết của ông.

Theo các quan chức Thổ Nhĩ Kỳ trước đó, họ tin rằng, ông Khashoggi đã bị giết trong tòa nhà lãnh sự quán. Saudi Arabia từng bác bỏ cáo buộc và nói rằng Khashoggi đã rời khỏi tòa nhà ngay sau đó.

Vua Salman cũng ra lệnh thành lập một ủy ban cấp bộ trưởng do Hoàng thái tử đứng đầu để cơ cấu lại cơ quan tình báo nói chung.

Sự biến mất của Khashoggi, một công dân hai quốc tịch Mỹ và Saudi và cũng là một nhà báo Washington Post, đã kéo theo sự căng thẳng giữa Saudi Arabia và các đồng minh phương Tây. Các đồng minh Ảrập đã tập hợp lại để thể hiện sự hỗ trợ cho Riyadh, nhưng áp lực của phương Tây đã tăng cường nhắm vào Saudi Arabia buộc nước này đưa ra câu trả lời thuyết phục.

Trước khi Saudi Arabia đưa ra thông báo trên,Tổng thống Mỹ Donald Trump cho biết ông có thể xem xét các biện pháp trừng phạt chống lại nước này vì việc mất tích của Jamal Khashoggi, trong khi vẫn nhấn mạnh tầm quan trọng của mối quan hệ Mỹ - Ả rập.

Tại Istanbul, các công tố viên Thổ Nhĩ Kỳ điều tra sự biến mất của Khashoggi đã thẩm vấn các nhân viên Thổ Nhĩ Kỳ của lãnh sự quán Saudi hôm thứ Sáu, mở rộng cuộc điều tra manh mối vụ việc.

Cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ đã tìm kiếm ở một khu rừng ở ngoại ô thành phố Istanbul và một thành phố gần biển Marmara để tìm các phần thi thể còn lại của Khashoggi, hai quan chức cấp cao của Thổ Nhĩ Kỳ nói với Reuters, sau khi theo dõi các tuyến xe ô tô rời khỏi lãnh sự quán và dinh thự của lãnh sự vào ngày nhà báo này biến mất.

Các nhà điều tra đã lấy mẫu khi tiến hành tìm kiếm cả hai tòa nhà để phân tích các dấu vết DNA của Khashoggi.

Kịch bản Mỹ hành động

Nói với các phóng viên ở Scottsdale, Arizona, ông Trump nói còn quá sớm để nói hậu quả của vụ việc có thể là gì, nhưng Quốc hội Mỹ sẽ tham gia vào việc xác định phản ứng của Mỹ.

Khi được hỏi liệu biện pháp trừng phạt Saudi có phải là một trong những biện pháp mà ông đang cân nhắc hay không, Trump nói, "Có thể, có thể", mặc dù ông không cung cấp chi tiết.

Quốc hội Mỹ đang do Đảng Cộng hòa của ông Trump chiếm đa số, trong đó, một số người đã kêu gọi hành động cứng rắn chống lại Saudi Arabia.

"Tôi sẽ rất lắng nghe những gì Quốc hội nói. Họ cũng có phản ứng rất mạnh về vụ việc này", ông Trump nói.

Tuy nhiên, ông Trump đang không sẵn lòng đi quá xa về Saudi, viện dẫn vai trò của Riyadh trong việc chống lại ảnh hưởng của Iran ở Trung Đông và tiềm năng sinh lợi của các thương vụ vũ khí.

"Họ đã đồng ý chi 450 tỷ đô la để mua bán và đầu tư vào Hoa Kỳ, vì vậy tôi hy vọng chúng tôi có thể tiếp tục mở rộng điều này. ... Có rất nhiều thứ khác mà chúng tôi có thể làm", ông Trump nói.

Hãng tin Anadolu của Thổ Nhĩ Kỳ cho biết văn phòng công tố nước này đã nhận được lời khai từ 20 nhân viên lãnh sự và thêm 25 người nữa, kể cả công dân nước ngoài cũng sẽ bị thẩm vấn.

Các nhân viên lãnh sự đã được thẩm vấn là các kế toán, kỹ thuật viên và tài xế, Anadolu cho biết. Cuộc điều tra đang được phòng khủng bố và tội phạm có tổ chức trong cơ quan công tố tiến hành.

Thổ Nhĩ Kỳ cho biết họ chưa chia sẻ với bất kỳ quốc gia nào bản ghi liên quan với vụ việc Khashoggi bị giết hại trong lãnh sự quán, bác bỏ các thông tin trước đó rằng chúng đã được đưa tới Hoa Kỳ.

"Chúng tôi sẽ chia sẻ các kết quả có được một cách minh bạch với toàn thế giới", Ngoại trưởng Thổ Nhĩ Kỳ Mevlut Cavusoglu nói.

Sự biến mất của Khashoggi đã gây ảnh hưởng tới danh tiếng của Hoàng thái tử và kéo theo nhiều câu hỏi về vai trò lãnh đạo của ông. Điều này cũng đã khiến Vua Saudi Salman can thiệp, năm nguồn tin có liên hệ với gia đình hoàng gia Saudi nói với Reuters.

Hoàng Thái tử đã có nhiều động thái đổi mới hình ảnh của vương quốc, đa dạng hóa nền kinh tế thoát khỏi dầu mỏ và đưa ra nhiều cải cách xã hội. Tuy nhiên, đã có nhiều động thái đối mặt với những lời chỉ trích, bao gồm cả sự tham gia vào cuộc chiến của Yemen, bắt giữ các nhà hoạt động cho phụ nữ và một cuộc tranh chấp ngoại giao với Canada.

Bộ trưởng Tài chính Hoa Kỳ Steven Mnuchin và các bộ trưởng cao cấp từ Pháp, Anh và Hà Lan đã từ bỏ kế hoạch tham dự một hội nghị đầu tư vào ngày 23-25/10 tại Riyadh.

Trong khi hàng loạt CEO của các doanh nghiệp phương Tây cũng tuyên bố không tham dự, một phát ngôn viên của hội nghị khẳng định hội nghị sẽ vẫn diễn ra với một chương trình cập nhật, bao gồm nhiều người đứng đầu nhà nước từ thế giới Ả Rập, châu Phi và châu Á.