Số phận những người có cơ thay thế ông Putin trong bầu cử Nga 2018

Ông Vladimir Putin đã có gần 15 năm trên cương vị Tổng thống, cùng hai nhiệm kỳ khác trong vai trò Thủ tướng của nước Nga.

Tuy nhiên, trước khi người dân xứ sở Bạch Dương đưa ra sự lựa chọn cuối cùng của mình trong cuộc bầu cử Tổng thống Nga diễn ra vào tháng 3/2018, các cuộc trưng cầu ý kiến cho thấy, ông Putin gần như chắc chắn sẽ tái đắc cử nhiệm kỳ thứ tư, để trở thành nhà lãnh đạo quốc gia có diện tích lãnh thổ lớn nhất thế giới.

Ông Putin vẫn sẽ là ngôi sao sáng nhất trên bầu trời chính trị Nga trong nhiều năm tới?

Trong khi thời điểm diễn ra cuộc bầu cử tiếp theo (2024) còn quá xa vời, theo nhiều nhà phân tích, các đối thủ chính trị của ông Putin tỏ ra không có bất kỳ ảo tưởng nào về kết quả cuối cùng sẽ được công bố vào tháng Ba sắp tới.

“Kịch bản ông Putin tranh cử và thất bại là điều khó xảy ra. Mọi người sẽ chạy đua [tranh cử] với ông ấy, nhưng thực tế không ai nghĩ rằng họ có thể đánh bại Putin,” Olga Oliker, giám đốc Chương trình Nga và Âu-Á tại Trung tâm nghiên cứu chiến lược và quốc tế, nhận định. “Họ biết, họ không thể giành chiến thắng trong cuộc bầu cử, nhưng họ có thể chứng minh sự tồn tại của mình và định ra kế hoạch cho tương lai khi khả năng chiến thắng rõ ràng hơn.”

Từ đối thủ chính trị thành ngôi sao mạng xã hội

Giữa nhiều ứng cử viên cho vị trí Tổng thống Nga tương lai, người khiến Điện Kremlin “đau đầu” nhất, có lẽ là luật sư, nhà hoạt động kiêm blogger Alexei Navalny.

Navalny từng bị kết án biển thủ - một tội danh mà ông này luôn phủ nhận và cho rằng mình đã bị gài bẫy. Hồi tháng Mười hai năm ngoái, Navalny tuyên bố tham gia tranh cử Tổng thống Nga. Tuy nhiên Ủy ban bầu cử Nga đã cấm ông tham gia vào cuộc bầu cử sau khi kết luận Navalny đã phạm phải “một tội nghiêm trọng” vì vậy, không có quyền tranh cử Tổng thống.

Không có nhiều cơ hội xuất hiện trên truyền hình quốc gia, Navalny chọn sử dụng các công cụ blog để truyền tải các thông điệp của mình. Ông hiện là chủ của một tài khoản Youtube có hơn 1,5 triệu người đăng ký và một tài khoản Twitter với hơn 2 triệu người theo dõi.

Hoạt động mạnh mẽ trên mạng xã hội, Alexei Navalny đang chuẩn bị cho bầu cử Tổng thống Nga 2024?

Mark Galeotti, một học giả tại Viện quan hệ quốc tế Prague cho rằng, Điện Kremlin có thể đã dự đoán được khả năng đi xa của Navalny trong chiến dịch chạy đua Tổng thống 2018, trước khi quyết định ông này “quá nguy hiểm”.

Năm 2013, sau khi biết tin Navalny bị buộc tội biển thủ, Nhà Trắng đã thể hiện sự “thất vọng sâu sắc và quan ngại” vì những động cơ chính trị có thể đi kèm.

Theo Galeotti, Navalny đang nhìn về thời điểm sau năm 2018 và cố gắng để gây dựng thương hiệu của bản thân. Luật sư 41 tuổi cũng đẩy mạnh những nỗ lực đấu tranh với vấn nạn tham nhũng. “Mọi người đều biết về nó [tình trạng tham nhũng] và ghét bỏ nó. Đó là một trong số ít các vấn đề có thể đoàn kết mọi người lại với nhau,” ông Galeotti nói. Theo chuyên gia này, ông Navalny hướng tới mục đích thuyết phục người dân Nga rằng, ông - trong cương vị một nhà lãnh đạo, có thể làm được điều gì đó có ý nghĩa.

“Ông ấy [Navalny] đang chơi một trò chơi dài hơi,” Galeotti nhận xét.

Cuộc đua đã biết trước kết quả?

Tổng thống Putin vẫn rất được lòng người dân Nga. Một cuộc khảo sát do một tổ chức phi chính phủ của Nga tiến hành đã chỉ ra, 66% người trả lời muốn ông Putin tái đắc cử Tổng thống năm 2018. Tỷ lệ 83% người ủng hộ của ông Putin có thể khiến bất kỳ nhà lãnh đạo phương Tây nào phải ghen tỵ. Tỷ lệ này luôn ở mức trên 80% kể từ mùa xuân năm 2014, sau khi Nga sáp nhập Crimea vào lãnh thổ của mình.

Tuy nhiên, cũng không ít lần, các nhà phân tích cũng tỏ ra nghi ngờ kết quả của các cuộc khảo sát tại Nga. Các nghiên cứu chỉ ra, trong một số cuộc khảo sát, nhiều người trả lời thường đưa ra ý kiến mà theo họ, họ được mong chờ trả lời như vậy.

Các nhà tổ chức khảo sát cũng thường xuyên phàn nàn về tình trạng người dân không muốn tham gia trả lời câu hỏi – đồng nghĩa với việc, không ai, kể cả Điện Kremlin biết được nhiều người dân Nga thực sự nghĩ gì về Chính phủ của họ. 

Ông Putin hiện vẫn chưa chính thức tuyên bố tranh cử, nhưng các chuyên gia nhận định, điều này không mang nhiều ý nghĩa. Theo Galeotti, hầu như không ai nghi ngờ việc ông Putin sẽ tham gia tranh cử và giành chiến thắng vào ngày 18/3 năm sau.

Hướng đi lâu dài cho các đối thủ của ông Putin

Mathieu Boulegue, một học giả trong Chương trình Nga và Âu – Á tại tổ chức Chatham House (Anh) cho rằng, Navalny và các nhà lãnh đạo đối lập có thể tìm đến các cử tri trẻ tuổi – những người không cảm thấy “giá trị chính trị của mình nằm ở một nước Nga của Putin”.

Galleotti phân tích, danh sách các ứng cử viên chạy đua với ông Putin chắc chắn sẽ bao gồm những “gương mặt quen thuộc” như Vladimir Zhirinovsky của Đảng Dân chủ tự do Nga (LDPR), Sergey Mironov của nhóm “A Just Russia” và Gennady Zyuganov của Đảng Cộng sản.

Trong cuộc bầu cử năm 2012, ông Gennady Zyuganov đã về thứ hai với tỷ lệ bỏ phiếu là 17,2% - so với 64% của ông Putin.

Ông Vladimir Zhirinovsky đến từ Đảng Dân chủ tự do Nga (LDPR)

Theo Galeotti, hiện trong Đảng Cộng sản Nga đang tồn tại một phong trào mới, được khởi xướng bởi những người trẻ tuổi, không quá bị bó buộc bởi những ý thức hệ truyền thống và mong muốn được nhìn thấy những thay đổi thực sự.

Tuy nhiên, hiện tại “không có một ai xung quanh ông Putin được xem là người kế tục [cương vị Tổng thống] có đủ tiềm năng”, Galeotti nói. Còn học giả Boulegue dự báo, ông Putin sẽ vẫn xuất hiện trong bức tranh chính trị Nga trong một thời gian rất lâu nữa.

Các chuyên gia cũng không đặt nhiều hy vọng vào việc bất chợt xuất hiện một ứng cử viên, có thể vượt qua ông Putin trong thời gian còn lại từ nay đến tháng Ba.

(Theo NBC News)