Sang tuổi trung niên, những câu than phiền chúng ta thường thấy là:
"Tại sao nhân viên mới mà lại được trả lương cao hơn tôi?"
"Tại sao tôi làm việc hết sức chăm chỉ mà vẫn bị công ty sa thải?"
"Tai sao tôi luôn xui xẻo như vậy, cơ hội luôn thuộc về người khác?"
Ta luôn thấy cuộc sống bất công rồi phẫn nộ, vì cảm thấy nỗ lực của mình không thu được thành quả xứng đáng mà uất ức, vì bỏ lỡ cơ hội mà sầu não. Nhưng chúng ta phải nhớ một điều là không có thành công nào tự nhiên mà có. Muốn hiểu tại sao người ta thành công còn mình lại thất bại, ta phải truy nguyên lại, tìm hiểu đến tận bản chất của vấn đề.
Donald Kreis từng nói: "Vấn đề thật sự không phải là bạn làm tốt hơn khi so với quá khứ, mà bạn phải làm tốt hơn đối thủ của mình".
Ta không độc hành trong cuộc sống. Mỗi người đều chạy đua với nhau. Chính vì vậy, ta phải có được một thế mạnh của riêng mình để đem ra cạnh tranh thì mới có cơ hội giành được thắng lợi.
"Không thể thay thế" chính là năng lực cạnh tranh tốt nhất
Có cô gái làm ở công ty được 4 năm trời nhưng mức lương vẫn như cũ, nên không thể tránh khỏi cảm giác chán ngán thất vọng. Nghe nói ở phòng bên có một người mới làm được 2 năm, khi từ chức được ông chủ hết sức níu kéo lại, còn tăng lương tăng thưởng để giữ chân anh ta. Do dự mãi, cuối cùng cô cũng học theo cách của người kia, nộp đơn xin nghỉ với mong muốn có thể cải thiện mức lương của mình. Tuy nhiên sự việc lại trái ngược hoàn toàn so với những gì cô mong đợi. Ông chủ không chần chừ, ngay lập tức chấp nhận đơn nghỉ việc của cô.
Cô không ngừng khóc lóc kể lể: "Tại sao tôi làm việc chăm chỉ mà lại bị đối xử tệ bạc như vậy?" Cô đã quên mất một điều, hiện tại chính là kết quả của quá khứ. Người nhân viên kia tuy thời gian làm việc không lâu bằng cô, nhưng doanh số của anh ta lúc nào cũng cao, chưa kể gần như một nửa đơn đặt hàng của công ty cũng là do anh ta mang về. Trong khi đó, trong suốt thời gian làm việc, cô gái kia đến công ty chỉ buôn chuyện với đồng nghiệp hoặc ngồi lướt web, dùng điện thoại. Cô cũng không ngừng nói rằng mình sẽ đi học thêm để có thêm những chứng chỉ mới, nhưng qua bốn năm cô vẫn chưa có thêm chứng chỉ nào.
Có rất nhiều người như cô gái kể trên, không nhìn thấy quyết điểm của mình. Họ thả trôi thời gian của mình rồi cuối cùng chẳng thu lại được gì.
Nhưng một số người lại khác, họ đào sâu vào một lĩnh vực mà mình có khả năng và hứng thú nhất, từ đó không ngừng nâng cao giá trị của bản thân. Một khi đã trở thành chuyên gia trong một lĩnh vực, những nguồn lợi mà ta có thể thu được từ đó khó mà có thể đong đếm được.
Giá trị và địa vị xã hội của một người tỷ lệ thuận với khả năng không thể thay thế của anh ta.
Khi chúng ta có những kỹ năng mà người khác không có, làm được những điều mà người khác không làm được, chúng ta sẽ trở nên vô cùng quan trọng và không thể thay thế với một tập thể nói riêng và cả xã hội nói chung.
Có thành thạo một nghề mới có thể trở thành không thể thay thế
Bạn lo lắng điều gì nhất vào năm 30 tuổi?
Có lẽ đó chính là việc không có kỹ năng, từ đó ta trở nên yếu đuối, mất giá trị, luôn luôn lo lắng bị thay thế bởi những người trẻ hơn. Nếu không trở nên nổi bật, bạn sẽ bị loại.
Cách dễ nhất để trở nên nổi bật chính là tập trung vào một lĩnh vực hẹp rồi trui rèn để trở thành chuyên gia trong lĩnh vực đó. Hãy chọn lĩnh vực mà bạn cảm thấy mình có hứng thú nhất. Nhưng hứng thú thôi vẫn chưa đủ, bạn cũng phải nhận thức được rằng mình có khả năng để theo đuổi lĩnh vực này không. Ví dụ như nếu bạn ưa thích hội họa nhưng khả năng vẽ không tốt, vậy là bạn đã bị bất lợi rất nhiều so với người khác. Nếu cố gắng kiên trì theo đuổi thì cũng có thể sẽ đạt được nhiều thành tựu, nhưng con đường đó gian nan hơn người khác rất nhiều và sẽ khiến chúng ta nản lòng, làm lãng phí thời gian và công sức, bỏ lỡ nhưng cơ hội khác.
Nhà văn Fitzgerald từng nói: "Sở hữu một kỹ năng thật sự sẽ giúp cuộc sống trở nên dễ dàng hơn rất nhiều."
Nếu bạn không đủ giỏi trong lĩnh vực của mình, bạn sẽ trở nên kém quan trọng và có thể bị đào thải bất kì lúc nào. Liên tục rèn luyện, học hỏi, tìm tòi và cải thiện kỹ năng chính là cách duy nhất để trở nên quan trọng và không thể thay thế.
Không ngừng cải thiện bản thân và nắm chắc phương hướng
Mọi người có hai cách sống. Một là sống như cỏ, dù trải qua bao nhiêu thời gian thì cỏ vẫn là cỏ. Loại còn lại là sống như cây thân gỗ, dù ban đầu bạn chẳng là gì, nhưng đã là hạt giống, chỉ cần chạm đất và kiên trì, rồi một ngày sẽ trở nên hùng vĩ.
Hạt giống là những tố chất cá nhân của từng người. Ta chỉ có thể tìm ra được hạt giống của mình bằng cách không ngừng đi sâu tìm tòi, khám phá bản thân. Sau khi tìm ra, ta phải kiên trì chăm sóc, vun đắp để hạt giống này nảy mầm, trờ thành cây cao cứng cáp. Nếu những hạt giống này được chăm sóc cẩn thận và người chăm có đủ kiên trì, nó có thể trở thành cái cây nổi bật nhất trong cả khu rừng.
Hiệu ứng Matthew cho chúng ta biết rằng thành công và tiến bộ liên tục của một người trong một lĩnh vực sẽ tạo ra lợi thế tích lũy và từ đó sẽ đạt được những thành công lớn hơn. Giống như một quả bóng tuyết vậy, càng lăn thì quả bóng tuyết sẽ càng lớn. Vì vậy, hãy tự trở thành một quả bóng tuyết, xác định lĩnh vực của mình, sau đó hãy kiên trì lăn không ngừng nghỉ. Cứ lăn đi, vì càng lăn bạn sẽ càng lớn. Rồi từ đó, bạn có thể đè bẹp những đối thủ khác và trở thành người duy nhất.
Trên đường đời, tư chất bản thân và giáo dục sẽ xác định xuất phát điểm cao hay thấp. Nhưng điểm cuối cùng lại là lĩnh vực chuyên môn của mỗi người. Để không bị đào thải giữa đường, đầu tiên ta phải có ít nhất một kỹ năng để hộ thân, sau đó không ngừng tích lũy, rèn luyện để nâng cao kỹ năng này, từ đó để trở thành chuyên gia chuyên sâu không thể thay thế. Một khi đã trở thành không thể thay thế, đây chính là khoảnh khắc tỏa sáng của ta, những ánh sáng này sẽ soi rọi cho ta trên suốt đường đời.