Trong truyền thuyết Nhật Bản, yêu quái Yokai là những sinh vật thần thoại, có thể được xem là quỷ, ác linh hay quái vật. Khác với ma quỷ tại những đất nước khác, yêu quái Nhật Bản đại diện cho nhiều thứ, từ sự mê hoặc, bí ẩn, siêu nhiên, tai họa, cho đến may mắn.
Yokai còn được gọi là Ayakashi, Mononoke. Đôi khi chúng độc ác, phá phách hoặc mang lại xui xẻo, đôi khi lại mang đến may mắn. Chúng có thể ở bất kỳ đâu, từ rừng núi, đồng ruộng, sông suối tới nhà tắm và nhà vệ sinh. Hình dạng của Yokai cũng kỳ dị, thường lai giữa động vật và người (Kappa – Hà Đồng), đôi khi đi liền với các hiện tượng tự nhiên như mưa bão (Yuki-Onna), hoặc đôi khi lại là một vật vô tri (Tsukumogami).
Yêu quái có nhiều phép thần thông đặc biệt, và biết cách cải trang hoặc giả dạng người. Loài yêu quái chuyên biến hình được gọi là Bakemono hoặc Obake. Ngoài ra, những ai quen thuộc với văn hóa Nhật chắc chắn cũng từng nghe đến Thiên Cẩu – Yokai mặt chim hình người; Tengu – Loài thiên cẩu da đỏ, mũi to, hay Nue – yêu quái của tai ương và bệnh tật.
Ngoài ra, những yêu quái nữ cũng xuất hiện rất nhiều trong văn hóa Nhật. Từ Yuki-Onna, yêu nữ băng giá, Ame-Onna-yêu nữ gây mưa, cho đến Cô Hoạch Điểu Ubume, Jogomuro – Lạc Tân Phụ, hay yêu nhện chuyên ăn thịt người.
Trong các thần thoại khác, yêu quái thường là kẻ xấu và gieo rắc bệnh tật, tai ương, chết chóc, nhưng Yokai lại có nhiều đặc điểm phong phú hơn, vì thế trở thành nguồn cảm hứng dồi dào cho văn hóa đương đại, như phim ảnh, Anime, Manga, Game.
Dưới đây là một số bộ Anime nổi tiếng của Nhật Bản dựa trên các truyền thuyết Yokai. Bạn đã xem bao nhiêu trong số những bộ Anime đặc sắc này?
1. Inuyasha
Inuyasha (Khuyển dạ xoa) là một trong những tựa Anime nổi tiếng, dựa trên các truyền thuyết phong phú của Nhật Bản về Yokai. Trong Anime này, bạn có thể tìm thấy không ít loài Yokai được lưu truyền trong truyện dân gian Nhật.
2. Hotarubi no Mori e
Hotarubi no Mori e (Khu rừng đom đóm) của Natsumi Eguchi cũng xoay quanh về một Yokai đặc biệt – một vị thần rừng.
3. Nurarihyon no mago
Nurarihyon no mago (Hậu duệ của Nurarihyon) của Hiroshi Shiibashi với đoàn Bách quỷ dạ hành trong bối cảnh thời Edo, chính là Anime kinh điển gắn với tuổi thơ nhiều người, đi cùng vô số truyền thuyết về yêu ma quỷ quái Nhật Bản.
4. Natsume's Book of Friends
Natsume's Book of Friends (Hữu Nhân Sổ) cũng là một tựa Anime đặc sắc xoay quanh những truyền thuyết thú vị của Nhật về Yokai.
5. Kekkaishi
Xoay quanh truyền thuyết về các thầy trừ tà Nhật Bản, Kekkaishi (Kết giới sư) là hành tình diệt yêu ma quỷ quái của chàng Kết giới sư trẻ Yoshimori Sumimura.
6. Noragami
Lấy cảm hứng từ các vị thần cổ của Nhật Bản và truyền thuyết Yokai, Noragami (Vị thần lang thang) là một tựa Anime nổi tiếng được nhiều người yêu thích.
7. Conan
Tuy là một bộ truyện thuần về khoa học, nhưng series Thám tử lừng danh Conan cũng sử dụng nhiều truyền thuyết về Yokai. Một số vụ án nổi tiếng gắn liền với yêu quái Kappa, Nue, Tengu, Quỷ Khuyển.
8. Ghibli
Phim hoạt hình của Studio Ghibli đã mang đến niềm yêu thích với Yokai và các truyền thuyết Nhật Bản cho fans hâm mộ trong và ngoài nước. Trong Spirited Away, hầu hết các nhân vật xuất hiện trong nhà tắm đều là Yokai, ngoài ra nhân vật Haku cũng là một vị thần.
Trong My Neighbor is Totoro, Tororo và chú mèo xe bus cũng có thể coi là một dạng Yokai mà chỉ trẻ em mới thấy. Còn trong Mononoke Princess, có sự xuất hiện của các loài Yokai như Thần sói, các bóng ma trắng trong rừng, và Thần Rừng.
Nếu muốn tìm hiểu nhiều hơn về Yokai và sự phong phú của văn hóa, thần thoại Nhật Bản, độc giả có thể tìm kiếm các cuốn sách như Từ Điển Yêu Quái (Yokai Attach), Quái đàm. Một số game như Onmyoji, Yokai Tamer cũng dựa trên các truyền thuyết Yokai này.