Tàu ngầm Trung Quốc “dậy sóng” Biển Đông

Sự gia tăng đáng kể trong năm 2020 về quy mô lực lượng tàu ngầm của Hải Quân Trung Quốc (PLAN) đã được tiên liệu rộng rãi. Tuy nhiên, quy mô thực tế của hạm đội Trung Quốc vẫn giữ ở mức ổn định trong vòng 15 năm qua. Và PLAN có thể đang gặp phải nhiều hạn chế - về quân số, căn cứ hậu cần và một phần nào đó do năng lực xưởng đóng tàu - trong việc gia tăng quân lực trong thời gian tới.

Sức mạnh tàu ngầm hạt nhân Trung Quốc

Hạm đội tàu ngầm hạt nhân (SSN), tàu ngầm tên lửa tìm mục tiêu (SSGN) và tàu ngầm tên lửa đạn đạo (SSBN) của Trung Quốc hiện tại bao gồm:

·      Bốn tàu lớp Jin (Type-094) SSBN

·      Tối đa ba tàu lớp Han (Type-091) SSN

·      Hai tàu lớp Shang I (Type-093)

·      Tối đa bốn tàu lớp Shang II đã nâng cấp (Type-093A) SSN/SSGN

Tàu lớp Jin SSBN và lớp Shang I SSN đều đóng quân tại Vịnh Yalong, đảo Hải Nam, và là một phần của hạm đội Nam Hải (Biển Đông). Những ảnh vệ tinh gần đây nhất hiển thị cả bốn tàu Jin đỗ tại cảng này. Chiếc tàu thứ tư thuộc lớp Jin được đưa vào hoạt động năm 2011, nhưng chiếc thứ năm vẫn chưa được vận hành.

Sự gia tăng đáng kể trong năm 2020 về quy mô lực lượng tàu ngầm của Hải Quân Trung Quốc (PLAN) đã được tiên liệu rộng rãi.

Các tàu lớp Shang II có thể đã được đưa vào vận hành từ cuối 2016. Nếu không có sự bổ sung về số lượng thủy thủ đã qua đào tạo, các tàu lớp Shang II có khả năng sẽ thay thế các tàu lớp Han với tỷ lệ gần như 1:1. Do tuổi thọ tàu, ít có khả năng PLAN có kế hoạch để các tàu lớp Han hoạt động với những sự thay thế sẵn có; có khả năng một số, nếu không phải là tất cả, những tàu lớp Han đã có đội thủy thủ tối thiểu để giải phóng nhân lực cho việc vận hành các tàu mới lớp Shang II.

Trừ phi một tàu lớp Jin hoặc Shang II được vận hành tại Bột Hải – cảng tàu ngầm hạt nhân duy nhất của Trung Quốc – vào cuối năm nay, ít có khả năng có thêm tàu ngầm hạt nhân nào được đưa vào hoạt động trước năm 2020.

Tàu ngầm chạy Diesen

Trong 3 hạm đội của PLAN, mỗi hạm đội bao gồm 2 hải đoàn tàu ngầm tấn công chạy Diesen. Mỗi hải đoàn có biên chế 8 tàu, yêu cầu tổng thể là 48 chiếc hoạt động. Để đạt được yêu cầu này, PLAN có 54 tàu trong định mức.

Tuy nhiên, không rõ tất cả 25 tàu cũ lớp Ming (Type-035) và lớp Song (Type-039) trong số 54 tàu này thực tế có đang hoạt động hay không, trong khi một con số đáng kể tàu mới lớp Yuan (Type-039B) vẫn chưa được chính thức bổ sung vào lực lượng của PLAN.

Dựa trên báo cáo truyền thông Trung Quốc và những hình ảnh mới nhất có được từ vệ tinh thương mại, cấu thành của 6 hải đoàn có thể như sau:

·      Biển Bắc Hải: 15-16 chiếc

o   Hải đoàn số 2 (Qingdao) có 8 tàu lớp Song (Type 039)

o   Hải đoàn số 12 (Lushun) có 3-4 tàu lớp Yuan (Type 039B), 3-5 tàu lớp Ming (Type 035)

·      Biển Hoa Đông: có 16-17 chiếc

o   Hải đoàn số 22 (Daxie Dao) có 8-9 tàu lớp Yuan (Type 039A/B)

o   Hải đoàn số 42 (Xiangshan) có 8 tàu lớp Kilo (Project 877/ Project 636/ Project 636M)

·      Biển Đông có 16 chiếc

o   Hải đoàn số 72 (Xiachuan Dao) có 8 tàu lớp Ming (Type 035)

o   Hải đoàn số 32 (Yulin) có 4 tàu lớp  Song (Type 039), 4 tàu lớp Kilo (Project 636M).

Dù có nhiều nhất 5 tàu lớp Ming vẫn đang đỗ tại Lushun (Lữ Thuận) vào giữa năm 2017, có khả năng một số trong các tàu này, giống như các tàu SSN lớp Han, chỉ có số thủy thủ tối thiểu. Do vậy, số lượng thực tế các tàu ngầm lớp Ming có thủy thủ và đang hoạt động có khả năng không nhiều hơn 11 chiếc.

Số phận của tàu cũ lớp Song (320) cũng không rõ ràng. Do thiết kế gốc kém hiệu quả dẫn đến nhiều đợt cải tiến, có khả năng chúng được coi vào dạng dư thừa so với yêu cầu. Với tình hình trên, cấu thành của hạm đội tàu ngầm Trung Quốc đang hoạt động rất có khả năng chỉ bao gồm 48 chiếc, gồm 11 tàu lớp Ming (Type 035), 12 tàu lớp Song (Type 039), 12 tàu lớp Kilo (2 Project 877, 2 Project 636 và 8 Project 636M), 13 tàu lớp Yuan (Type 039A/B).

Ngành công nghiệp đóng tàu Trung Quốc có khả năng sản xuất 3 tàu lớp Yuan trong một năm; 2 tại Wuchang (Vũ Hán) và chiếc thứ ba tại Jiangnan (Giang Nam), nếu cần thiết

Hạm đội tàu ngầm Trung Quốc năm 2020

Do sự có mặt của các tàu ngầm lớp cũ trong hạm đội, PLAN nhiều khả năng sẽ tiếp tục tận dụng năng lực sản xuất tàu ngầm để thay thế những tàu cũ này trong tương lai gần. Việc tập trung nâng cấp chất lượng thay vì gia tăng số lượng này sẽ làm hạn chế yêu cầu đầu tư mạnh của PLAN vào việc gia tăng nhân lực và hạ tầng, tuy nhiên Hải đoàn tàu Ming số 72 có thể sẽ phải nằm lại Xiachuan Dao cho đến khi cảng này được nâng cấp để tiếp nhận những thiết kế tàu ngầm mới hơn.

Hạm đội hoạt động vào 2020 nhiều khả năng sẽ bao gồm khoảng 58 tàu như sau:

·      SSBN: bốn

o   Bón tàu lớp Jin (Type 094)

·      SSN/SSGN: sáu

o   Hai tàu lớp Shang I (Type 093)

o   Bốn tàu lớp Shang II (Type 093A)

·      SSK: 48

o   Bốn tàu lớp Ming (Type 035)

o   12 tàu lớp Song (Type 039)

o   12 tàu lớp Kilo (Project 877/ Project 636/ Project 636M)

o   20 tàu lớp Yuan (Type 093A/B)./.

(Theo IISS, tháng 10/2017)