"Thủ tướng gần như không bao giờ có giờ nghỉ"

Thủ tướng truyền được cảm hứng

- Thưa Bộ trưởng, Bộ trưởng thường trao đổi với Thủ tướng bằng những phương thức nào để có thể giải quyết nhanh nhất các vấn đề đặt ra hay những vụ việc nóng, bức xúc?

+ Là người luôn sát cánh và giúp việc trực tiếp cho Thủ tướng kể từ đầu nhiệm kỳ, đúng là tôi thấy cường độ làm việc của Thủ tướng là rất cao. Có thể nói, Thủ tướng gần như không bao giờ có giờ nghỉ. Có ngày làm cả đêm hôm sớm tối, chỉ ngủ mấy tiếng, còn lại thời gian để xử lý công việc, giải quyết hồ sơ.

Khi có nhiều công việc hay những sự kiện nóng, Thủ tướng liên tục hỏi về tiến độ giải quyết công việc và có những chỉ đạo, dù ở trong nước hay đi công tác nước ngoài.

Với vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu Chính phủ, Thủ tướng vô cùng tâm huyết, rất có khát vọng và luôn muốn làm được thật nhiều việc. Bởi vậy mà ở các bộ ngành, địa phương hay bất cứ nơi nào đều mong muốn có sự hiện diện của Thủ tướng để động viên, và quan trọng hơn, Thủ tướng là người truyền được cảm hứng và khát vọng.

Chúng tôi làm việc rất linh hoạt, ví dụ tôi thường cập nhật hàng ngày những công việc báo cáo Thủ tướng, nếu như họp tôi báo cáo trong giờ hoặc ngoài giờ, hoặc tôi gọi điện thoại, buổi sáng tranh thủ đến nhà Thủ tướng để báo cáo nhanh những công việc cần thiết. Tổng quan liên quan đến các cơ quan của Đảng, Quốc hội, Chính phủ và các địa phương thì tập hợp và báo cáo thường xuyên để xin ý kiến Thủ tướng trực tiếp hoặc rất nhiều các hình thức.

Có thể gọi điện trực tiếp cho Thủ tướng, trao đổi qua thư ký, trợ lý, chúng tôi rất linh hoạt nên tất cả các thông tin được phản ánh kịp thời, nhanh nhất, chính xác nhất để Thủ tướng kịp thời chỉ đạo, điều hành.

Đây là công việc thuộc trách nhiệm của chúng tôi trong quá trình tham mưu, tổng hợp. Còn thực sự chúng tôi phải bố trí một cách khoa học hơn. Dù Thủ tướng rất tận tình, tâm huyết nhưng khi bố trí các chương trình chúng tôi cũng cần có sự chuẩn bị tốt hơn, ví dụ nội dung cho buổi làm việc của Thủ tướng trong một chuyến công tác, hay vấn đề hậu cần kỹ thuật, thông tin báo chí, đặc biệt sau khi kết thúc cuộc làm việc bao giờ cũng phải có được sản phẩm. Nghị quyết hay kết luận phải được chuẩn bị rất kỹ trên cơ sở có sự đồng thuận của các bộ, các địa phương và phải ban hành nhanh nhất để các cơ quan tổ chức thực hiện.

Giữa Thủ tướng chỉ đạo và các tổ chức, cơ quan được Thủ tướng hay các lãnh đạo Chính phủ giao nhiệm vụ, sẽ rất công khai và được kiểm tra, đôn đốc, không bỏ sót nhiệm vụ, công việc, lĩnh vực nào.

Bất thình lình bao giờ Thủ tướng cũng hỏi "việc này đến đâu rồi", nếu như không quan tâm, không chú ý thì không nắm được.

Ngay cả ở Văn phòng Chính phủ chúng tôi vẫn phải quán triệt mấy vấn đề: coi việc, coi của và coi người. Văn phòng Chính phủ cán bộ rất đông, phải kiểm soát, quán xuyến làm sao để không lộ lọt thông tin hay cái gì đó không an toàn cho toàn bộ hệ thống của Chính phủ. Trách nhiệm của chúng tôi phải quan tâm cái đó.

Chắc chắn trong quá trình phục vụ không thể hoàn hảo được nhưng chúng tôi cố gắng đảm bảo tốt nhất.

- Vậy sự quyết liệt của người đứng đầu Chính phủ đã tạo ra động lực cũng như áp lực như thế nào xuống bên dưới?

+ Khi người đứng đầu Chính phủ có sự quyết liệt trong chỉ đạo điều hành và trong xử lý thì các thành viên Chính phủ, đặc biệt là các tư lệnh ngành không thể đứng ngoài cuộc được. Khi Thủ tướng đã quan tâm lĩnh vực nào thì lĩnh vực đó sẽ khác rất nhiều, ngay từ cách nhìn, hoạch định hay thực thi các giải pháp cụ thể, Thủ tướng đều gợi mở hướng đi và cách làm, lựa chọn để tạo ra sự hiệu quả cao nhất. Thủ tướng như vậy thì các bộ trưởng, thành viên Chính phủ không có sự né tránh, chậm trễ hay ỷ lại, thờ ơ, thiếu trách nhiệm được. Chắc chắn không có chuyện đó. Người đứng đầu Chính phủ có sự quan sát và tổng hợp, đánh giá rất rõ ràng, nếu như ở đâu đó, bộ ngành nào có khiếm khuyết là Thủ tướng cũng nhắc, ngay cả gặp riêng, gọi điện thoại trao đổi bằng văn bản hay công khai trong phiên họp Chính phủ. Như vậy thì không thể có Bộ trưởng nào chần chừ hay đứng ngoài cuộc được.

- Từng trực tiếp đi kiểm tra nhiều cơ quan đơn vị và địa phương trong việc cải cách thủ tục hành chính, cắt giảm điều kiện kinh doanh, có câu chuyện nào về cải cách khiến ông nhớ nhất và coi đó là động lực để hoàn thành nhiệm vụ khó khăn này?

+ Thực ra khi đi công tác cơ sở và địa phương thì tôi rất thấm, vì tôi cũng trải nghiệm ở cơ sở và từ doanh nghiệp rồi.

Tết năm ngoái, vào dịp Tết ông Công ông Táo, lúc đó tôi cùng Thủ tướng đang ở nước ngoài. Tôi thấy doanh nghiệp nhắn tin liên tục là giờ tình hình căng lắm, phế liệu nhập về cảng không thông quan, trong khi đó các nhà máy lại thiếu nguyên liệu.

Ngày 22 về nước thì chúng tôi quyết định xuống cảng Hải Phòng ngày 24/12 âm lịch. Lúc đó hơn 24.000 container đang nằm tại Hải Phòng.

Khi báo cáo với Thủ tướng hủy bỏ Thông tư 01 của Bộ Tài nguyên và Môi trường về quy trình kiểm tra phế thải nhập cảng. Hủy bỏ cái đó và tháo gỡ khó khăn thì doanh nghiệp nói Thủ tướng làm được cái này là Thủ tướng đã cho doanh nghiệp một món quà ăn Tết rất tốt, đó là động lực quan trọng để chuẩn bị sau Tết doanh nghiệp về làm việc. Tôi nhớ mãi cuộc kiểm tra ấy.

Hay như câu chuyện khi chúng tôi đi xuống Bình Phước, cả đoàn công tác xuống xem dự án Minh Hưng - Đồng Lương mà 11 năm cũng không tháo gỡ được. Tôi về báo cáo Thủ tướng thì ông quyết định luôn cách tháo gỡ cho doanh nghiệp, cởi trói cho doanh nghiệp và giờ họ phát triển bình thường.

Nếu ta chỉ chậm trễ một thứ thì rất nguy hiểm, đặc biệt khi ta thấy những cái thực hiện dưới cơ sở ngay từ tiếp cận đất đai, thủ tục hành chính hay giấy phép xây dựng… có sự khác nhau, nếu không lăn lộn và tìm hiểu, không tháo gỡ mà cứ ỷ lại đổ cho doanh nghiệp để doanh nghiệp đi gặp các cơ quan thì không thể giải quyết được. Chúng tối có rất nhiều ấn tượng và những cái đáng nhớ nhưng mình làm được gì mà thấy doanh nghiệp và người dân đánh giá cởi trói được thì đây là niềm vui mang lại cho Tổ công tác chúng tôi.

Không để doanh nghiệp lên Văn phòng Chính phủ

- Việc từ bỏ lợi ích, đương đầu với nhiều thách thức khi cải cách có dễ dàng, và đã có kết quả cụ thể thế nào?

+ Theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng, giờ tôi không để cho doanh nghiệp lên Văn phòng. Và thực tế ngay cả lên văn phòng cũng không lấy được gì vì trước đây lên văn phòng lấy giấy tờ nhưng giờ không có mà tất cả hồ sơ trên điện tử hết.

Hai nữa là Văn phòng Chính phủ chấn chỉnh vấn đề lề lối, siết chặt kỷ cương và văn hóa công sở. Có những đồng chí đang là chức vụ Phó vụ trưởng nhưng khi doanh nghiệp phản ánh đến tai chúng tôi, hoặc ngay cả cán bộ mà có sự mặc cả với doanh nghiệp để có phần trăm, khi có thông tin đó chúng tôi xử lý nghiêm luôn. Rất nhiều cán bộ chúng tôi đã điều chỉnh. Ví dụ nếu anh là cán bộ của Văn phòng Chính phủ mà anh có mặc cả, tiếp cận doanh nghiệp, say sưa với dự án hay tiền thì chúng tôi không cho làm việc đó nữa mà chúng tôi chuyển vị trí khác luôn.

Chúng tôi làm thế rất nhiều và làm công tâm. Muốn thế thì phải tiến hành thanh, kiểm tra công vụ để có bằng chứng, mắt thấy tai nghe mới xử lý được.

Hoặc khi dư luận phản ánh thông tin không tốt là chúng tôi cũng xem xét, điều chuyển. Vì một vị trí rất nhiều người làm được chứ không riêng một người. Nếu để người như vậy với thái độ như vậy mà không có ứng xử rõ ràng thì không thể điều hành được. Anh em rất tốt, người ta muốn sự công tâm, công bằng và rõ ràng, làm tốt thì có đánh giá khen ngợi, làm không tốt thì phải có ứng xử cho đúng.

- Nỗ lực là thế, nhưng nhiều doanh nghiệp, đơn vị khi được hỏi vẫn tỏ rõ chưa hài lòng với việc cải cách?

Tôi cho rằng họ nói đúng chứ không sai đâu. Vì cải cách là cả một quá trình. Bây giờ nó ăn sâu, mọc rễ rồi tạo ra những bó buộc từ xây dựng thể chế, chính sách bị luồn lách vào các văn bản. Ví dụ điều kiện kinh doanh khi bãi bỏ thì có khi lại tạo ra những cái quy định về quy chuẩn, tiêu chuẩn, nó lẩn tránh ở các văn bản khác.

Như vậy, người ta thực sự phản ánh ở khía cạnh như vậy. Nhưng mà cái đó là không hoàn toàn như thế, chúng ta đã cải cách rất nhiều như thế nhưng để khẳng định đáp ứng được kỳ vọng của người dân doanh nghiệp hay chưa thì thực sự là chưa. Chúng ta ở góc độ này khác vẫn còn đùn đẩy, lẩn cái thực chất khi công bố. Có bộ tuyên bố cắt giảm điều kiện nhưng đưa ra quy chuẩn, tiêu chuẩn. Rồi khi cắt giảm điều kiện ở nghị định lại luồn cúi đưa ra các quy chuẩn, tiêu chuẩn nằm trong các thông tư, như vậy vẫn bị điều chỉnh, làm cho doanh nghiệp thấy rằng chưa được cởi trói. Thực sự đúng là như thế. Đây là việc chúng ta phải làm thường xuyên nên không có gì nản lòng cả.

Thấy người ta nói đúng thì mình tiếp nhận, đi sâu vào xử lý, báo cáo thực tế là ta đi kiểm tra thực tế đã phát hiện ra, chịu khó tiếp xúc với các doanh nghiệp, hiệp hội thì thấy được việc đó, đề xuất với Thủ tướng giải pháp mang tính xử lý.

Chúng ta không tham vọng làm một lúc đồng bộ mà chúng ta làm cái này ảnh hưởng cái khác, từ đó tạo sự lan tỏa.Nếu chúng ta chờ cả thì không làm được.

Chúng tôi không nản lòng, càng thế càng phải làm tốt hơn để thể hiện quyết tâm làm đúng chỉ đạo của Thủ tướng, lòng tin của Chính phủ, một Chính phủ quyết tâm hành động, kiến tạo vì người dân, doanh nghiệp, chúng ta phải có quan điểm đấy.

- Xin cảm ơn Bộ trưởng!