Trung Quốc “dậy sóng” trước sức nặng thương vụ vũ khí Mỹ- Đài

Thương vụ vũ khí tỷ đô Mỹ- Đài Loan có thể khiến Trung Quốc không hài lòng khi hai nhà lãnh đạo Mỹ, Trung sắp gặp gỡ tại Thượng đỉnh G20.

Reuters dẫn lời nữ phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Mỹ Heather Nauert nói với các phóng viên rằng chính quyền đã trình thỏa thuận vũ khí này ra Quốc hội Mỹ ngày 29/6. Bà cũng cho biết: "Thỏa thuận này trị giá khoảng 1,42 tỷ USD."

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết gói vũ khí này bao gồm hỗ trợ kỹ thuật cho hệ thống radar cảnh báo sớm, tên lửa tốc độ cao chống bức xạ, ngư lôi và các bộ phận tên lửa SM-2.

Thương vụ này được cho là sẽ tăng cường khả năng phòng vệ trên không và trên biển cùng với năng lực cảnh báo sớm cho Đài Loan. (Nguồn: AP)

Theo Nauert, thương vụ này cho thấy việc Mỹ đang "hỗ trợ Đài Loan duy trì khả năng tự vệ hiệu quả", tuy nhiên, không có thay đổi nào đối với chính sách "một Trung Quốc" lâu dài của Mỹ.

Gói vũ khí này, cần Quốc hội thông qua, sẽ là thương vụ đầu tiên giữa Mỹ với Đài Loan dưới thời ông Trump và cũng là thỏa thuận đầu tiên sau vụ gói vũ khí 1.83 tỷ USD được cựu Tổng thống Barack Obama công bố vào tháng 12/ 2015 – điều cũng đã khiến Trung Quốc tức giận. Gói vũ khí tháng 12/2015  bao gồm hai tàu khu trục nhỏ cùng với tên lửa chống tăng và xe tấn công lội nước.

Một quan chức Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết gói vũ khí mới nhất này thể hiện việc "nâng cấp các năng lực quốc phòng hiện có nhằm chuyển đổi từ các hệ thống kế thừa analog hiện tại sang kỹ thuật số".

Cơ quan Quốc phòng Đài Loan cho biết, các mặt hàng này sẽ nâng cao khả năng phòng vệ trên không và trên biển cùng với năng lực cảnh báo sớm.

"Chúng tôi sẽ sớm thảo luận với Hoa Kỳ về gói vũ khí này, thời hạn, số lượng và các chi tiết khác, cũng như lên kế hoạch cho hoạt động chi tiêu tiếp theo", cơ quan Quốc phòng Đài Loan tuyên bố.

Cơ quan này cũng cho biết Đài Loan và Hoa Kỳ sẽ tiếp tục củng cố quan hệ đối tác an ninh để góp phần vào sự ổn định lâu dài trong khu vực.

Ủng hộ mạnh mẽ

Trong một dấu hiệu thể hiện sự ủng hộ từ phía Quốc hội, Chủ tịch Ủy ban Đối ngoại Hạ viện thuộc đảng Cộng hòa hoan nghênh động thái này – điều ông gọi là thỏa thuận vũ khí "trì hoãn quá lâu".

Nghị sỹ Ed Royce cho biết, "Việc bán các vũ khí phòng thủ, dựa trên nhu cầu của Đài Loan, là một điều khoản quan trọng trong các cam kết của chúng ta theo Đạo luật Quan hệ Đài Loan và Sáu Đảm bảo" – đề cập đến nền tảng luật pháp và các văn bản hướng dẫn không chính thức về mối quan hệ giữa Mỹ với Đài Loan .

Các quan chức Mỹ cho biết, hồi tháng 3, chính quyền Mỹ đã soạn thảo một thỏa thuận bán vũ khí lớn cho Đài Loan – tuy nhiên các cuộc thảo luận này đã bị bỏ qua khi ông Trump tìm cách thuyết phục Bắc Kinh làm nhiều hơn để kiềm chế các chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên, một mối đe dọa ngày càng gia tăng đối với Hoa Kỳ.

Các quan chức Hoa Kỳ nói với Reuters trong tuần này rằng ông Trump - người đã từng “cảnh báo” Bắc Kinh ngay sau khi nhậm chức bằng cách phá vỡ tiền lệ hàng thập kỷ và điện đàm với nhà lãnh đạo Đài Loan – đang ngày càng trở nên thất vọng với Trung Quốc về việc nước này chưa có hành động nào hiệu quả đối với Triều Tiên, cùng với cả vấn đề thương mại Trung – Mỹ.

Theo các quan chức này, ông Trump đang xem xét các hành động thương mại chống lại Bắc Kinh.

Trong khi đó, cũng trong ngày 29/6, Washington đã gia tăng áp lực lên Bắc Kinh bằng cách áp đặt lệnh trừng phạt đối với hai công dân Trung Quốc và một công ty vận chuyển hàng hải vì cho rằng đã hỗ trợ các chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên, đồng thời cáo buộc một ngân hàng Trung Quốc đang rửa tiền cho Bình Nhưỡng.

Sóng gió trước thềm G20

Trước đó, cũng trong ngày 29/6, Trung Quốc đã phản ứng giận dữ và nói rằng họ đã bày tỏ phản đối với Washington sau khi một ủy ban trong Thượng viện Mỹ thông qua một đạo luật kêu gọi Hải quân Mỹ nối lại các chuyến thăm đến cảng Đài Loan – lần đầu tiên kể từ khi Mỹ thông qua chính sách một Trung Quốc 1979.

Đạo luật này cũng yêu cầu Lầu Năm Góc hỗ trợ Đài Loan phát triển một chương trình diễn tập dưới đáy biển và đề xuất tăng cường hợp tác chiến lược với Đài Bắc.

Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết đạo luật này vi phạm các nguyên tắc của quan hệ Hoa Kỳ-Trung Quốc và kêu gọi Washington ngừng các cuộc tập trận quân sự và bán vũ khí cho Đài Loan để tránh gây ảnh hưởng xấu đến quan hệ hợp tác rộng lớn hai bên.

Đại sứ Trung Quốc tại Mỹ cho biết việc bán vũ khí cho Đài Loan và các biện pháp trừng phạt đối với các công ty Trung Quốc sẽ làm tổn thương quan hệ song phương.

Đại sứ Thôi Thiên Khải, nói với các phóng viên rằng: "Tất cả những hành động này, các biện pháp trừng phạt đối với các công ty Trung Quốc, đặc biệt là việc buôn bán vũ khí cho Đài Loan, chắc chắn sẽ làm suy yếu sự tin tưởng lẫn nhau giữa hai bên và đi ngược lại tinh thần Mar -a-Lago " – nơi ông Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã gặp nhau tại Florida vào tháng 4.

Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Trung Quốc Wu Qian cũng tuyên bố: "Chúng tôi luôn mạnh mẽ phản đối bất kỳ hình thức tiếp xúc chính thức và tương tác quân sự nào giữa Đài Loan và Mỹ. Chúng tôi thúc giục phía Mỹ tuân thủ cam kết với phía Trung Quốc về vấn đề Đài Loan, cũng như ngừng các mối quan hệ quân sự với Đài Loan để không gây thiệt hại cho quan hệ giữa hai lực lượng quân đội và hai nước cũng như hòa bình và ổn định trên eo biển Đài Loan ".

Những diễn biến này có thể sẽ làm phức tạp quan hệ song phương khi ông Trump dự kiến gặp lại ông Tập một lần nữa bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Đức vào tuần tới, cố vấn an ninh quốc gia Mỹ H.R. McMaster gần đây cho hay.

(Theo Reuters, SCMP)