Trung Quốc đổ tiền vào Thổ Nhĩ Kỳ: Vượt bão khủng hoảng kinh tế

 Trung Quốc sẽ hỗ trợ Thổ Nhĩ Kỳ trong cuộc khủng hoảng kinh tế của nước này với 3,6 tỷ USD tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng – động thái sẽ giúp mở rộng Sáng kiến Nhất đới nhất lộ của Bắc Kinh tại một quốc gia then chốt kết nối châu Á với châu Âu.

 Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan cho biết hôm 11/8 rằng, nước này sẽ sử dụng đồng tiền nội tệ để giao dịch với các đối tác, trong đó có Trung Quốc, và bỏ qua đồng đô la Mỹ.

Sức ép Mỹ đẩy Thổ Nhĩ Kỳ hướng sang Trung Quốc

Mỹ gần đây đã áp dụng mức thuế bổ sung đối với Thổ Nhĩ Kỳ, theo sau nhiều căng thẳng về việc một mục sư Mỹ bị giam giữ tại Thổ Nhĩ Kỳ với cáo buộc tham gia vào cuộc đảo chính năm 2016 tại nước này.

Sau những căng thẳng với Washington, đồng Lira đã giảm hơn 40% giá trị so với đồng đô la Mỹ. Chịu sức ép từ một gã khổng lồ kinh tế thế giới, ông Erdogan đã chuyển hướng sang một cường quốc khác - Trung Quốc.

Đồng lira sụt giá đã khiến nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ lao đao.

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ đã gặp gỡ Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình vào cuối tháng 7 tại hội nghị thượng đỉnh BRICS ở Nam Phi. Ông Tập đã gọi Bắc Kinh và Ankara là "đối tác tự nhiên" cho Sáng kiến Nhất đới nhất lộ - nhắm tới tạo nên một vùng kinh tế rộng lớn trải dài từ Trung Quốc đến Châu Âu, và kêu gọi khởi động sớm các dự án hợp tác lớn.

Yui Huiman, Chủ tịch Ngân hàng Công thương Trung Quốc ICBCgần đây cũng đã đến thăm Thổ Nhĩ Kỳ để phê chuẩn kinh phí cho hai dự án cơ sở hạ tầng lớn. Ngân hàng này sẽ cung cấp 2,4 tỷ USD để tái cấp vốn cho các dự án cầu đường cao tốc và cầu treo ở phía tây Thổ Nhĩ Kỳ. ICBC cũng sẽ cung cấp 1,2 tỷ USD để cải thiện một cơ sở lưu trữ khí đốt của Ankara.

Các ngân hàng quốc doanh Trung Quốc đang tích cực đầu tư phát triển các dự án cơ sở hạ tầng thuộc Nhất đới nhất lộ, và dường như đang có nhiều cơ hội để đầu tư vào Thổ Nhĩ Kỳ.

Ankara được cho là cần hơn 200 tỷ USD trong năm tới cho các nghĩa vụ như trả nợ ngắn hạn và giảm thâm hụt tài khoản vãng lai. Trong khi Quốc hội Mỹ đang xem xét dự luật hạn chế khoản vay từ các tổ chức tài chính quốc tế cho Thổ Nhĩ Kỳ thì đa dạng hóa nguồn tài chính đã trở thành một nhiệm vụ cấp bách cho ông Erdogan.

Nhiều nhà đầu tư nước ngoài đang rút khỏi Thổ Nhĩ Kỳ, đầu tư trực tiếp nước ngoài trong năm 2017 sụt giảm trong năm thứ hai liên tiếp, giảm 16% xuống còn 10,9 tỷ USD.

Khi không có sự hỗ trợ từ các quỹ từ Mỹ và châu Âu, các công ty Thổ Nhĩ Kỳ đang dựa vào nguồn tiền từ Trung Quốc. Còn các công ty Trung Quốc cũng quan tâm đến cơ hội mở rộng sang nước này.

Thổ Nhĩ Kỳ tìm cách vượt khủng hoảng kinh tế

Trang web thương mại điện tử hàng đầu của Thổ Nhĩ Kỳ, Trendyol, vào tháng 6 đã đồng ý nhận khoản đầu tư 728 triệu USD từ Alibaba của Trung Quốc.

Trong cùng tháng này, hãng hàng không Thổ Nhĩ Kỳ cho biết họ sẽ thành lập một liên doanh giao hàng tận nhà với ZTO Express của Trung Quốc và các hãng khác. ZTE, nhà sản xuất điện thoại thông minh tích hợp của Trung Quốc, đã hoàn thành việc tiếp quản công ty hàng đầu Thổ Nhĩ Kỳ về cơ sở hạ tầng mạng Netas vào năm ngoái. Huawei cũng đang hợp tác với Turk Telekom Group để xây dựng một mạng lưới 5G thế hệ mới tại nước này.

Ngoài sự giúp đỡ từ Trung Quốc, ông Erdogan cũng đang kêu gọi người dân bảo vệ đồng tiền quốc gia. "Nếu có ai có đô la hoặc vàng dưới gối của họ, họ nên trao đổi nó thành đồng lira tại ngân hàng của chúng ta", ông nói với đông đảo người dân vào ngày 10/8 ở tỉnh phía bắc Bayburt.

Ông nói thêm rằng đây là một "trận chiến của quốc gia, toàn dân" và rằng sự đối phó tốt nhất chống lại những cuộc chiến "kinh tế" nhằm vào Thổ Nhĩ Kỳ sẽ là mua đồng tiền quốc gia.

"Miễn phí một borek [bánh ngọt Thổ Nhĩ Kỳ] với một biên lai đổi 1.000 USD sang thành lira Thổ Nhĩ Kỳ", một biểu ngữ tại một chuỗi nhà hàng ở Istanbul, thành phố lớn nhất của đất nước ghi rõ.

Chủ sở hữu 32 tuổi của chuỗi cửa hàng trên nói rằng ông muốn khuyến khích mọi người sử dụng đồng nội tệ và bảo vệ Thổ Nhĩ Kỳ khỏi những biến động về ngoại hối. Khoảng 80 người tại 20 nhà hàng thuộc chuỗi này đã nhận được ưu đãi từ thứ Bảy tuần trước, với hóa đơn cho thấy hơn 530 nghìn USD đã được đổi sang lira.

Các chương trình khuyến mãi ủng hộ đồng nội tệ cũng đang xuất hiện tại nhiều cửa hàng hơn, cung cấp nhiều phần thưởng, từ đồ điện tử đến rau quả. Đồng lira đã hồi phục lên khoảng 6 lira/USD sau khi chạm mức thấp 7.2 lira/USD vào ngày 13/8 nhờ các chính sách như thắt chặt tiền tệ của ngân hàng trung ương Thổ Nhĩ Kỳ.