Trước ranh giới bờ vực, Iran và loạt siêu cường nỗ lực vượt bão

Động thái này diễn ra khi căng thẳng ở khu vực Vịnh Ba Tư đang sôi sục ở và Tehran sẵn sàng vượt qua ngưỡng dự trữ uranium – khả năng có thể kéo theo mối đe dọa lớn cho hiệp định này.

Trọng tâm của cuộc họp tại Vienna là mong muốn của Iran đối với các nước châu Âu về thực hiện lời hứa hỗ trợ Tehran đối phó với các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ. Iran khẳng định họ muốn duy trì thỏa thuận này và kêu gọi người châu Âu bắt đầu mua dầu của Iran hoặc hỗ trợ Iran một hạn mức tín dụng để bảo đảm hiệp định này tồn tại.

Tổng thống Iran Hassan Rouhani lắng nghe các chuyên gia nói về thành tựu hạt nhân của nước này. (Nguồn: AP)

Cuộc họp thường kỳ hàng quý của Ủy ban chung - nơi tập hợp các quan chức cấp cao từ Iran, Pháp, Đức, Anh, Nga, Trung Quốc và Liên minh châu Âu - là để thảo luận về việc thực hiện thỏa thuận.

Thỏa thuận năm 2015 JCPOA nhằm hạn chế chương trình hạt nhân của Iran để đổi lấy sự dỡ bỏ các lệnh trừng phạt kinh tế. Hoa Kỳ đã rút khỏi hiệp định này năm ngoái và đã áp đặt các lệnh trừng phạt mới đối với Iran nhằm làm tê liệt nền kinh tế của họ, với hy vọng buộc Tehran phải đàm phán một thỏa thuận ở phạm vi rộng hơn.

Tổng thống Donald Trump nói bên lề Hội nghị thượng đỉnh Nhóm 20 tại Nhật Bản rằng "không có gì phải vội vàng" về giảm bớt căng thẳng với Iran.

Iran gần đây đã tăng gấp bốn lần sản xuất uranium làm giàu mức thấp. Các nước châu Âu đang thúc giục Iran tuân thủ đầy đủ thỏa thuận, mặc dù họ không nêu rõ hậu quả sẽ ra sao nếu không làm như vậy. Nhưng các quan chức Iran vẫn khẳng định rằng, ngay cả khi vượt quá giới hạn về uranium, họ vẫn không vi phạm JCPOA và một động thái như vậy có thể được đảo ngược nhanh chóng.

Người châu Âu cũng phải đối mặt với thời hạn ngày 7/7 do Tehran đặt ra về việc hỗ trợ họ chống lại các lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ, nếu không họ sẽ bắt đầu làm giàu uranium ở cấp độ gần hơn với sản xuất vũ khí.

Hôm thứ Năm, truyền hình nhà nước Iran đưa tin Ngoại trưởng Mohammad Javad Zarif đã gửi thư kêu gọi các bên châu Âu ký kết JCPOA thực hiện các cam kết của họ, nói rằng các bước tiếp theo của Iran phụ thuộc vào điều đó.

Hôm thứ Năm, Đại diện đặc biệt của Hoa Kỳ về Iran Brian Hook đã gặp gỡ các nhà ngoại giao hàng đầu châu Âu tại Paris. Ông nói với Associated Press rằng ông muốn họ trở nên cứng rắn hơn với Iran, thay vì cứ bám víu lấy thỏa thuận hạt nhân.

Chiến tranh với Iran là "không cần thiết", ông Hook nói. "Chúng tôi không tìm kiếm bất kỳ xung đột nào trong khu vực," ông nói. Nhưng nếu Hoa Kỳ bị tấn công, "chúng tôi sẽ đáp trả bằng lực lượng quân sự".