Tuyết rơi tháng 12 là chuyện rất hiếm gặp

(Toquoc)-Phó Giám đốc Trung tâm dự báo khí tượng thủy văn Trung ương Lê Thanh Hải vừa giải thích hiện tượng tuyết rơi ở các tỉnh phía Bắc trong những ngày qua và dự báo tình hình thời tiết trong những ngày lễ, Tết sắp tới.



>>Rét đậm bao phủ, Hà Nội xuống 10 độ

>>Đông Bắc Bộ rét đậm, mưa to

- Thưa ông, hiện tượng tuyết rơi ở Sa Pa (Lào Cai) và một số nơi thuộc các tỉnh miền núi phía Bắc được giải thích như thế nào?

+ Vào các tháng chính đông (tháng 12,1,2), các đợt không khí lạnh ảnh hưởng tới Việt Nam theo dạng từng đợt 3 – 5 ngày, thậm chí 2 ngày một đợt.

Không khí lạnh chia ra làm hai dạng: không khí lạnh tăng cường (trước đó đã có đợt lạnh) gây gió mạnh và gió mùa Đông Bắc tràn về (vùng khí trước đó là nóng, ẩm) dẫn tới nhiệt độ thay đổi đột ngột. Đây là hai hình thái chính ở tầng thấp.

Ở khí quyển tầng cao, từ 3.000 m trở lên đến 10.000m, có các dòng siết đới gió tây trên cao cứ khoảng 10 ngày đến nửa tháng có một dòng như vậy.

Khi nào cả hai hình thái trên kết hợp với nhau sẽ gây ra một trạng thái gọi là mưa rào, mưa tuyết, giông, mưa lạnh kèm theo rét đậm rét hại, hay còn gọi là rét ẩm buốt tay rất khó chịu như hiện tại.

Mưa đá hay xuất hiện vào mùa Xuân, mưa tuyết xuất hiện vào mùa Đông chính vụ. Năm nay tới nửa tháng 12 mới có một đợt không khí lạnh ảnh hưởng mà đã kèm theo mưa tuyết là việc hầu như rất hiếm gặp. Thông thường 1, 2 năm mới có 1 lần tuyết rơi như thế này nhưng cũng phải rơi vào tầm tháng 3. Đó là tháng 3 năm 2011.

Từ năm 1961 tới nay mới có hiện tượng tuyết rơi giữa tháng 12.

Mưa tuyết đi kèm chỉ gặp ít, một, hai lần trong một năm, nhiều năm không có. Sáng nay, ở Đồng Văn, Mèo Vạc (Hà Giang), Bát Xát (Lào Cai) cũng đã có tuyết rơi. Đây là hiện tượng rất hiếm gặp và việc dự báo hết sức khó khăn. Dự báo nhiệt độ xuống mức rét đậm chúng tôi có thể dự báo được nhưng dự báo tuyết rơi thì chỉ có thể biết được khi đã xảy ra.

Hình thái thời tiết trên mà diễn ra vào tháng 3, 4 thì sẽ xảy ra mưa đá, giông, tố, lốc.

Ngoài ra, một điều đáng chú ý, ngoài hiện tương tuyết rơi, trong hai ngày qua, ở Điện Biên đã đo được lương mưa lên tới hơn 200mm, cũng là việc chưa từng xảy ra. Vào mùa khô mà lưu lượng nước chảy về thủy điện Hòa Bình lên tới 5.000 m3/s và mực nước sông Hồng tại Yên Bái đo được lên xấp xỉ báo động 1.

Từ năm 1961 tới nay mới có hiện tượng tuyết rơi giữa tháng 12 (ảnh: Ngọc Thành)

- Đây có phải là do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu không thưa ông? Trong những ngày tới, hiện tượng này có còn diễn ra?

 + Đây là ảnh hưởng của biến đổi khí hậu, bởi hiện tượng trước đây chưa bao giờ gặp thì nay gặp nhiều hơn hoặc nóng thì rất nóng mà lạnh thì lại rất lạnh.

Tuyết là hiện tượng kỳ thú và luôn có hai mặt, thậm chí có thể nguy hiểm.

Dưới 13 độ, chúng ta gọi là rét hại, tuyết lại dưới 0 độ, nếu tuyết phủ lâu ngày cây cối sẽ bị cháy lá, Nếu có tuyết mà trâu bò thả ngoài rừng thì sẽ bị chết rét. Năm 2008, hàng vạn trâu bò đã bị rét trong đợt rét kỷ lục kéo dài 38 ngày. Còn nếu xảy ra ngắn ngày thì mang lại độ ẩm cho đất đai, có lợi.

Thời tiết ngày càng cực đoan và điều mà chúng ta có thể cảm nhận được là mùa bão đã bị giãn ra. Trước đây bão chỉ tập trung vào tháng 5 – 11, nhưng giờ tháng Giêng đã có bão rồi.

Hiện tượng thứ hai là bão mạnh và siêu bão cũng gia tăng, vừa rồi cơn bão Haiyan được ghi nhận là có cường độ mạnh nhất trong lịch sử.

Cực đoan cũng phải hiểu theo hai hướng là rất rét và rất nóng. Mùa hè nóng kỷ lục và mùa đông lại rét kỷ lục.

Một hiện tượng nữa là tính quy luật, ngày xưa thời tiết có tính quy luật nhưng giờ lại bị phá vỡ. Tháng ngâu thì năm mưa năm không, hoặc có thể không mưa vào tháng đó nhưng thời điểm trước và sau lại có mưa lớn.

Bên cạnh đó, giông tố lốc, mưa đá….nhiều hơn nên rất khó dự báo.

- Thưa ông, thời tiết trong mấy ngày tới và các dịp lễ, Tết sẽ diễn ra như thế nào?

+ Phía Đông Bắc Bộ ngày hôm nay vẫn còn nhiều mây nên sẽ có mưa nốt trong đêm nay. Sang ngày mai, nhiệt độ sẽ tăng một cách đáng kể, mây giảm, trời hửng nắng, tất nhiên chưa thể hết rét được. Phía Tây Bắc Bộ mưa đã ngừng nhưng thời tiết vẫn còn rét đậm.

Xa hơn nữa thì chúng tôi chưa thấy đợt không khí lạnh mạnh bổ sung nào nên thời tiết tuần này là ít đến quang mây, ngày nắng hanh, đêm còn có giá rét.

Đây cũng là điều hết sức quan trọng. Tuần này, biên độ dao động nhiệt độ rất lớn, ban đêm nhiệt độ giảm rất sâu, cần đề phòng băng giá, sương muối.

Vào cuối tháng 12, ít có khả năng lập lại một đợt rét như thế này nữa.

Tết âm lịch năm nay nghỉ rất dài, chín ngày. Trong đó, quá nửa số ngày sẽ rét đậm ở Đồng bằng, Trung du miền núi phía Bắc. Còn lại là rét, chỉ có ít ngày ấm xen kẽ nhưng vào trước hay sau Tết thì sắp tới mới có dự báo cụ thể.

Thái Tùng