Xả súng tại New Zealand: động cơ đẫm máu "bắt nguồn" từ Balkan?

Chính quyền Bulgaria, Thổ Nhĩ Kỳ và Croatia mới đây đã xác nhận rằng Brenton Tarrant, 28 tuổi, đã từ có mặt tại các quốc gia này trong khoảng thời gian từ 2016 – 2018. Cơ quan chống khủng bố Hungary cũng cho biết, Tarrant đã từng tới đây, trong khi truyền thông địa phương đề cập tới một chuyến đi năm 2017 của gã này tới Bosnia và Herzegovina. Hàng loạt các cuộc điều tra hướng tới các hành trình của Tarrant tại châu Âu cũng như bất kỳ liên hệ nào với người dân địa phương – đang được gấp rút tiến hành.

Vụ xả súng tại Christchurch, New Zealand khiến ít nhất 49 người bị thiệt mạng (ảnh: getty)

Trong quá trình livestream toàn bộ tội ác của mình trên mạng xã hội, một trong những điều có thể nhận thấy là kẻ sát nhân rất quan tâm tới các xung đột tôn giáo tại châu Âu, đặc biệt là khu vực Balkan. Trên đường lái xe tới nhà thờ tại Christchurch, Tarrant đã lắng nghe một ca khúc yêu nước của người Serb từng xuất hiện trong cuộc chiến tranh Bosnia đã khiến LB Nam Tư tan rã. Khẩu súng của gã cũng có tên của những anh hùng người Serb và Montenegrin đã chiến đấu chống lại Đế chế Hồi giáo Ottoman tại vùng Balkan.

"Cho tới ngày hôm qua, người này không nằm trong sự danh sách quan tâm theo dõi của chúng tôi", Thủ tướng Croatia Andrej Plenkovic phát biểu trước các phóng viên hôm thứ Bảy (16/3) – một ngày sau khi thảm kịch xảy ra tại New Zealand.

Hôm thứ Sáu (15/3), Viện trưởng Viện kiểm sát Bulgaria Sotir Tsatsarov cho hay, năm ngoái Tarrant đã thuê xe và dừng chân ở hơn 12 thành phố tại đây, thăm thú các di tích lịch sử từ ngày 9 – 15/11. Gã rất quan tâm tới các cuộc chiến giữa người theo đạo Thiên chúa với quân đội Ottoman.

Thổ Nhĩ Kỳ cũng đang mở cuộc điều tra về hai chuyến đi của Tarrant tới đây. Có 3 công dân Thổ Nhĩ Kỳ bị thương trong vụ xả súng tại Christchurch.

Mặc dù chính quyền Bosnia và Herzegovina chưa chính thức lên tiếng, nhưng nhiều người dân tại đây chia sẻ, vụ thảm sát và việc Tarrant đề cập tới Radovan Karadzic – cựu chính trị gia từng bị kết tội diệt chủng, đã làm dấy lại những ký ức về cuộc chiến tranh Bosnia khiến hơn 100.000 thiệt mạng.

"Đây là một bằng chứng cho thấy lý tưởng của Karadzic là một động cơ cho giết chóc và khủng bố", Adel Sabanovic, một người Hồi giáo tại thủ Sarajevo, Bosnia, nói. Đã có hơn 8.000 đàn ông và bé trai Hồi giáo bị giết trong sự kiện được gọi là thảm sát Srebrenica năm 1995 tại thị trấn Srebrenica, Bosnia và Herzegovina.

Trong khi đó, Tổng thống Serbia Aleksandar Vucic phát biểu, vụ xả súng tại Christchurch là "một tội ác kinh khủng do một kẻ điên thực hiện". Ông cũng chỉ trích truyền thông trong nước và quốc tế, đã ít nhiều ám chỉ rằng, người Serb phải chịu trách nhiệm cho tội ác này do "sở thích âm nhạc" của gã sát nhân.