10 sự kiện quốc tế nổi bật năm 2022

Bức tranh thế giới năm 2022 nhiều gam màu xám với xung đột, căng thẳng chính trị, nhiều thảm họa thiên nhiên diễn ra. Tuy nhiên, vẫn có nhiều sắc màu tích cực với tiến bộ về khoa học kĩ thuật, đạt thỏa thuận về biến đổi khí hậu và World Cup tại Qatar thành công với nhiều điều đặc biệt. Dưới đây là 10 sự kiện quốc tế nổi bật năm 2022 do Báo điện tử Tổ quốc bình chọn.

1. Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine

Ngày 24/2, Nga bắt đầu chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine. Xung đột diễn ra nghiêm trọng và chưa có dấu hiệu dừng lại, đẩy quan hệ Nga-phương Tây vào vòng xoáy đối đầu mới.

Cuộc xung đột cùng các biện pháp trừng phạt-đáp trả giữa Nga và phương Tây tác động nặng nề tới an ninh, chính trị toàn cầu; đẩy giá khí đốt có thời điểm đạt mức cao kỷ lục trong 14 năm; nhiều quốc gia phải đối mặt với thiếu hụt lương thực và giá cả hàng hóa tăng mạnh kể từ tháng Ba đến tháng cuối của năm 2022.

2. Đảng Cộng sản Trung Quốc tổ chức thành công Đại hội XX

Tại Đại hội XX Đảng Cộng sản Trung Quốc diễn ra tại Bắc Kinh từ ngày 16-22/10/2022, ông Tập Cận Bình đã được bầu lại làm Tổng Bí thư nhiệm kỳ thứ ba liên tiếp.

Đại hội thông qua sửa đổi Điều lệ Đảng, đồng thời xác định nhiệm vụ chiến lược trong 5 năm tới và xa hơn nữa, hướng tới thực hiện thành công mục tiêu "100 năm thứ hai" xây dựng Trung Quốc trở thành nước xã hội chủ nghĩa hiện đại toàn diện về mọi mặt vào năm 2049.

Đại hội XX là sự kiện hết sức quan trọng đối với Trung Quốc trong thời khắc then chốt khi nền kinh tế lớn thứ hai thế giới bước vào hành trình mới xây dựng toàn diện đất nước hiện đại hóa xã hội chủ nghĩa.

3. Căng thẳng Mỹ - Trung Quốc

Sự cạnh tranh giữa Mỹ và Trung Quốc tiếp tục gia tăng trong năm 2022. Chiến lược An ninh quốc gia được chính quyền của Tổng thống Mỹ Joe Biden công bố vào tháng 10 đã trực tiếp đề cập đến Trung Quốc và bày tỏ ý muốn chiến thắng trong cuộc cạnh tranh song phương này.

Cách phản ứng quyết liệt của Trung Quốc với chuyến thăm Đài Loan (Trung Quốc) của Chủ tịch Hạ viện Mỹ Nancy Pelosi vào tháng 8 cũng cho thấy sự căng thẳng của quan hệ giữa hai nước. Đến tháng 10, ông Biden đã đưa ra Đạo luật chip nhằm ngăn chặn Trung Quốc tiếp cận chip bán dẫn và công nghệ hiện đại. Nhân dịp thượng đỉnh G20 hồi tháng 11, Chủ tịch Tập Cận Bình và ông Biden đã nhóm họp tại Indonesia và cam kết sẽ giảm bớt căng thẳng.

4. Thế giới ứng phó với dịch COVID-19 và bệnh đậu mùa khỉ

Thế giới năm 2022 đã ghi nhận tình hình đại dịch COVID-19 dịu bớt khi nhiều quốc gia chuyển sang chung sống với COVID-19. Thế giới hầu như đã giảm cảnh phong tỏa, hạn chế đi lại, cách ly và xét nghiệm hàng loạt nhờ vaccine và phương pháp điều trị phù hợp. Dù vậy, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) vẫn cảnh báo đại dịch COVID-19 chưa thể chấm dứt do biến thể phụ Omicron của virus Corona tiếp tục làm dịch bệnh lây lan ở nhiều khu vực.

Bên cạnh đó, ngày 23/7, WHO đã ban bố tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu đối với bệnh "đậu mùa khỉ." Tình hình dịch bệnh này đang tiếp tục gây lo ngại cho nhiều quốc gia.

5. Lạm phát toàn cầu gia tăng trở lại

Năm 2022, thế giới đã ghi nhận tình trạng lạm phát tăng lên mức lịch sử vì sự kết hợp của nhiều yếu tố như các gói kích thích của chính phủ nhằm vực dậy nền kinh tế sau đại dịch, xung đột ở Ukraine làm gián đoạn các chuỗi cung ứng toàn cầu và khiến nhiều mặt hàng khan hiếm.

Biện pháp chính để giảm lạm phát là tăng lãi suất. Ngày 16/3, lần đầu tiên trong hơn ba năm, Cục Dự trữ liên bang Mỹ (FED) tăng lãi suất. Trong năm 2022, Fed đã bảy lần tăng lãi suất, đưa lãi suất cơ bản lên 4,25 - 4,5%.

Ngày 21/7, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) cũng tăng lãi suất lần đầu tiên trong 11 năm và sau đó tăng thêm ba lần nữa trong năm. Việc Fed, ECB và nhiều ngân hàng trung ương tăng lãi suất để kiểm soát lạm phát và giữ thị trường tài chính ổn định đã làm cho một số nền kinh tế rơi vào nguy cơ suy thoái.

6. COP27 đạt thỏa thuận thành lập Quỹ bồi thường tổn thất do biến đổi khí hậu

Các hiện tượng thời tiết cực đoan đã diễn ra tại nhiều nơi trên toàn cầu trong năm 2022. Châu Âu trải qua nhiều đợt nắng nóng kỷ lục, cháy rừng và hạn hán. Pakistan trải qua một đợt sóng nhiệt khốc liệt, tiếp nối là đợt mưa gây ngập lụt 1/3 đất nước. Ban liên chính phủ về biến đổi khí hậu của Liên Hợp Quốc cảnh báo những tác động của biến đổi khí hậu sẽ sớm trở nên không thể đảo ngược.

Ngày 20/11, Hội nghị lần thứ 27 Các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu (COP27) thông qua thỏa thuận bước ngoặt về việc các quốc gia phát thải nhiều trong quá khứ đền bù tổn thất cho các nước đang phát triển chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu.

Sự kiện này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng gây ra những hậu quả nghiêm trọng hơn đối với con người và môi trường.

7. Dân số thế giới cán mốc 8 tỷ người

Ngày 15/11, bé gái Venice Mabansag, chào đời ở Manila (Philippines) trở thành công dân thứ 8 tỷ. Dấu mốc dân số này vừa tạo động lực phát triển vừa đặt thế giới trước những thách thức về môi trường, hệ sinh thái, tài nguyên thiên nhiên, an ninh lương thực, an ninh nguồn nước... Ấn Độ được dự báo sẽ sớm vượt qua Trung Quốc để trở thành quốc gia đông dân nhất thế giới.

8. NASA thực hiện thành công thử nghiệm thay đổi quỹ đạo của tiểu hành tinh

Tối 26/9 (giờ Mỹ), tàu vũ trụ mang tên Thử nghiệm chuyển hướng tiểu hành tinh (DART) của Cơ quan hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) đã thực hiện cú va chạm có chủ đích với Dimorphos, đẩy tiểu hành tinh này chệch khỏi quỹ đạo tự nhiên.

NASA khẳng định sứ mệnh DART nhằm thay đổi quỹ đạo của tiểu hành tinh thông qua tác động về động học, để thử nghiệm và xác nhận phương thức bảo vệ Trái Đất trong trường hợp có mối đe dọa va chạm từ tiểu hành tinh.

Đây là lần đầu tiên con người thành công trong việc thay đổi có chủ đích chuyển động của một vật thể ngoài vũ trụ, và cũng là lần đầu tiên công nghệ dịch chuyển tiểu hình tinh được thực hiện được một cách toàn diện.

9. Biến động liên tiếp trên chính trường Anh

Vương quốc Anh vừa trải qua một năm đầy sóng gió, có tới 3 thủ tướng chỉ trong vòng 2 tháng và cũng mất đi Nữ hoàng trị vì lâu nhất thế giới.

Ngày 7/7, Thủ tướng Anh Boris Johnson tuyên bố từ chức. Đến ngày 20/10, bà Liz Truss, người được được bầu thay thế ông Boris Johnson, cũng từ chức sau 45 ngày tại vị, trở thành thủ tướng cầm quyền ngắn nhất trong lịch sử nước Anh. Ngày 25/10, ông Rishi Sunak, 42 tuổi, trở thành người trẻ nhất đảm nhận cương vị thủ tướng Anh trong hơn 200 năm.

Ngày 8/9, Nữ hoàng Anh Elizabeth II qua đời ở tuổi 96 sau 70 năm trị vì. Thái tử Charles lên kế vị, trở thành Nhà Vua Charles III.

10. World Cup 2022 tại Qatar thành công với nhiều điều đặc biệt

Giải vô địch Bóng đá Thế giới FIFA World Cup 2022 được tổ chức vào cuối năm, từ ngày 20/11-18/12 với nhiều điều đặc biệt. Lần đầu tiên World Cup 2022 được tổ chức tại một nước Ả Rập, diễn ra vào mùa đông thay vì mùa hè, có trọng tài nữ điều hành, sử dụng công nghệ xác định việt vị bán tự động, ứng dụng thông tin hiệu suất cầu thủ FIFA Player và hệ sinh thái dữ liệu bóng đá.

Về kết quả thi đấu, lần đầu tiên Morocco - một đội bóng châu Phi lọt vào bán kết, cầu thủ Lionel Messi của đội vô địch Argentina trở thành cầu thủ đầu tiên có hai Quả bóng vàng World Cup, đồng thời khẳng định tài năng của thế hệ ngôi sao bóng đá mới với đại diện là Kylian Mbappé.