Ấn bản mới "Việt Nam sử lược" sau 100 năm xuất bản lần đầu

Việt Nam sử lược ra mắt độc giả năm 1920, giữa lúc nền học thuật nước nhà chỉ có các bộ đại tác như Đại Việt sử ký toàn thư hay Khâm định Việt sử thông giám cương mục là nguồn sử liệu chính thống. Sách sử Việt Nam khi đó gần như chưa đáp ứng được nhu cầu tìm hiểu của đại chúng: sách chủ yếu được viết bằng chữ Hán, lưu hành trong giới trí thức, hoàn toàn theo quan điểm phong kiến, trung với vua, lấy nhà vua và các sự kiện của các vương triều làm trung tâm. Một số tác phẩm viết bằng quốc ngữ manh nha xuất hiện nhưng còn rời rạc, sơ sài… Vì vậy, với phương pháp ghi chép mới mẻ, có hệ thống, cách kể lôi cuốn và tư duy sử học tiến bộ so với đương thời, từ khi được xuất bản lần đầu cho đến tận ngày nay, Việt Nam sử lược thường được coi như cuốn sách vỡ lòng cho bất cứ ai bắt đầu tìm hiểu về lịch sử Việt Nam.

Bản in 2020 được bổ sung thêm một số chi tiết trong nội dung của các bản in năm 1920, 1928, 1971. Đơn cử như thêm phần Chiếu dời đô có trong bản in năm 1928, nhưng bị cắt trong bản in năm 1954. Bản dịch Chiếu dời đô được in lần này có sức hấp dẫn riêng, góp phần làm trọn vẹn bản in năm 2020.

Biên tập viên Đỗ Quốc Đạt Nhân, đại diện Đông A đã chia sẻ về việc thẩm định, đối chiếu các bản in Việt Nam sử lược năm 1928, 1954, 1971 để lựa chọn bản nền. Sau khi đối chiếu các bản in, phần văn bản của ấn bản lần này được Đông A thực hiện theo bản in lần thứ năm (1954) của Nhà xuất bản Tân Việt, là bản được chính tác giả chỉnh sửa lần cuối.

Bên cạnh đó, đội ngũ làm sách cũng đã đối chiếu Việt Nam sử lược với các bộ chính sử như Đại Việt sử ký toàn thư, Khâm định Việt sử thông giám cương mục, bao gồm cả phần tiếng Hán, để làm rõ những tồn nghi và hiệu chỉnh sai sót. Cùng với 189 nguyên chú của tác giả, ban biên tập đã đưa thêm 759 chú thích mới, được chia thành hai loại: Một là chú thích địa danh, tham khảo chủ yếu từ Đại Việt sử ký toàn thư; hai là chú thích làm rõ những chỗ tồn nghi trong văn bản gốc.

Ngoài ra, Việt Nam sử lược - ấn bản kỷ niệm 100 năm xuất bản lần đầu cũng được bổ sung gần 60 minh họa từ các nguồn: bản in năm 1928, tranh dân gian Đông Hồ, ảnh tư liệu hiện vật bảo tàng, ảnh tư liệu của các nhiếp ảnh gia người Pháp…

Việt Nam sử lược là một tác phẩm thông sử hấp dẫn, giọng văn kể chuyện lôi cuốn, thể hiện tư duy sử học tiến bộ của tác giả và xứng đáng là quyển sách vỡ lòng cho những ai muốn thâm nhập toàn bộ dòng chảy lịch sử Việt Nam.

Tại buổi tọa đàm, Đông A cũng trưng bày một số ấn bản Việt Nam sử lược hiếm như: ấn bản đầu tiên năm 1920 của Trung-Bắc Tân-Văn, ấn bản năm 1928 của Imprimerie Vĩnh & Thành Hà Nội, ấn bản năm 1954 của nhà xuất bản Tân Việt, ấn bản năm 1971 của Trung tâm học liệu Bộ Giáo dục. Đặc biệt, ấn bản năm 1943 của nhà xuất bản Lê Thăng lần đầu tiên được giới thiệu tới công chúng. Sách thuộc bộ sưu tập của nhà sưu tầm Nguyễn Ngọc Hoài Nam.