Biến thể B.1.1.529: WHO và một số quốc gia phản ứng khẩn

"Biến thể có nhiều đột biến cao bất thường"

Bộ trưởng Y tế  Nam Phi Joe Phaahla nhấn mạnh, ban đầu diễn biến của dịch trông giống như một đợt bùng phát thông thường nhưng từ hôm qua (ngày 25/11), các nhà khoa học thuộc mạng lưới giám sát bộ gen đã nghiên cứu và phát hiện ra loại biến thể mới, được gọi là B.1.1.529, "có số lượng đột biến rất cao". Bên cạnh Nam Phi, biến thể này cũng được phát hiện ở Botswana và Hong Kong từ những du khách đến từ Nam Phi. Điều mà các nhà khoa học lo ngại là B.1.1.529 có thể tránh được phản ứng miễn dịch của cơ thể và có khả năng lây nhiễm cao.

Trong cuộc họp báo, các nhà khoa học cho biết biến thể này có số lượng đột biến cao bất thường, với hơn 30 protein đột biến quan trọng – loại cấu trúc mà virus sử dụng để xâm  nhập vào các tế bào khi chúng tấn công.

Giáo sư Tulio de Oliveira, Giám đốc Trung tâm Ứng phó với Dịch bệnh cho biết biến thể này có nhiều đột biến hơn chúng ta nghĩ và đang lây lan rất nhanh.

"Chúng ta có thể phải chứng kiến áp lực lên hệ thống y tế trong thời gian tới – khoảng vài ngày hoặc vài tuần tới. Vì vậy, người dân cố gắng tránh tham gia các sự kiện siêu lây nhiễm", ông Oliveira nhấn mạnh.

Các quan chức cũng bày tỏ lo ngại rằng loại virus đột biến có thể né tránh miễn dịch và tăng cường khả năng lây truyền của virus. Hiện tại, vẫn còn quá sớm để nói vaccine có thể khống chế loại virus đột biến này", ông De Oliveira khẳng định. Các chuyên gia nhận định cần phải tiến hành thêm nhiều nghiên cứu để hiểu các thông số lâm sàng của biến thể này so với các biến thể trước.

"Thông tin đầy đủ về loại biến thể này vẫn chưa rõ ràng và công cụ tốt nhất mà chúng ta có chắc chắn vẫn là vaccine", ông De Oliveira nói, đồng thời khẳng định cần tiếp tục thực hiện các nghiên cứu trong phòng thí nghiệm để kiểm tra mức độ hiệu quả của vaccine và kháng thể sinh ra đối phó với loại đột biến này.

Giống như hầu hết các quốc gia trong khu vực, Nam Phi đã hứng chịu 3 làn sóng Covid-19 lớn kể từ khi đại dịch bắt đầu. Các quan chức y tế công cộng cũng dự đoán làn sóng dịch bệnh thứ 4 có thể bùng phát bất kỳ lúc nào do tỷ lệ tiêm chủng thấp ở quốc gia này.

Tổ chức Y tế thế giới (WHO) dự kiến sẽ tổ chức cuộc họp trong ngày 26/11 để đánh giá về loại biến thể vừa phát hiện ở Nam Phi. Cuộc họp sẽ quyết định xem liệu loại biến thể B.1.1.529 có nằm trong danh sách "đáng lo ngại" hay không. Loại biến thể này đang được đánh giá vì mức độ mang đột biến "cực kỳ cao".

Tiến sĩ Maris Van Kerkhove – trưởng nhóm kỹ thuật của WHO về Covid-19 nói trong một cuộc họp báo ngày 25/11, thế giới chưa biết nhiều về biến thể này. Đây là loại biến thể có số lượng lớn các đột biến. Và điều đáng lo ngại là bản thân nó có quá nhiều đột biến sẽ tác động đến cách thức hoạt động của virus.

Nhà dịch tễ học về bệnh truyền nhiễm này cũng nhấn mạnh các nhà nghiên cứu đang tiếp tục tham gia thí nghiệm để phát hiện quá trình phát triển của các đột biến và đánh giá về  mức độ lây truyền cao và khả năng tránh miễn dịch.

Hành động của các nước

Một số nhà lãnh đạo trên thế giới đã có phản ứng mạnh bằng việc ban hành các biện pháp phòng ngừa mới và hạn chế đi lại trong khi thị trường thế giới chứng kiến sự sụt giảm trước diễn biến dịch bệnh mới.

Ngày 25/11, các quan chức Vương quốc Anh đã thông báo 6 quốc gia châu Phi sẽ được thêm vào "danh sách đỏ" trong quy định của ngành du lịch Anh sau khi Cơ quan An ninh Y tế của Anh bày tỏ mối quan ngại lớn với loại biến thể đột biến cao này. Bộ trưởng Y tế Anh - Sajid Javid cho biết các chuyến bay đến Vương quốc Anh từ Nam Phi, Namibia, Lesotho, Botswana, Eswatini  và Zimbabwe sẽ phải tạm dừng ngay từ trưa ngày 26/11 và 6 quốc gia này được liệt kê trong danh sách đỏ.

"Cơ quan An ninh Y tế của Anh đang điều tra về loại biến thể mới. Chúng tôi vẫn cần thêm dữ liệu, tuy nhiên, người dân phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa ngay bây giờ", ông Javid nói, đồng thời khẳng định biến thể ở Nam Phi có thể dễ lây truyền hơn so với chủng Delta và các loại vaccine mà chúng ta có hiện nay sẽ ít hiệu quả hơn đối với biến chủng này.

Ông Javid nói thêm, Vương quốc Anh không phát hiện thấy bất kỳ biến thể mới trong nước đến nay. Các quan chức Nam Phi cho biết sẽ nhanh chóng thông báo tóm tắt về loại biến thể B.1.1.529 với Tổ chức Y tế thế giới và xác định đây là một "biến thể đang được theo dõi".

Trong khi đó, Ấn Độ ngày 26/11 đã ban hành tình trạng khẩn cấp, yêu cầu tiến hành "sàng lọc và kiểm tra nghiêm ngặt" hành khách đến từ Nam Phi, Botswana và Hong Kong, đồng thời truy dấu liên quan.

Bộ trưởng Y tế Rajesh Bhushan đã yêu cầu các bang tiến hành thu thập mẫu xét nghiệm các trường hợp dương tính đến từ Nam Phi, Botswana và Hong Kong và gửi mẫu đến các phòng thí nghiệm để kiểm tra.

Singapore cho biết ngày 26/11 sẽ hạn chế khách đến từ Nam Phi và các quốc gia lân cận. Bộ Y tế cho biết tất cả những người dân không có quốc tịch Singapore hoặc những người có lịch sử đi lại gần đây đến Botswana, Eswatini, Lesotho, Mozambique, Namibia, Nam Phi, và Zimbabwe sẽ bị từ chối nhập cảnh hoặc quá cảnh qua Singapore, Bộ Y tế nước này thông báo.

"Nhật Bản cũng sẽ kiểm soát biên giới đối với du khách từ Nam Phi và 5 quốc gia châu Phi khác", dịch vụ tin tức Jiji cho  biết.

Về phía New Zealand, Bộ Y tế nước này đang theo dõi chặt chẽ thông tin về biến thể mới.  Phó Thủ tướng New Zealand Grant Robertson khẳng định biến thể mới là lời cảnh tỉnh thực sự cho tất cả chúng ta, rằng đại dịch vẫn đang tiếp diễn và nhắc lại sự cần thiết phải tiếp tục thận trọng./.