Bệnh nhân Đ.V.L. (56 tuổi, tại TP.HCM) mắc bệnh đái tháo đường type 2 đã hơn 7 năm nay. Khoảng 2 tháng nay, ông L thấy mắt nhìn mờ, thỉnh thoảng không phân biệt được màu sắc. Tái khám tại Phòng khám Nội tiết Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, ông L được chỉ định tầm soát bệnh võng mạc đái tháo đường.
Sau khi thăm khám, bác sĩ khoa Mắt chẩn đoán ông bị bệnh võng mạc đái tháo đường tiền tăng sinh. Ông L được chỉ định điều trị bằng laser quang đông toàn võng mạc. Đến nay, thị lực của ông đạt 9/10 ở mắt phải, 8/10 mắt trái, bệnh không tiến triển nặng thêm, không xuất hiện tân mạch võng mạc hoặc xuất huyết võng mạc tái phát. Bác sĩ chỉ định người bệnh tiếp tục tuân thủ điều trị tái khám chuyên khoa Nội tiết, chuyên khoa Mắt đúng lịch.
TS. BS. Trần Quang Nam, Trưởng khoa Nội tiết Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM (BV ĐHYD TP.HCM) cho biết, biến chứng của bệnh đái tháo đường thường diễn tiến âm thầm và có thể xảy ra đa dạng trên nhiều bộ phận cơ thể (não, tim mạch, thận, mắt, hệ mạch máu và thần kinh ngoại vi…). Trong đó, các biến chứng ở mắt ở giai đoạn đầu không ảnh hưởng tới thị lực do đó thường dễ bị người bệnh bỏ qua.
ThS. BS. Nguyễn Thành Luân – Khoa Mắt BV ĐHYD TP.HCM cho biết thêm, bệnh võng mạc là một trong những biến chứng phổ biến trên mắt ở người bệnh đái tháo đường. Đây là một trong những nguyên nhân gây mù lòa hàng đầu trên thế giới. Các thống kê cho thấy người có thời gian mắc bệnh đái tháo đường từ sau 10 - 15 năm có tỉ lệ mắc bệnh võng mạc đái tháo đường lên đến 90%.
ThS BS. Nguyễn Thành Luân đang khám mắt cho bệnh nhân, ảnh Minh Trí
Việc thăm khám lâm sàng ở giai đoạn đầu của bệnh có thể giúp bác sĩ phát hiện các tổn thương đặc hiệu trên võng mạc, từ đó kịp thời đưa ra các phương pháp điều trị phù hợp cho người bệnh.
TS.BS. Trần Quang Nam khuyến cáo, để phòng ngừa hiệu quả các biến chứng của bệnh đái tháo đường không chỉ ở mắt mà còn ở các bộ phận khác trên cơ thể, việc tuân thủ điều trị và kiểm soát tốt đường huyết vô cùng quan trọng. Người bệnh cần kiểm soát đường huyết bằng cách dùng thuốc uống đái tháo đường hoặc tiêm insulin tại nhà (nếu có chỉ định) và chủ động theo dõi đường huyết của mình.
Insulin là một trong những loại thuốc quan trọng giúp kiểm soát đường huyết. Người bệnh có chỉ định tiêm insulin cần biết cách bảo quản, chú ý luân chuyển vị trí tiêm để tránh biến chứng loạn dưỡng mô mỡ ở vị trí tiêm gây chai cứng, insulin sẽ không hấp thu được vào máu. Tuỳ vào đặc điểm của từng người bệnh, bác sĩ sẽ kê toa loại insulin và liều tiêm phù hợp. Người bệnh cần kiểm tra tên thuốc trên thân bút và toa thuốc để xác định đúng loại insulin, liều tiêm, thời điểm tiêm và chú ý đến hạn sử dụng của bút để đạt hiệu quả điều trị.
Người bệnh cần lưu đo và ghi lại nhật ký kết quả đo đường huyết. Cần lưu ý các thời điểm đo bao gồm: đo đường huyết lúc đói (trước khi ăn sáng, ăn trưa hoặc ăn chiều), đo đường huyết sau ăn (cách 2 giờ sau khi ăn sáng, ăn trưa hoặc ăn chiều), trước khi ngủ, trước hoặc sau khi tập thể dục.
Ngoài phương pháp sử dụng máy đo đường huyết thông thường, hiện nay các thiết bị theo dõi đường huyết liên tục là kỹ thuật mới có thể hỗ trợ hiệu quả cho người bệnh đái tháo đường và các bác sĩ để đưa ra các tư vấn cần thiết, kịp thời điều chỉnh chế độ điều trị, kiểm soát tốt đường huyết cho người bệnh.