Nhìn lại nhiệm kỳ đã qua, các đại biểu Quốc hội đánh giá bà Nguyễn Thị Kim Ngân đã hoàn thành trọng trách lãnh đạo cơ quan quyền lực cao nhất của Nhà nước. Theo đánh giá của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, trong thời gian đảm nhiệm chức vụ, bà Nguyễn Thị Kim Ngân luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao.
Không chỉ là tài lãnh đạo, đại biểu Nguyễn Thanh Hải (Bí thư Tỉnh ủy Thái Nguyên) còn ấn tượng sâu sắc với sự năng động, tâm huyết và điều hành khoa học của bà Nguyễn Thị Kim Ngân trên cương vị Chủ tịch Quốc hội, qua việc điều hành các phiên họp, đặc biệt phiên chất vấn - trả lời chất vấn tại nghị trường.
Đã không ít lần khi các Bộ trưởng trả lời vòng vo, trên cương vị điều hành, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân thẳng thắn đề nghị các thành viên Chính phủ trả lời thẳng vào vấn đề. Cũng nhiều lần chính các bộ trưởng ngồi "ghế nóng" còn lúng túng khi chưa nắm hết chất vấn của đại biểu Quốc hội đã được Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân "nhắc bài" để tiếp tục phiên đăng đàn.
Với chất giọng của người phụ nữ miền Tây Nam Bộ, bà Nguyễn Thị Kim Ngân khiến cho các phiên chất vấn vốn căng thẳng trở nên nhẹ nhàng, hài hòa hơn. Song tính cách quyết đoán của người miền Tây cũng được thể hiện rõ nét qua cách điều hành của bà, khi các phần chất vấn - trả lời chất vấn - tranh luận liên tục diễn ra để "đi đến cùng vấn đề".
"Nữ Chủ tịch Quốc hội có một sự mềm mại, uyển chuyển nhưng trong điều hành lại không kém phần thẳng thắn, quyết đoán", đại biểu Nguyễn Thanh Hải nói.
Theo bà, Quốc hội khóa XIV dưới sự điều hành của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân có nhiều đổi mới, dấu ấn to lớn. Điển hình là việc các Ủy ban, cơ quan của Quốc hội liên tục tổ chức các phiên giải trình về những vấn đề gây bức xúc như sách giáo khoa, tiêu cực thi cử, xâm hại trẻ em, ô nhiễm môi trường…
Sự thay đổi này có được không thể không kể đến sự chỉ đạo quyết liệt của Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân.
Dưới sự điều hành của nữ Chủ tịch Quốc hội, hoạt động của Quốc hội trên 3 lĩnh vực lập pháp, giám sát tối cao và quyết định những vấn đề trọng đại của đất nước đã đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận.
Trong công tác lập pháp, Quốc hội đã tiếp tục xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, tạo ra những điểm đột phá cho quá trình phát triển.
Với 72 luật, hai pháp lệnh và nhiều nghị quyết Quốc hội khóa XIV thông qua đã tạo cơ sở pháp lý cho việc đổi mới, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy Nhà nước; phát huy dân chủ và quyền làm chủ của nhân dân. Đặc biệt, một số đạo luật giữ vị trí, vai trò nền tảng trong hệ thống pháp luật; có những chính sách mới lần đầu được ban hành đã tác động lớn, toàn diện, sâu sắc đến đời sống kinh tế - xã hội, đáp ứng đòi hỏi của thực tiễn.
Cùng với đó, nhiều nghị quyết về cơ chế, chính sách mang tính đột phá, thể hiện tính kịp thời, sự quyết liệt, tạo hành lang pháp lý về đổi mới tổ chức bộ máy, phát triển kinh tế - xã hội, giải quyết vướng mắc, bất cập trong thực tiễn. Hoạt động giám sát tối cao cũng được Quốc hội chú trọng. Nội dung giám sát có trọng tâm, trọng điểm và bao quát hầu hết các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội.
Cũng trong nhiệm kỳ vừa qua, Quốc hội đã xem xét, quyết định nhiều quyết sách quan trọng của đất nước, có tác động lớn đến đời sống kinh tế - xã hội; quyết định chủ trương đầu tư những dự án, công trình quan trọng quốc gia, có ý nghĩa lớn đối với sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.
Điển hình như xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2017-2020, các dự án thành phần của dự án xây dựng cảng hàng không quốc tế Long Thành; quyết định dừng thực hiện chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận…
Đặc biệt, trong phương thức hoạt động, Quốc hội đã có bước chuyển mạnh mẽ từ Quốc hội "tham luận" sang Quốc hội "tranh luận"; tăng cường ứng dụng công nghệ - thông tin, nâng cao tính chuyên nghiệp, chất lượng, hiệu quả trong hoạt động.
Việc chất vấn và trả lời chất vấn có nhiều đổi mới với cách thức "hỏi nhanh, đáp gọn", tạo điều kiện để tăng cả về số đại biểu Quốc hội chất vấn, tranh luận, cả về nội dung và chất lượng câu hỏi, câu trả lời…
Có 3 khóa làm đại biểu Quốc hội (XII, XIII, XIV) và từng giữ cương vị từ Phó chủ tịch cho tới Chủ tịch Quốc hội, ở vai trò nào, bà Nguyễn Thị Kim Ngân cũng được đánh giá cao.
Trong suốt quá trình hoạt động tại Quốc hội, các đại biểu Quốc hội cảm nhận sâu sắc về phong cách điều hành khoa học, linh hoạt, sắc bén và đi trúng vấn đề, nhưng cũng không kém sự mềm mại, uyển chuyển của nữ Chủ tịch Quốc hội đầu tiên.
Có lẽ bởi vậy mà trong 3 lần lấy phiếu tín nhiệm tại Quốc hội vào các năm 2013, 2014 và 2018, bà Nguyễn Thị Kim Ngân dù trên cương vị Phó chủ tịch Quốc hội hay Chủ tịch Quốc hội, cũng đều đứng đầu về số phiếu tín nhiệm cao. Đánh giá tín nhiệm cao dành cho nữ lãnh đạo này tăng trong từng lần lấy phiếu tín nhiệm. Cụ thể, năm 2013, bà Ngân đạt 372 phiếu tín nhiệm cao, năm 2014 đạt 390 phiếu và năm 2018 tăng lên 437 phiếu tín nhiệm cao.
Nhớ lại thời khắc vui mừng khi Quốc hội có nữ lãnh đạo đầu tiên trong lịch sử, đại biểu Đỗ Văn Sinh (Ủy viên Thường trực Ủy ban Kinh tế), ghi nhận trong nhiệm kỳ 5 năm qua, trên cương vị Chủ tịch Quốc hội, bà Nguyễn Thị Kim Ngân thể hiện là một nữ chính khách am tường về tất cả mọi lĩnh vực, từ kinh tế xã hội cho tới an ninh quốc phòng.
Khi điều hành, bà rất nhạy bén trong các tình thế và luôn thể hiện sự kiên quyết, dân chủ, mang lại không khí sôi nổi cho nghị trường. "Đó là điều thành công nhất", ông Sinh nói.
Ấn tượng với nhiều dấu ấn của Quốc hội khóa XIV, song Phó trưởng đại biểu Quốc hội tỉnh Đồng Tháp Phạm Văn Hòa đặc biệt nhắc tới vai trò lãnh đạo, điều hành của nữ Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân.
"Một nữ lãnh đạo sắc sảo, nhạy bén" là từ mà ông Hòa dùng để nói về vai trò điều hành của bà Ngân, đặc biệt trong xử lý các tình huống của phiên chất vấn, vừa tạo được không khí thoải mái, dân chủ vừa bảo đảm hiệu quả thực chất của hoạt động này.
"Trong các phiên chất vấn và trả lời chất vấn, sự điều hành hài hòa, lúc mềm mỏng, lúc cương quyết của Chủ tịch Quốc hội đã giúp các bộ trưởng, trưởng ngành tập trung đúng trọng tâm câu hỏi, trả lời ngắn gọn, súc tích. Đại biểu Quốc hội nhờ đó cũng có thêm thời gian chất vấn, tranh luận và các bộ trưởng, trưởng ngành cũng trả lời được nhiều câu hỏi hơn, đúng, trúng nội dung chất vấn hơn," đại biểu Lê Công Nhường (Bình Định) đánh giá.
Ông cũng chia sẻ ấn tượng khi nữ Chủ tịch Quốc hội luôn linh hoạt, chủ động, kịp thời điều chỉnh các phần phát biểu của đại biểu Quốc hội để tránh trùng lặp về nội dung, tận dụng thời gian để nhiều đại biểu có cơ hội lên tiếng…
Cũng trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV, hoạt động ngoại giao nghị viện tiếp tục được đẩy mạnh, thể hiện rõ vai trò là thành viên chủ động, tích cực, là đối tác tin cậy và trách nhiệm của Quốc hội Việt Nam trong cộng đồng quốc tế, góp phần nâng cao vị thế và uy tín của Việt Nam trên trường quốc tế.
Điểm nhấn trong hoạt động đối ngoại của Quốc hội khóa XIV là đăng cai tổ chức thành công Hội nghị thường niên lần thứ 26 của Diễn đàn nghị viện Châu Á - Thái Bình Dương (APPF-26), Năm Chủ tịch AIPA 2020 và Đại hội đồng lần thứ 41 của Hội đồng liên Nghị viện các quốc gia ASEAN (AIPA 41).
Với sự tín nhiệm cao, Quốc hội Việt Nam được bầu giữ cương vị Ủy viên Ban Chấp hành IPU (nhiệm kỳ 2016-2019), Phó Chủ tịch IPU (nhiệm kỳ 2018-2019) và giữ vai trò Chủ tịch APF Vùng Châu Á - Thái Bình Dương theo cơ chế luân phiên (nhiệm kỳ 2019-2021).
Trong dấu ấn chung của Quốc hội còn có dấu ấn riêng của nữ Chủ tịch Nguyễn Thị Kim Ngân. Đại biểu Quốc hội Phùng Đức Tiến (Hà Nam), cho rằng Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân chính là gương mặt tiêu biểu, đại diện cho phụ nữ Việt Nam, với sự quyết đoán, hiểu biết uyên thâm ở nhiều lĩnh vực. Cũng chính điều này đã góp phần tạo được uy tín trên trường quốc tế.
Với các chính khách nước ngoài, bà Nguyễn Thị Kim Ngân toát lên một vẻ đẹp sắc sảo, mạnh mẽ và quyết đoán. Không chỉ cho bạn bè quốc tế thấy hình ảnh người phụ nữ Việt Nam hiện đại, tự tin, Chủ tịch Nguyễn Thị Kim Ngân đã thể hiện là một nhà ngoại giao khôn ngoan khi trong các chuyến công du Hàn Quốc, Lào, Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ, Hà Lan, Bỉ… đã góp phần thúc đẩy hợp tác, tăng cường quan hệ với các nước trên các lĩnh vực như kinh tế, thương mại, đầu tư, khoa học công nghệ, văn hóa, giáo dục.
Đặc biệt, trong chuyến thăm và làm việc tại Pháp và Nghị viện châu Âu, nữ Chủ tịch Quốc hội đã góp phần thúc đẩy tiến trình ký, phê chuẩn Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU.
Hình ảnh nữ Chủ tịch Quốc hội của Việt Nam cũng tạo dấu ấn tại nhiều chương trình nghị sự, các diễn đàn nghị viện khu vực, liên khu vực và toàn cầu, như: Liên minh Nghị viện thế giới (IPU); Hội đồng Liên nghị viện Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (AIPA); Liên minh Nghị viện Cộng đồng Pháp ngữ (APF)… khi đưa ra nhiều sáng kiến, khuyến nghị mang tính xây dựng, thể hiện vai trò, vị thế của Việt Nam - thành viên có trách nhiệm với cộng đồng quốc tế.
Quay ngược thời gian trở lại thời điểm tháng 7/2016, bà Nguyễn Thị Kim Ngân sau khi nhậm chức Chủ tịch Quốc hội đã có buổi gặp gỡ, trao đổi với các cơ quan báo chí. Không đề cập đến những vấn đề "đao to búa lớn", nội dung nhiều người quan tâm khi đó xoay quanh câu chuyện "những chiếc áo dài của Chủ tịch Quốc hội". Bởi mỗi lần xuất hiện ở các sự kiện lớn hay nhỏ, trong nước hay quốc tế, bà Nguyễn Thị Kim Ngân đều mặc một bộ áo dài khác nhau, tôn lên vẻ đẹp quý phái rất riêng của một nữ chính khách.
Trao đổi với báo chí khi ấy, bà tiết lộ: "Tôi may áo dài nhiều chỗ lắm, không riêng một chỗ nào. Cũng có vài nhà thiết kế, thấy đẹp thì mặc. Tôi thay đổi phong cách, khi đơn giản khi cầu kỳ cho phù hợp tính chất sự kiện".
5 năm trên cương vị người đứng đầu Quốc hội, có lẽ không ai có thể nhớ hết nữ Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân đã mặc bao nhiêu bộ áo dài, nhưng những đóng góp và dấu ấn của một nữ chính khách đã được cử tri và nhân dân ghi nhận.
Trong kỳ họp cuối cùng của Quốc hội khóa XIV, trước khi được miễn nhiệm, bà Nguyễn Thị Kim Ngân đã chia sẻ "nhiệm kỳ Quốc hội khóa XIV bước đi trên con đường không trải hoa hồng, nhưng vẫn thành công". Đó là một nhiệm kỳ đã để lại những dấu ấn nổi bật, là những năm tháng không thể nào quên. Và theo bà, từng đại biểu Quốc hội có quyền tự hào vì điều đó, vì Quốc hội khóa XIV đã để lại một nền tảng vững chắc cho khóa XV và các khóa tiếp theo.
