Những cuốn sách thiếu nhi khiến người lớn cũng không thể bỏ qua

(Tổ Quốc) - Một cuốn sách hay là cuốn sách không giới hạn bất kỳ độ tuổi nào. Có những cuốn sách dù được gắn mác thiếu nhi nhưng vẫn có tác động mạnh mẽ tới người lớn. Hãy cùng chúng tôi điểm lại những tựa sách mà cả người lớn và trẻ em đều nên đọc trong dịp hè này.

 Tác giả: Michael Ende 

 Thể loại: Thiếu nhi, Kinh điển 

Câu chuyện bắt đầu từ một lời kể bình dị như mọi câu chuyện ngụ ngôn khác, về một thành phố với nhà hát lộ thiên cổ, nơi có cô bé Momo - nhân vật chính của chúng ta đang sống. Đó là một cô bé mồ côi đi lang thang khắp nơi để rồi trôi dạt về nhà hát đổ nát. Cô nhận được sự yêu thương của những người xung quanh và ngược lại, cô trở thành người luôn có thời gian cùng khả năng lắng nghe những phiền muộn của người khác. Chỉ vậy thôi mà bao nhiêu hờn dỗi, thù ghét của mọi người xung quanh đều tan biến hết.

Cho tới một ngày, những Người màu xám - tự xưng mình thuộc Quỹ tiết kiệm thời gian xuất hiện. Bằng khả năng tính toán khôn khéo, chúng lừa những người lớn nhẹ dạ cả tin rằng họ đang lãng phí thời giờ vô tội vạ. Vậy là những người lớn quyết định tiết kiệm thời gian của mình bằng cách làm việc quên giờ giấc. Kể từ đó, họ trở nên ủ dột, buồn bã và không khác gì những Người màu xám. Cô bé Momo nhỏ bé và thừa thãi thời gian sẽ phải làm cách nào để cứu cả thành phố, chống lại những người màu xám quỷ quyệt kia?

Không rao giảng đạo lý, nhưng "Momo" vẫn làm cho độc giả phải suy ngẫm về tuyên ngôn của Michael Ende gần 50 năm trước: "Thời gian là cuộc sống". Và cuộc sống là cho đi. Triết lý tưởng chừng đơn giản ấy không phải ai cũng hiểu được, kể cả những người lớn.

Tác phẩm đã được dịch sang hơn 40 thứ tiếng với tổng số ấn bản lên tới bảy triệu, nhiều lần dựng thành phim, mang lại cho tác giả vô số giải thưởng văn học, trong đó có giải thưởng Văn học thiếu nhi Đức năm 1974 và Bảng danh dự Giải thưởng văn học châu Âu. 

Tác giả: Antoine de Saint-Exupery

Thể loại: Thiếu nhi, Kinh điển  

Có lẽ phải mất nhiều năm và nhiều lần đọc, độc giả trên toàn thế giới mới có thể hiểu được ý nghĩa vĩ mô của câu chuyện "Hoàng tử bé" mà Antoine de Saint-Exupery đã kể cho chúng ta. Đó là câu chuyện về chiến tranh, về sự thất bại của nước Pháp, cũng là hành trình tha hương của chính tác giả, thông qua một góc nhìn trong trẻo, ngây ngô với lời kể dung dị, giản đơn.

Câu chuyện kể về một phi công bị rơi máy bay xuống một sa mạc xa xôi. Tại đây, anh gặp gỡ một chàng trai trẻ kì lạ, không phải một người trưởng thành, cũng không hoàn toàn là một cậu bé. Cậu kể cho người phi công nghe về cuộc phiêu lưu lạ lùng của mình, về hành tinh B612 của cậu, nơi có bông hoa kiêu hãnh, về nỗi buồn xa xăm khiến cậu quyết định đến những hành tinh khác. Thông qua cuộc trò chuyện ấy, Hoàng tử bé đã để người phi công bước vào thế giới cảm xúc của mình, khiến cả hai nhận ra giá trị thực sự của tình bạn, cùng nhau hiểu được điều đẹp đẽ ẩn chứa bên trong một sa mạc, và ý nghĩa to lớn của niềm hy vọng. Để rồi cuối cùng, Hoàng tử bé kết thúc cuộc đời mình bằng cái chết, bởi cậu tin đó là cách có thể trở về nhà, cách gặp lại bông hoa hồng nhỏ bé của mình.

"Hoàng tử bé" vừa là câu chuyện cho trẻ em bởi câu chữ đơn giản, lại có nhiều hình vẽ sinh động, vừa là câu chuyện cho người lớn bởi nó giúp họ nhận ra những bài học vốn đơn giản nhưng hay bị lãng quên. Như con cáo khôn ngoan đã nói với Hoàng tử bé: "Người ta chỉ nhìn rõ được bằng trái tim. Con mắt thường luôn mù lòa trước điều cốt tử." Nếu ai cũng có thể nhìn rõ bằng trái tim, cũng nhớ rằng thời gian là thứ tạo nên sự quan trọng, ắt hẳn trong đời sẽ không còn sự đơn độc, giống như Hoàng tử bé dù đã đi xa thật xa hành tinh B612, thì vẫn luôn nhớ về bông hồng của cậu. Điều đó tạo nên sức mạnh, để cậu luôn nhìn đời bằng con mắt đầy tinh khôi.

Cho đến nay, tác phẩm ra mắt vào năm 1943 đã được dịch sang 257 ngôn ngữ (theo Le Parisien) và đã bán được hơn 200 triệu bản, trở thành một trong những cuốn sách bán chạy nhất mọi thời đại.

Tác giả: William Golding 

Thể loại: Tâm lý, phiêu lưu giả tưởng 

"Chúa Ruồi" là tiểu thuyết đầu tay của nhà văn William Golding, được xuất bản vào năm 1954, kể về những đứa trẻ mắc kẹt trên đảo hoang sau một tai nạn máy bay. Chúng là sản phẩm của một xã hội văn minh Anh quốc, và hơn hết, chúng là trẻ con, những tạo vật ngây thơ và vô tội của loài người. Thế nhưng, sự thay đổi chóng vánh của lũ trẻ sẽ khiến người đọc phải choáng váng. Nền dân chủ tí hon mà hai cậu bé Ralph và Piggy tạo ra từ chiếc tù và đã bị đập vỡ bởi sự khát máu bản năng của Jack cùng đám thợ săn nhí. 

"Chúa Ruồi" không chỉ đơn giản kể cho ta một câu chuyện ta muốn, mà thực sự kể cho ta một câu chuyện ta cần, rằng có thực "nhân chi sơ tính bản thiện" hay chăng là ngược lại? Viết về trẻ con, nhưng hoàn toàn không phải là một cuốn truyện thiếu nhi thuần tuý, "Chúa Ruồi" đáng được đọc bởi bất kỳ ai ở độ tuổi nào, vì nó phơi bày bản chất của toàn thể loài người. Như dịch giả Lê Chu Cầu có chú thích trong sách, "Chúa Ruồi" thực chất là một câu chuyện ngụ ngôn đẫm máu. Nó cũng giống như những câu chuyện giả tưởng mà chúng ta hay theo dõi, khi ta bị ném vào một cuộc chiến sinh tử, ta sẽ biến thành ai? Chính nhân cách mà ta biến thành ấy, mới là bản ngã thực sự trong ta.

Hãy thử đọc cuốn sách này, để cùng trăn trở với tác giả về hai chữ Thiện và Ác của con người, cũng như để biết vì sao nhà văn người Anh này lại giành được giải Nobel nhé.

 Tác giả: Luis Sepúlveda 

 Thể loại: Thiếu nhi  

Mỗi con vật sinh ra đã được tự nhiên ban cho một cách thức khác nhau để sinh con. Vậy nên, chuyện mèo ấp trứng của hải âu thật kỳ lạ và vô lý. Thế nhưng, bằng ngòi bút sáng tạo của mình, nhà văn tài hoa người Chile Luis Sepúlveda đã kể cho chúng ta câu chuyện về hành trình thực hiện lời hứa dạy hải âu bay của chú mèo mun Zorba. Bất kỳ lời hứa nào cũng luôn là một gánh nặng lớn, đối với một con mèo thì quả rất khó khăn. Nhưng bởi danh dự của loài mèo, Zorba đã quyết tâm hoàn thành lời hứa, để chứng minh rằng mọi sự cố gắng xuất phát từ tình cảm chân thành luôn mang đến kết quả tốt đẹp.

Sự tài tình nhất của tác giả chính là dẫn dắt một câu chuyện dường như hoang tưởng đến vô cùng logic, bằng giọng văn nhẹ nhàng, hỏm hỉnh, khiến tác phẩm dù chỉ vỏn vẹn 139 trang giấy, lại đầy ắp những bài học sâu xa. Suy cho cùng, chỉ có tình yêu thương chân thành mới có thể giúp con người ta vượt qua sự khác biệt. Bởi triết lý ấy, "Chuyện con mèo dạy hải âu bay" trở thành câu chuyện không chỉ dành cho trẻ con mà cả những ai đã từng là một đứa trẻ.

Tác phẩm được giới thiệu tại hơn 50 quốc gia, được dịch sang 35 ngôn ngữ. Dù nhà văn Luis Sepúlveda đã qua đời vì Covid-19, nhưng "Chuyện con mèo dạy hải âu bay" của ông, sẽ vẫn là một trong những cuốn sách gối đầu giường của nhiều độc giả trên toàn thế giới.

Tác giả: Nguyễn Nhật Ánh

Thể loại: Thiếu nhi  

Bạn nghĩ thế nào về một đống cát? Đối với chúng ta, hỏi về một đống cát là một câu hỏi thật ngớ ngẩn. Thế nhưng, có những điều tưởng chừng rất ngớ ngẩn trong cuộc đời lại có một ý nghĩa vô cùng to lớn nếu chúng ta nhìn ở một góc độ khác. Nhà văn Nguyễn Nhật Ánh đã cho chúng ta góc nhìn ấy trong "Đảo Mộng Mơ".

Câu chuyện xoay quanh một đống cát để chuẩn bị xây nhà kho, nhưng trong mắt Tin, một cậu bé 10 tuổi, đó không chỉ là một đống cát, đó là một hòn đảo đích thực. Trong mắt mọi người, ý nghĩ ấy của Tin thật vớ vẩn. Chỉ có duy nhất bố là người luôn đồng tình với Tin, thậm chí còn mua cho cậu một cái ống nhòm để Tin trông giống chúa đảo hơn.

Nguyễn Nhật Ánh có một cái tài rất hay, viết một cuốn sách mà thế hệ nào cũng có thể tìm thấy mình trong đó. Những đứa trẻ đọc "Đảo mộng mơ" chìm đắm vào thế giới hồn nhiên của những người bạn như Tin, Bảy, Thắm. Người lớn đọc "Đảo mộng mơ" để tìm lại những khoảng không trong veo, ngọt ngào của tuổi thơ, để hiểu rằng, cần phải ước mơ và ủng hộ những ước mơ, dù là ngớ ngẩn nhất, bởi chúng ta luôn có một hòn đảo mộng mơ trong chính tâm hồn của mình.

Những câu chuyện ngụ ngôn của trẻ em nhưng dành cho người lớn luôn là những câu chuyện súc tích, dễ hiểu mà rất thấm thía. Đây sẽ là một trải nghiệm thú vị đối với mọi độc giả ở bất kỳ lứa tuổi nào, bởi vì tất cả chúng ta, ai cũng đều đã từng là trẻ con./.

Thực hiện: Phùng Minh Châu