MiG-31 Foxhound là tiêm kích đánh chặn chủ lực của Không quân Nga hiện nay và dường như sẽ tiếp tục giữ vai trò này trong tương lai gần. Tuy nhiên, trong tương lai xa hơn nữa, Moscow sẽ tìm cách duy trì điều này vô thời hạn hay sẽ tìm kiếm phương án thay thế?
Các chương trình phát triển của Viện thiết kế Mikoyan-Gurevich cho thấy họ muốn nhanh chóng phát triển phiên bản kế nhiệm của MiG-31, nhưng vẫn còn những trở ngại đáng kể tồn tại trên con đường hướng tới mục tiêu này.
Theo thông báo tháng 1/2021 của tập đoàn Rostec (Nga), phiên bản kế nhiệm của MiG-31, tạm thời được biết đến với tên viết tắt PAK DP đang được phát triển. PAK DP là từ viết tắt của Perspektivnyj Aviatsionnyj Kompleks Dal’nego Perekhvata, có nghĩa là tổ hợp đánh chặn tầm xa trong tiếng Anh.
Trước đó, vào năm 2015, người đứng đầu Lực lượng Hàng không vũ trụ Nga từng đưa ra một mốc thời gian khá tham vọng. Theo tuyên bố này, chương trình PAK DP sẽ bắt đầu được xúc tiến vào năm 2019 và dự kiến hoàn thành trong năm 2028.
Hiện tại, các tiêm kích đánh chặn MiG-31 đang được nâng cấp theo chuẩn MiG-31M, cho phép chúng kéo dài thời gian phục vụ trong thời gian chờ đại PAK DP hoàn tất.
Đồ họa tiêm kích đánh chặn thế hệ mới MiG-41 của Nga. Nguồn: news.rambler.ru
Mẫu máy bay bí ẩn
Rất ít thông tin về mẫu PAK DP của Nga được cung cấp ra bên ngoài, do nó mới chỉ ở giai đoạn phát triển ban đầu. PAK DP có định danh không chính thức là MiG-41, nó có thể được phân loại là máy bay chiến đấu thế hệ 5 hoặc thậm chí thế hệ 6 tiên tiến của Nga.
Theo một số thông tin ít ỏi được tiết lộ, đây sẽ là một chiếc máy bay "hoàn toàn mới", có thể sử dụng động cơ Izdeliye 30 hiện đang được phát triển cho Su-57 để tạo ra siêu phẩm đánh chặn tích hợp các vũ khí tiên tiến, cùng các loại phương tiện hàng không hiện đại, có thể hoạt động ở Bắc Cực. Nó sẽ trở thành một mắt xích tin cậy trong hệ thống vũ khí bảo vệ biên giới nước Nga.
MiG-41 sẽ được tích hợp những vũ khí siêu đẳng. Nguồn: fakti.org
PAK DP cũng sẽ sở hữu nhiều tính năng kỹ chiến thuật cực kỳ ưu việt như khả năng tán xạ sóng radar cao, khiến nó "tàng hình" hơn cả Su-57, có thể xuyên thủng mọi hệ thống phòng không của đối phương và có khả năng đánh chặn mục tiêu siêu thanh, đi kèm việc tích hợp trí thông minh nhân tạo, tự vận hành mà không cần phi công.
PAK DP dự kiến sẽ có phạm vi tác chiến 1.500 km, có tốc độ đạt Mach 4 (4.500 km/h) ở độ cao hơn 25 km, có thể vươn đến các phần lớn lãnh thổ rộng lớn của Nga trong thời gian ngắn nhất.
Nó có thể được trang bị một radar kết nối mạng siêu mạnh và chia sẻ thông tin với hệ thống phòng không trên mặt đất để có thể nhắm mục tiêu các máy bay ném bom tàng hình ở tầm xa vài trăm km.
Giới chuyên môn cho rằng, PAK DP sẽ được trang bị tên lửa không đối không tầm cực xa mới và có thể phát hiện mục tiêu ở khoảng cách trên 500 km.
Những thách thức
Bất chấp những tiết lộ đầy hấp dẫn về tính năng của PAK DP như trên, giới quan sát quốc tế vẫn chưa có được bằng chứng cụ thể nào cho phép họ đánh giá đầy đủ về mức độ tiến triển của chương trình PAK DP. Tuy nhiên, một thực tế là các vấn đề tồn tại trong cấu trúc ngành công nghiệp quốc phòng Nga sẽ thách thức sự phát triển của mẫu máy bay này.
Dự án tiêm kích thế hệ 5 Su-57 của Nga còn tiến xa hơn nhiều so với MiG-41 khi một số chiếc đã được đưa vào sản xuất nhưng nhìn chung nhưng chương trình nghiên cứu và phát triển của nó vẫn đang bị cản trở bởi những khó khăn lớn mà Nga phải đối mặt.
Các vấn đề tổ chức đã gây khó khăn cho hãng Mikoyan-Gurevich nói riêng sẽ đe dọa sự phát triển của PAK DP. Hãng này đã phải vật lộn để đảm bảo các hợp đồng mua máy bay của mình so với Sukhoi. Hiện ban quản lý của Mikoyan-Gurevich có thể sẽ coi MiG-41 là cơ hội để xoay chuyển vận may của thương hiệu MiG.
Mặc dù về mặt kỹ thuật, các kỹ sư Nga có thể chứng minh rằng giới quan sát bên ngoài đã sai và họ có thể đáp ứng các thời hạn cực kỳ chặt chẽ được áp đặt cho dự án PAK DP. Tuy nhiên, MiG-41 nhiều khả năng sẽ vẫn là một dự án khó nắm bắt nhất trong tương lai gần.
Với các lệnh trừng phạt của phương Tây hiện nay, vẫn chưa rõ liệu Nga có thể hoàn tất sản xuất một loại máy bay tiên tiến như PAK DP hay không.