Phát triển du lịch tại vùng dân tộc khu vực Việt Bắc còn thấp so với tiềm năng

Sự phát triển này còn thấp so với tiềm năng

Theo ông Nguyễn Ngọc Bảo, du lịch Việt Bắc có nhiều tiềm năng phát triển, chiến khu Việt Bắc có giá trị văn hóa, lịch sử to lớn, gắn với các di tích lịch sử, cách mạng như: ATK Định Hóa - Thái Nguyên và Chợ Đồn - Bắc Kạn, ATK Tân Trào - Tuyên Quang, quần thể di tích lịch sử Pác Bó (Cao Bằng), cụm di tích Bác Hồ với chiến dịch biên giới 1950, khu di tích quốc gia đặc biệt rừng Trần Hưng Đạo (Cao Bằng), hay căn cứ địa cách mạng Bắc Sơn (Lạng Sơn). Đây là nơi sinh sống lâu đời của nhiều dân tộc anh em với nền văn hóa bản địa phong phú, đa dạng, đậm đà bản sắc dân tộc.

Khi đến đây, du khách có thể tìm hiểu và trải nghiệm cuộc sống cộng đồng địa phương, tìm hiểu phong tục tập quán, thưởng thức các món ăn truyền thống, các làn điệu âm nhạc dân gian, những điệu múa đặc trưng của các bản làng dân tộc thiểu số... kết hợp việc tham quan các thắng cảnh với việc trải nghiệm cuộc sống trong các bản làng dân tộc, các phiên chợ vùng cao, đồng thời mua sắm các loại sản vật địa phương, các sản phẩm OCOP…

Ông Nguyễn Ngọc Bảo cho rằng, trong thời gian gần đây, du lịch khu vực Việt Bắc đã có những bước phát triển mạnh mẽ, thu hút đông đảo các đoàn khách tham quan các di tích lịch sử, cách mạng, bước đầu hình thành các điểm du lịch như bản Pác Ngòi, làng du lịch sinh thái Thái Hải, làng du lịch cộng đồng Pác Rằng, xã Phúc Sen, làng làm hương Phja Thắp (Cao Bằng), thôn Nặm Đăm (Quảng Bạ, Hà Giang), làng văn hoá du lịch Nà Trào (Hà Giang)...

Tuy nhiên, sự phát triển này còn thấp so với tiềm năng và yêu cầu hiện nay. Sự phát triển du lịch dựa vào khai thác những tiềm năng sẵn có là chính, thiếu sự phối hợp giữa các địa phương trong vùng theo một chiến lược chung, chưa tạo được sản phẩm du lịch mang tính đặc thù, liên kết chiều dọc theo chuỗi giá trị còn thấp.

Đề xuất nhiều giải pháp

Xuất phát từ tiềm năng phát triển du lịch của chiến khu Việt Bắc, trên cơ sở tham khảo kinh nghiệm quốc tế trong phát triển du lịch văn hóa theo mô hình liên kết theo vùng, liên kết theo chuỗi giá trị, gắn kết theo mô hình kinh tế tập thể, hợp tác xã, ông Nguyễn Ngọc Bảo đưa ra một số giải pháp, kiến nghị để phát triển du lịch gắn với bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa, lịch sử tại chiến khu Việt Bắc.

Về quy hoạch phát triển, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam Nguyễn Ngọc Bảo đề nghị cần đẩy mạnh liên kết theo chuỗi giá trị: có thể học theo mô hình của Nhật Bản và các nước châu Á, theo đó các HTX nông nghiệp, ngoài việc tập trung phát triển gắn kết với chuỗi giá trị nông nghiệp nhằm đạt được giá trị gia tăng cao hơn cho các sản phẩm nông nghiệp, còn khai thác giá trị du lịch, để vừa gia tăng hiệu quả trên cùng suất đầu tư, vừa có tác dụng bổ trợ cho nông nghiệp.

Đồng thời, cần kết nối chặt chẽ với các sản phẩm OCOP, trải nghiệm tại các làng nghề: khuyến khích hình thành các đặc sản vùng, miền cho mỗi địa phương theo Chương trình OCOP. Đẩy mạnh thực hiện xây dựng nhiều tuyến du lịch cộng đồng kết nối với các vùng sản xuất sản phẩm OCOP để vừa tăng tính hấp dẫn cho tour du lịch, vừa góp phần tăng thu nhập cho người dân, hướng tới phát triển du lịch và phát triển nông thôn bền vững, khuyến khích các sản phẩm OCOP theo hướng gắn với giá trị văn hóa, lịch sử của Việt Bắc.

Ngoài ra, TS.Nguyễn Ngọc Bảo cũng đề xuất cần có một quy hoạch chung mang tính liên vùng, thể hiện mối liên kết giữa các địa phương trong nỗ lực phát triển du lịch chiến khu Việt Bắc, phát huy thế mạnh của mỗi địa phương để làm phong phú và tăng thêm sức hấp dẫn cùng tính khả thi cho các sản phẩm du lịch của mỗi tỉnh.

Về mô hình phát triển, cần khuyến khích mô hình HTX du lịch và HTX nông nghiệp - du lịch với cách tiếp cận theo hướng lấy con người làm trung tâm là công cụ mạnh mẽ để phục hồi xã hội một cách toàn diện hơn và bền bỉ hơn sau cuộc khủng hoảng Covid; bản sắc và mô hình HTX có thể dẫn đường cho sự phục hồi sau đại dịch và sự phát triển bền vững trong tương lai. Đặc biệt, mô hình HTX có nhiều nét tương đồng, phù hợp với các nguyên tắc phát triển Du lịch văn hóa, lịch sử.

Từ những giải pháp trên, Liên minh HTX Việt Nam kiến nghị nghiên cứu, ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển HTX đa dịch vụ, trong đó có dịch vụ du lịch, HTX chuyên ngành du lịch, tuyên truyền, khuyến khích các hộ gia đình kinh doanh du lịch cộng đồng theo cách cá thể, tự phát, chuyển sang liên kết theo mô hình kinh tế tập thể, HTX, dựa trên nguyên tắc phát triển vì tập thể, vì cộng đồng, bình đăng, dân chủ. Đồng thời giao Liên minh HTX Việt Nam và Liên minh HTX các tỉnh Thái Nguyên, Cao Bằng, Bắc Kạn, Lạng Sơn, Hà Giang, Tuyên Quang tham gia các Chương trình mục tiêu quốc gia, các Đề án phát triển du lịch chiến khu Việt Bắc nói riêng, du lịch văn hóa, cộng đồng và du lịch Việt Nam nói chung.

Bên cạnh đó, giao Liên minh HTX Việt Nam phối hợp, tham gia xây dựng Đề án phát triển du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái và du lịch văn hóa tại Việt Nam với mục tiêu đẩy mạnh kết nối theo chuỗi giá trị, gắn kết với chuỗi giá trị nông nghiệp, đa dạng hóa, kết hợp với du lịch, để vừa gia tăng hiệu quả trên cùng suất đầu tư, vừa có tác dụng bổ trợ cho nông nghiệp./.