Tại sao các nữ lãnh đạo đang chứng tỏ ưu thế tuyệt đối trong cuộc chiến chống lại COVID-19 toàn cầu?

(Tổ Quốc) - Không phải nam giới, chính nữ giới mới là những người khẳng định được sức mạnh và năng lực của mình khi lãnh đạo một quốc gia/ lãnh thổ đối phó với virus corona mới.

Tại Đài Loan, các biện pháp can thiệp sớm đã thành công kiềm chế được đại dịch COVID-19 và giờ đây hòn đảo này đang xuất khẩu hàng triệu khẩu trang tới Liên minh châu Âu và các nước khác.

Đức đã thực hiện chương trình xét nghiệm COVID-19 lớn nhất tại châu Âu, với khoảng 350.000 xét nghiệm mỗi tuần. Phát hiện virus sớm giúp cho việc cách li và điều trị bệnh nhân hiệu quả hơn.

Tại New Zealand, Thủ tướng nhanh chóng ra chỉ thị đóng cửa ngành du lịch và áp dụng phong toả một tháng cho toàn bộ đất nước. Số ca tử vong tại đảo quốc này mới chỉ là 4 người.

Cả 3 trường hợp trên đều nhận được nhiều ca ngợi cho cách xử lý quyết đoán và ấn tượng trước đại dịch COVID-19. Ba ví dụ đến từ các khu vực khác nhau của thế giới: châu Á, trung tâm châu Âu và Nam Thái Bình Dương; tuy nhiên chúng đều ít nhất một đặc điểm chung - đó là được lãnh đạo bởi các nữ nguyên thủ. Đây là một điểm sáng cực kỳ rực rỡ trong những nỗ lực đối phó với đại dịch COVID-19 đang bùng phát trên toàn cầu, nhất là khi chỉ có 7% trong các nhà lãnh đạo thế giới là nữ.

Vậy bí quyết thành công của họ là gì?

Dịch bệnh COVID-19 lây lan mạnh tại các nước đã đảo lộn cuộc sống của người dân trên toàn thế giới

Hành động sớm và quyết đoán

Cả Đài Loan, Đức và New Zealand đều nỗ lực kiềm chế đại dịch bằng những can thiệp mang tính khoa học ngay từ ban đầu. Họ thực hiện xét nghiệm diện rộng, cải thiện tiếp cận của người dân với hệ thống y tế chất lượng, theo dấu tới cùng các tiếp xúc của người bị lây nhiễm và áp dụng các biện pháp giãn cách xã hội nghiêm khắc.

Có dân số 24 triệu người, nằm ngoài bờ biển phía đông Trung Quốc và không phải là một thành viên của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), Đài Loan bị cho là có khả năng chịu tác động mạnh từ dịch bệnh bùng phát tại đại lục Trung Quốc. Tuy nhiên, khi nhà lãnh đạo Thái Anh Văn nghe tin về loại virus tại Vũ Hán vào cuối năm ngoái, bà đã ngày lập tức thành lập trung tâm chỉ huy đại dịch, tăng cường sản xuất các thiết bị bảo hộ y tế trước khi cấm tất cả các chuyến bay đến từ Trung Quốc, Hong Kon và Macau.

Nhờ can thiệp kịp thời và quyết liệt, tính tới sáng ngày 15/4, Đài Loan mới chỉ có 393 người nhiễm và 6 người tử vong vì COVID-19.

Đức, với 83 triệu dân trong đó hơn 1320.000 người nhiễm virus nhưng tỷ lệ tử vong lại thấp hơn hầu hết các nước châu Âu khác. Nhờ vào năng lực kiểm soát dịch bệnh, Thủ tướng Đức Angela Merkel – một tiến sỹ hoá học lượng tử, đã nhận được tỷ lệ ủng hộ gia tăng. Đức có số giường điều trị tích cực nhiều nhất và chương trình xét nghiệm COVID-19 lớn nhất châu Âu.

"Có thể sức mạnh lớn nhất của chúng tôi tại Đức… là việc đưa ra quyết định đúng đắn ở cấp chính phủ cao nhất kết hợp với niềm tin vào chính phủ của người dân", ông Hans-Georg Kräusslich, người đứng đầu khoa virus tại Đại học Bệnh viên Heigelberg nói với tờ New York Times.

Trong khi đó, New Zealand lại là một hòn đảo chỉ có vẻn vẹn 5 triệu dân và phụ thuộc rất nhiều vào du lịch.

Tuy nhiên, Thủ tướng Jacinda Ardern đã quyết định đóng cửa biên giới với du khách nước ngoài từ ngày 19/3 và công bố 4 tuần phong toả trên toàn đất nước từ ngày 23/3. Tất cả người lao động không thuộc các ngành thiết yếu được yêu cầu ở trong nhà và chỉ ra ngoài để mua các nhu yếu phẩm hoặc tập thể dục gần nhà.

New Zealand cũng tiến hành xét nghiệm trên diện rộng và ghi nhận hơn 1.300 trường hợp dương tính với COVID-19; tuy nhiên chỉ có 9 ca tử vong. Hiện thời hạn phong toả của quốc đảo mới chỉ được hơn một nửa, nhưng bà Ardern cảnh báo, nó sẽ không kết thúc sớm.

"Đối mặt với nguy cơ lớn nhất tới sức khoẻ loài người mà chúng ta từng thấy trong một thế kỷ qua, người dân New Zealand đã lặng lẽ và cùng dựng lên một bức tường phòng thủ toàn quốc", bà Ardern mới đây tuyên bố.

(Từ trái sang phải, trên xuống dưới) Thủ tướng Iceland Katrin Jakobsdottir, Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin, Thủ tướng Đức Angela Merkel, Thủ tướng New Zealand Jacinda Ardern, người đứng đầu Đài Loan Thái Anh Văn

Các nước Bắc Âu

4 trên 5 quốc gia Bắc Âu được các nhà lãnh đạo nữ điều hành và đất nước của họ đều có tỷ lệ tử vong vì COVID-19 thấp hơn so với phần còn lại của châu Âu. Ví dụ, Thủ tướng Phần Lan Sanna Marin là nguyên thủ quốc gia trẻ nhất thế giới, nhưng tỷ lệ ủng hộ mà người dân dành cho chiến dịch đối phó với COVID-19 của bà lên tới 85%. Tới nay, mới chỉ có 59 người tử vong có liên quan tới COVID-19 trên tổng dân số 5,5 triệu người tại Phần Lan.

Thủ tướng Iceland Katrín Jakobsdóttir lãnh đạo một đảo quốc nhỏ với dân số là 360.000 người. Nhưng quy mô xét nghiệm toàn diện của Iceland đã khiến cả thế giới phải khâm phục. Một nửa trong số những người dương tính với COVID-19 tại Iceland có biểu hiện triệu chứng. Iceland cũng áp dụng can thiệp sớm, theo dấu người nhiễm và cách ly người nghi nhiễm.

Đối lập với các biện pháp can thiệp trên là trường hợp Thuỵ Điển – quốc gia Bắc Âu duy nhất không được dẫn dắt bởi một nữ nguyên thủ. Thủ tướng Stefan Löfven từ chối triển khai phong toả và để cho trường học và doanh nghiệp làm việc bình thường. Hiện tỷ lệ tử vong vì COVID-19 tại Thuỵ Điển đang tăng nhanh hơn rất nhiều các nước châu Âu khác.

Một số nữ nguyên thủ quốc gia khác cũng được đánh giá cao vì những phản ứng nhanh chóng và quyết liệt trước COVID-19. Thủ tướng Silveria Jacobs của đảo quốc Sint Maarten chỉ điều hành một hòn đảo nhỏ với hơn 41.000 người ở vùng Caribbean; nhưng video bà kêu gọi người dân "đơn giản là dừng di chuyển" trong 2 tuần, đã trở nên nổi tiếng trên Internet toàn cầu.

"Nếu bạn không có loại bánh mỳ ưa thích trong nhà, hãy ăn bánh quy. Nếu Không có bánh mỳ, hãy ăn ngũ cốc. Ăn yến mạch", bà Jacobs nói.

"Những người đàn ông không tin theo khoa học"

Dĩ nhiên, Tổng thống Hàn Quốc, ông Moon Jae-in cũng được ca ngợi vì đã kịp thời "làm phẳng đường cong lây nhiễm" tại quốc gia mình thông qua xét nghiệm diện rộng và nhiều biện pháp kịp thời khác. Tuy nhiên, nhiều nguyên thủ quốc gia là nam giới đã không thể dẫn dắt đất nước mình ra thoát khỏi các tác động kinh hoàng của đại dịch bùng phát.

Trung tâm đại dịch hiện đang là nước Mỹ, nơi Tổng thống Donald Trump ban đầu cáo buộc Đảng Dân chủ cố tính chính trị hoá virus, đồng thời "bỏ ngoài tai" các cảnh báo từ giới khoa học trong nhiều tháng liền. Chính những điều này đã góp phần không nhỏ khiến Mỹ có số người nhiễm lên tới hơn nửa triệu người và hơn 25.000 người tử vong vì COVID-19. Con số này tiếp tục tăng mỗi ngày trong khi dịch bệnh tại Mỹ dường như vẫn chưa đạt tới đỉnh.

Tương tự, Thủ tướng Anh Boris Johnson đã coi nhẹ tính nghiêm trọng của cuộc khủng hoảng y tế và từ chối áp dụng hạn chế tụ tập xã hội ngay cả khi nhiều nước châu Âu khác phải tiến hành phong toả. Trước khi phải nhập viện vì COVID-19, ông Johnson từng nói với phóng viên rằng, virus sẽ không thể ngăn cản ông bắt tay với những người đã nhập viện vì virus.

Và rất có thể COVID-19 sẽ không lan rộng ra toàn cầu nhanh tới vậy nếu Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình không để 5 triệu người dân rời Vũ Hán trước khi toàn thành phố bị phong toả.

Cần phải có thêm phụ nữ

Hiện còn quá sớm để nói chắc chắn rằng những nhà lãnh đạo nào đã thực hiện đủ các bước đúng đắn để kiềm chế COVID-19 lây lan và cứu sống mạng người. Tuy nhiên, các trường hợp trên cho thấy, một phần lớn các nhà lãnh đạo hành động sớm và kiên quyết lại là nữ giới.

Tuy nhiên, theo thống kê của Liên đoàn Liên Nghị viện và Liên Hợp Quốc, tính tới ngày 1/1/2020, chỉ có 10/152 các nguyên thủ quốc gia được bầu cử là phụ nữ. Nam giới chiếm tới 75% trong số các thành viên quốc hội, 75% số người đưa ra quyết sách và 76% số người xuất hiện thường xuyên trên truyền thông.

"Chúng ta đã tạo nên một thế giới nơi phụ nữ bị thu hẹp chỉ còn có 25%, tức là ¼ không gian, trong cả các căn phòng đưa ra quyết sách và trong những câu chuyện chúng ta kể về cuộc sống. ¼ là không hề đủ", giám đốc điều hành Phụ nữ Liên Hợp Quốc Phumzile Mlambo-Ngcuka nói. Thực thể Liên Hợp Quốc vì Bình đẳng giới và Nâng cao vị thế phụ nữ (hay còn gọi là Phụ nữ Liên Hợp Quốc) là một thực thể được thành lập vì vị thế của phụ nữ theo Nghị quyết 64/289 của Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc.

Từ lâu chúng ta đã nhận thấy rằng, thế giới thực sự cần phải có thêm các nữ lãnh đạo và nữ giới cần phải có tỷ lệ đại diện bình đằng trên mọi cấp độ chính trị. Và ngay trong bối cảnh đại dịch COVID-19 vẫn đang bùng phát trên toàn cầu, số ít các nhà lãnh đạo thành công bước đầu trong kiểm chế đại dịch – và lại là nữ giới, đã càng củng cố hơn nữa tầm quan trọng của cân bằng giới tính trong y tế toàn cầu và an ninh quốc tế.