Năm 2018 đã là một năm vừa tốt vừa không tốt của Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Một mặt, ông Putin có thể trông giống như một người chiến thắng sau khi Mỹ quyết định rút khỏi Syria, nhưng mặt khác, nhà lãnh đạo Nga phải đối mặt với những thách thức lớn cả ở Syria và trong nước khi ông chưa thể "cởi bỏ" các lệnh trừng phạt của phương Tây đã làm suy yếu nền kinh tế của Nga.

Căng thẳng gia tăng ở Trung Đông

Chiến dịch quân sự của Nga ở Syria đã đạt được mục tiêu của Kremlin là bảo vệ sự lãnh đạo của Tổng thống Syria Bashar Assad với chi phí khá khiêm tốn và đưa Moscow trở thành một thế lực thiết yếu ở Trung Đông.

Tuy nhiên, Syria đã chịu nhiều thiệt hại sau gần 8 năm xung đột và Moscow chưa thành công trong việc thuyết phục phương Tây hỗ trợ quá trình tái thiết của Syria.

Nga đã ghi dấu ấn rõ rệt tại Syria từ 2015 đến nay. (Nguồn: Sputnik/ Kremlin Press Office/)

Mặc dù tuyên bố của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc rút quân ra khỏi Syria – điều có thể tiếp tục củng cố lực lượng của Moscow ở Syria, nhưng điều này cũng khiến Nga đọ sức trực tiếp với Thổ Nhĩ Kỳ, vốn mong muốn mở rộng vùng ảnh hưởng.

Moscow cũng sẽ phải gánh chịu nhiệm vụ tế nhị là cố gắng cân bằng lợi ích xung đột giữa Israel và Iran trong khu vực.

Ông Alexei Malashenko, một chuyên gia hàng đầu về Trung Đông tại Moscow, nói về kế hoạch rút quân của Mỹ rằng, "điều này có thể được nhìn thấy như một chiến thắng của ông Putin, nhưng trên thực tế điều này có thế là rắc rối cho ông ấy".

Kế hoạch của ông Trump trong việc giảm một nửa sự hiện diện của quân đội Hoa Kỳ tại Afghanistan vào mùa hè cũng có thể gây ra nhiều vấn đề tiềm tàng cho Nga.

Ông Putin đã từng phàn nàn về sự thất bại của Mỹ trong việc ổn định tình hình tại Afghanistan sau chiến dịch kéo dài 17 năm, tuy nhiên, việc giảm sự hiện diện của quân đội Mỹ ở Afghanistan có thể gây ra sự bất ổn nguy hiểm từ những tay súng Hồi giáo cực đoan tại Trung Á – khu vực thân cận với Moscow.

Lúc này Moscow có thể thấy cần đầu tư nhiều hơn vào Tajikistan, nơi có căn cứ quân sự, để giúp bảo vệ an ninh khu vực biên giới với Afghanistan và cố gắng mở rộng sự hiện diện ở những nơi khác tại Trung Á.

Sóng gió tại phía Tây

Những thách thức trên diễn ra khi nền kinh tế Nga vẫn đang quay cuồng với một đòn kết hợp của giá dầu thấp và các lệnh trừng phạt của phương Tây.

Sự ủng hộ của phương Tây đối với các lệnh trừng phạt chống Nga vẫn không lay chuyển. Các biện pháp trừng phạt của Mỹ và Liên minh châu Âu về việc sáp nhập Crimea 2014, cáo buộc hỗ trợ lực lượng ly khai miền đông Ukraine, can thiệp vào cuộc bầu cử tổng thống Mỹ năm 2016 và vụ đầu độc điệp viên Nga vào tháng 3 của một cựu điệp viên Nga ở Anh vẫn đang được thực hiện.

Các lệnh trừng phạt từ Mỹ và phương Tây gây không ít khó khăn cho nền kinh tế Nga.

Các lệnh trừng phạt đã hạn chế quyền tiếp cận của Nga vào thị trường vốn quốc tế, hạn chế nhập khẩu năng lượng và công nghệ quân sự của phương Tây và khiến các nhà đầu tư quốc tế lo ngại.

Tuy nhiên, trong khi các biện pháp trừng phạt của phương Tây đã kìm hãm sự tăng trưởng của Nga, thì nó lại củng cố sự lãnh đạo của ông Putin.

Các lệnh trừng phạt của Mỹ và châu Âu trên thực tế đã giúp củng cố quyền lực của ông Putin, cho phép ông nhắm tới sức ép từ nước ngoài, ông Mr Malashenko nói.

Bất chấp những khó khăn về kinh tế, Điện Kremlin đã chi khoảng 14 tỷ USD để tổ chức World Cup năm nay – một sự kiện đã thay đổi phần nào những nhận định tiêu cực về Nga.

World Cup 2018 đã thể hiện một hình ảnh tích cực của nước Nga.

Dù hi vọng có mối quan hệ tốt hơn với ông Trump và các lệnh trừng phạt được dỡ bỏ, ông Putin đã nói rõ rằng ông sẽ thay đổi cách nhìn đối với vấn đề Ukraine hoặc bất kỳ vấn đề nào khác.

Tatiana Stanovaya, một chuyên gia chính trị độc lập, lưu ý rằng lập trường không khoan nhượng của ông Putin xuất phát từ quan điểm của ông rằng phương Tây sẽ coi bất kỳ sự nhượng bộ nào là dấu hiệu của sự yếu đuối và sau đó sẽ đưa ra nhiều yêu cầu hơn.

Bà nhận định, ông Putin tin rằng nếu Nga nhượng bộ, áp lực sẽ chỉ tăng lên và các lệnh trừng phạt sẽ được mở rộng hơn nữa.

Trong bối cảnh căng thẳng gia tăng với phương Tây, Điện Kremlin đã tập trung vào việc tăng cường kho vũ khí quân sự của Nga.

Stan Diovaya cho biết, việc di chuyển xa hơn trên cùng một đường đua chắc chắn sẽ dẫn đến tình cảnh khó kiểm soát tình hình liên quan đến vũ khí hạt nhân hơn. Ông Putin cho rằng, vũ khí hạt nhân là lý lẽ tối thượng của Nga, điều có thể ảnh hưởng đến tư duy của các chính trị gia phương Tây.

Bà Stanovaya lưu ý rằng các cuộc đối thoại của ông Putin đã phản ánh sự bất ổn ngày càng tăng trong trường hợp không có chương trình nghị sự chung giữa Nga và phương Tây.

Kim Quý