"Vinh quang con đứng bên Người..."
(Tổ Quốc) - Với nhiều người dân Thủ đô và cả nước, hình ảnh các chiến sĩ tiêu binh thực hiện nhiệm vụ bên Lăng Bác với những động tác điều lệnh đều tăm tắp, đầy uy nghiêm đã trở thành thiêng liêng và rất đỗi thân thuộc. Để được khoác lên mình bộ lễ phục, chính thức trở thành người chiến sĩ vinh dự phục vụ bên Bác là cả quá trình rèn luyện vất vả, khó khăn và nhiều thử thách…
Mỗi năm có 365 ngày thì đã 360 ngày họ thực hiện nhiệm vụ đặc biệt: Thượng cờ lúc 6 giờ và hạ cờ lúc 21 giờ trên Quảng trường Ba Đình, trừ 5 ngày Tết. Nghi lễ này đã thực hiện được hơn 20 năm qua và dần đi vào tâm thức của người dân Thủ đô Hà Nội cũng như cả nước. "Vinh quang con đứng bên Người..." là câu hát nổi tiếng trong bài "Chúng con canh giấc ngủ của Người" của tác giả Nguyễn Đăng Nước, bài hát nói về những chiến sỹ hằng ngày vinh dự được canh Lăng Bác.
Từ ngày 19-5-2001, thượng cờ, hạ cờ trên Quảng trường Ba Đình trước Lăng Bác đã trở thành một nghi lễ cấp quốc gia được thực hiện đều đặn và trang trọng nhất. Ý tưởng về một nghi lễ thắp sáng Quốc kỳ trên quảng trường lịch sử này do Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh đề xuất và được Chính phủ phê duyệt vào đúng dịp kỷ niệm 111 năm ngày sinh Bác Hồ. Đoàn 275 - đơn vị đặc trách nhiệm vụ về nghi lễ, nghi thức của Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng - được giao nhiệm vụ quan trọng này.
Nghi lễ gác tại Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh là một trong những nghi lễ mang tầm cỡ Quốc gia. Chính vì thế, Đoàn 275 (Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh) đã trực tiếp làm nhiệm vụ tổ chức huấn luyện hết sức công phu. Do yêu cầu nhiệm vụ, chiến sĩ tiêu binh danh dự đứng nghiêm trong thời gian dài, thời tiết khắc nghiệt, thậm chí máu thường dồn xuống chân rất áp lực. Để được đứng dưới mái hiên Lăng Bác, các chiến sĩ thuộc đội Tiêu binh danh dự Đoàn 275 đã phải vượt qua không biết bao nhiêu thử thách.
Cũng như các nghi lễ khác, để được lựa chọn và thực hiện tốt nhiệm vụ chính trị đặc biệt này, các cán bộ, chiến sĩ làm nhiệm vụ tiêu binh danh dự phải đảm bảo có lý lịch chính trị gia đình, bản thân rõ ràng, trong sạch; Có đạo đức, văn hóa tốt, có thể lực, quân dung đẹp, ngoại hình cân đối. Để trở thành chiến sĩ của Đoàn 275 đã khó, để đứng trong Đội Tiêu binh danh dự còn khó hơn nhiều. Sau thời gian huấn luyện chiến sĩ mới tại Trung tâm huấn luyện thuộc Đoàn 275 trong thời gian ba tháng, chỉ có chưa đến 20% chiến sĩ có thể được đứng trong đội tiêu binh thực thụ. Những người ưu tú nhất tiếp tục được huấn luyện nâng cao nghiệp vụ trong vòng 2-3 tháng. Đây là lúc mà các chiến sĩ phải khổ luyện những bài tập đội ngũ kéo dài 6 giờ một ngày, phải bó nẹp vào chân, tay, lưng để được dáng đi nghiêm trang, hoặc có thể đứng nghiêm hàng tiếng đồng hồ dưới mọi thời tiết. Kết thúc kỳ huấn luyện, các chiến sĩ trong Đội Tiêu binh tiếp tục được chọn lựa kỹ hơn nữa về quân dung và thể hình. Những chiến sĩ có chiều cao, ngoại hình, dáng đi, thậm chí là cỡ giày cũng phải giống nhau sẽ được xếp theo từng đôi, sao cho thật cân đối. Lúc này, Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng và chỉ huy Đoàn 275 mới tiếp tục kiểm tra từng chiến sĩ, từng tổ để lựa chọn, đưa về hợp luyện tại Đoàn 275, sẵn sàng làm nhiệm vụ.
Tại khu vực mô hình bãi tập dành riêng cho huấn luyện tiêu binh, chúng tôi gặp Trung úy Trần Văn Sang phó phân đội trưởng, Phân đội 2, Đội 1, Đoàn 275, anh cho biết: “Những động tác thoạt nhìn thì có vẻ đơn giản nhưng thực ra rất phức tạp, đòi hỏi độ chuẩn của từng cá nhân và sự kết hợp của từng cặp chiến sĩ. Khi thực hiện động tác, nếu một người mắc lỗi thì cả cặp sẽ phải huấn luyện lại. Còn nếu phải thay người thì buộc phải thay cả đôi. Chính vì thế, hai người trong cặp thường là những người bạn thân từ thao trường huấn luyện lẫn trong cuộc sống hàng ngày nên rất hiểu ý nhau và hành động nhịp nhàng”.
Để có thể thực hiện động tác đứng nghiêm, không nhúc nhích trong khi làm nhiệm vụ, những người lính tiêu binh đã phải trải qua quá trình rèn luyện thể lực, đứng nghiêm trong nhiều giờ đồng hồ. Mỗi ca gác danh dự trước cửa Lăng là 60 phút, nhưng các chiến sĩ phải được huấn luyện để có thể đứng nghiêm liên tục 3-4 giờ đồng hồ. Trung sĩ Dương Hoàng Hải, Tiểu đội 7, Phân đội 1, Đội 1 bồi hồi nhớ lại ca gác đầu tiên trong đời trước cửa Lăng Bác: “Tôi đứng nghiêm, mắt nhìn thẳng, tay nắm chặt thân súng. Suốt 60 phút, tôi không nhúc nhích một chút nào, mặc dù trong lòng đang rất hồi hộp. Tôi thấy được làm nhiệm vụ canh gác giữ yên giấc ngủ cho Người, được đứng gần nơi Bác nằm là một vinh dự không thể nói hết thành lời”.
Trung sĩ Dương Hoàng Hải hào hứng kể cho chúng tôi về buổi lễ thượng cờ trong điều kiện thời tiết vô cùng khắc nghiệt hồi năm 2022. “Sáng hôm đó, Hà Nội bị ảnh hưởng bởi một cơn bão. Trời mưa như trút nước. Vẫn như mọi ngày, 34 người lính trong đội tiêu binh danh dự chúng tôi thức dậy từ sớm, ăn mặc chỉnh tề để tiến hành nghi lễ, vì nghi lễ thượng cờ ở Quảng trường Ba Đình phải thực hiện đúng giờ, bất chấp thời tiết như thế nào. Tuy nhiên, hôm đó trời mưa lớn. Nhiều anh em lo lắng sẽ không đi nổi chứ đừng nói là đi theo cách duyệt binh và thực hiện nghi lễ” – trung sĩ Hải hồi tưởng. Sát giờ hành lễ, cơn mưa mỗi lúc thêm nặng hạt. Khi ấy, đồng chí chỉ huy động viên anh em chiến sĩ quyết tâm thực hiện tốt lễ thượng cờ. “Không chỉ vì chúng ta là những người lính mà còn vì quảng trường không thể thiếu lá cờ Tổ quốc”. 34 người lính bước ra từ doanh trại phía sau Lăng Bác, sau đó chân đi nghiêm, tay bồng súng ra đến quảng trường. Họ vẫn hùng dũng, oai phong như mọi ngày. Di chuyển khó khăn nhưng họ vẫn bước từng bước chỉn chu. Trung sĩ Hải nhớ lại: “Lúc đó nước đã vào hết cả trong giày, nhấc chân lên nặng trĩu nhưng thật lạ lùng là tất cả anh em vẫn bước đi hùng dũng, dù phía trước nước mưa cứ táp vào mặt khiến mọi thứ nhòe đi. Chúng tôi chợt nghĩ thời điểm ấy, giá mà có một nhiếp ảnh gia nào chớp được khoảnh khắc “đội ngự lâm” bất chấp mưa bão để thượng cờ thì chắc hẳn sẽ là một bức ảnh để đời."
Đến Đoàn Bảo vệ và nghi lễ 275, Bộ đội Bảo vệ Lăng những ngày này, trong cái nắng gay gắt của những ngày giữa tháng 5, nhưng trên sân bê-tông, cán bộ, chiến sĩ đơn vị vẫn miệt mài luyện tập Điều lệnh đội ngũ. Dịp này, công việc đơn vị “rất căng”. Hằng ngày, ngoài việc tổ chức lễ chào cờ trước Lăng lúc 6 giờ sáng và lễ hạ cờ lúc 21 giờ; duy trì bộ đội luyện tập phục vụ lễ mít-tinh, diễu binh, diễu hành kỷ niệm Kỷ niệm 133 năm ngày sinh nhật Bác Hồ; đơn vị còn phối hợp Trung đoàn 375, BTL Cảnh vệ (Bộ Công an) làm nhiệm vụ bảo vệ, hướng dẫn, đón tiếp đồng bào trong nước, khách quốc tế, các đoàn nguyên thủ quốc gia vào Lăng viếng Bác. Trong khi đó, Công trình Lăng nằm ở trung tâm Thủ đô, có nhiều tuyến đường quanh khu vực, có nhiều người và phương tiện qua lại; khách đến thăm Lăng, viếng Bác dịp này rất đông, ngày cuối tuần có hôm tới hơn 20 nghìn lượt người, lại diễn ra nhiều hoạt động sinh hoạt chính trị, văn hóa như: báo công với Bác, cầu truyền hình... Thế nên, ngoài việc đón tiếp, hướng dẫn khách chu đáo, thì công tác kiểm tra an ninh, bảo đảm an toàn được tiến hành chặt chẽ và tính bảo mật cao.
Là đơn vị thực hiện tổ chức lễ chào cờ trước Lăng lúc 6 giờ sáng và lễ hạ cờ lúc 21 giờ nên mọi công tác được Đoàn 275 chuẩn bị rất kỹ lưỡng.
Ba chiến sĩ được chọn làm nhiệm vụ mang cờ và thực hiện lễ thượng cờ trước Lăng lúc 6 giờ sáng và lễ hạ cờ lúc 21 giờ được huấn luyện rất kỹ lưỡng. Hình thể chuẩn (cao từ 1,75m trở lên), khuôn dung và động tác đẹp. Các chiến sĩ này được huấn luyện nghiệp vụ, kiểm tra bảo đảm đủ chất lượng mới được giao nhiệm vụ.
Trong các buổi lễ viếng, báo công... Đoàn 275 cũng phụ trách việc đưa các lẵng hoa vào viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng như tượng đài liệt sĩ.
Để đảm bảo công tác luyện tập, các chiến sĩ ở Đoàn 275 đã tiến hành đặt miếng bê tông bằng đúng số kilogam của những lẵng hoa cấp nhà nước. Mỗi lẵng hoa cấp nhà nước thường có trọng lượng khoảng 20kg nên các chiến sĩ đã đặt những miếng bê tông bằng số cân nặng để đảm bảo công tác luyện tập. Mỗi bước chân, động tác lên bậc tam cấp, đặt lẵng hoa đều được các chiến sĩ thực hiện chính xác và thành thục.
Quân trang của lực lượng tiêu binh Đoàn 275 được chuẩn bị rất kỹ lưỡng trước khi làm nhiệm vụ.
Các chiến sĩ phải luôn đảm bảo quân trang sạch sẽ, phẳng phiu... trước khi làm nhiệm vụ.
Ngoài ra các vũ khí trang bị thường xuyên được các chiến sĩ bảo quản chu đáo.
Đúng 5h30 hàng ngày, các chiến sĩ thuộc Đoàn 275 (Bộ Tư lệnh Bảo vệ Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh) thực hiện lễ thượng cờ tại Quảng trường Ba Đình.
Đội hình thực hiện lễ thượng cờ gồm 34 tiêu binh tượng trưng cho 34 chiến sĩ đầu tiên của Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân, tiền thân của Quân đội Nhân dân Việt Nam.
Tự hào được thay mặt đồng bào, chiến sĩ cả nước canh giấc ngủ của Người, những chiến sĩ Đoàn 275 vẫn ngày đêm hăng say luyện tập để hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao. Họ đã thực sự được tôi luyện trong một trường học lớn về lòng yêu nước. Quãng thời gian rèn luyện, phục vụ bên Lăng Bác không chỉ là kỷ niệm đẹp trong đời quân ngũ mà còn cho họ nhiều bài học quý giá để sau này xuất ngũ có thêm sức mạnh vững bước trên những chặng đường tiếp theo…