Tự chủ và tự tin là 2 tố chất quan trọng để 1 đứa trẻ sống hạnh phúc và thành công vì nó giúp đứa trẻ nhận ra giá trị của bản thân và kiên trì thực hiện các kỳ vọng của mình. Điều này được thực hiện thông qua việc trẻ hoàn thành các mục tiêu hằng ngày như làm bài tập, tham gia thử thách chơi 1 trò chơi, thực hiện 1 giao kèo như sắp xếp kệ sách gọn gang vào mỗi cuối tuần…
Chuyên gia Anh Nguyễn, tác giả cuốn sách "Làm mẹ không áp lực" cho biết các bậc cha mẹ thường cảm thấy khó khăn để giúp trẻ duy trì các mục tiêu này, thậm chí thúc ép, la mắng, dùng hình phạt hoặc có cả dụ dỗ. Lí do thất bại là các điều bạn làm ở trên chỉ đang thúc ép 1 đứa trẻ thực hiện kỳ vọng của chính bạn mặc dù bạn muốn tốt cho trẻ, muốn dạy trẻ nhưng nó đã đi sai mục đích.
Điều quan trọng hơn là bạn cần phải cho trẻ hiểu mỗi mục tiêu, mỗi kỳ vọng là ở chính bản thân trẻ thiết lập, từ đó trẻ mới bắt đầu xây dựng sự tự chủ và tự tin để hoàn thành nó. Khi đó, đứa trẻ sẽ thành công trong tương lai.
Bộ Giáo Dục của Singapore đưa ra 5 bước quan trọng để cha mẹ giúp xây dựng 1 kỳ vọng thực sự trong bản thân mỗi đứa trẻ. Hãy làm điều này mỗi ngày!
1. Lắng nghe con
Kỳ vọng hay mục tiêu cho trẻ không nên luôn là điều bạn muốn trẻ làm hoặc chỉ từ phía bạn. Hãy lắng nghe đứa trẻ và quan điểm của trẻ để đưa ra kỳ vọng hoặc mục tiêu cho trẻ.
2. Cho trẻ quyền quyết định
Cùng trẻ đi đến 1 thỏa thuận chung là kết quả nào kỳ vọng sẽ có và làm sao trẻ đạt được. Ví dụ: Tôi có 1 người bạn thường tăng số lượng bài cho con gái cô ấy mỗi tuần. Sau 1 thời gian, cô bé chán chường với bài tập và bắt đầu phản kháng, không tìm thấy bất kì động lực nào vào điều này. Ngược lại, 1 người bạn khác đã cùng con cô ấy thống nhất số lượng câu hỏi và bài tập cần hoàn tất và thậm chí cách mà cô bé muốn hoàn tất. Mỗi ngày cô bé luôn cảm thấy vui và tự tin vì luôn tìm thấy đó là 1 thử thách mới và luôn tìm kiếm sự tự chủ trong việc giải quyết các vấn đề.
3. Đừng so sánh con với người khác
Luôn công nhận nổ lực và đạt được của trẻ, đừng so sánh với trẻ khác. Nhiều cha mẹ có ý tốt khi chọn cách so sánh trẻ với bạn nào đó nhằm giúp trẻ cố gắng hơn. Nhưng đôi khi nó sẽ cho kết quả ngược lại. Đứa trẻ sẽ rơi vào "bẫy hệ thống" của tâm trí. Nghĩa là coi thường bản thân và cả giá trị người khác.
4. Học cách đối mặt với sự thất bại
Cho trẻ biết rằng: ai cũng có thể sai, dù người đó là cha mẹ, thầy cô giáo hoặc cả những người nổi tiếng. Làm sai hay thất bại không quyết định người đó không thành công, mà chỉ khi họ sợ chấp nhận sự thất bại và né tránh tìm kiếm giải pháp mới chính là con đường dẫn họ đến thất bại. Do đó, khi trẻ làm sai, hoặc có điểm số chưa tốt, bạn cần giúp trẻ nhận ra những điểm trẻ chưa tốt và hướng trẻ thảo luận cách làm tốt hơn. Ở đây thái độ của bạn là rất quan trọng. Nó nên mở lòng và trao đổi với sự thất bại của trẻ, hơn là chỉ trích hay dán nhãn. Đứa trẻ lớn lên sẽ thầm cảm ơn vì sự mở lòng tuyệt vời này của bạn lúc này.
5. Công nhận sự cố gắng của con
Bạn không nên chỉ nhìn vào kết quả, mà nên nhìn vào nổ lực trẻ có. Mỗi nỗ lực của đứa trẻ là 1 sức mạnh đằng sau. Nếu bạn chỉ nhìn vào kết quả thì đứa trẻ chỉ biết 2 từ vui hoặc buồn. Nhưng nếu bạn nhìn vào mỗi nổ lực trẻ có, đứa trẻ sẽ biết sức mạnh trẻ có. Đó mới là năng lượng thực sự giúp trẻ đi dài và bền vững.