Theo TS.BS Nguyễn Trọng Hưng – Trưởng Khoa Khám, tư vấn dinh dưỡng người lớn (Viện Dinh dưỡng Quốc gia), mới đây, bác sĩ đã tiếp nhận khám và tư vấn cho một trường hợp bệnh nhi khá đặc biệt, có thể trạng to béo nhưng rất hay ốm vặt.
Bệnh nhi 35 tháng tuổi (tại Thanh Hoá) nặng tới 25kg. Cân nặng của cháu bé này tương đương với trẻ 7 tuổi. Ngoài dấu hiệu thừa cân rất rõ ràng, cháu bé còn xuất hiện gai đen ở phần cổ và các nếp gấp. Gai đen là một trong những dấu hiệu kết hợp ở bệnh nhân béo phì rất điển hình với những vệt màu từ nâu nhạt đến đen xuất hiện ở vùng cổ, nách, háng và dưới bầu ngực, các vị trí khác ít gặp hơn.
Do trẻ sinh non, gia đình chăm sóc kỹ lưỡng và luôn cố gắng cho trẻ ăn uống đủ chất. Thấy trẻ to béo, cả nhà rất thích vì nghĩ con to béo sẽ khoẻ. Tuy nhiên, trẻ lại hay ốm vặt. Tới khi cân nặng của bé quá lớn so với tuổi gia đình mới đưa đi khám dinh dưỡng.
Mẹ bệnh nhi cho biết mỗi lần cháu ốm gia đình thường tự ý mua thuốc điều trị, khỏi ốm lại dừng thuốc. Gia đình bệnh nhi không ai có tiền sử bị bệnh béo phì.
Bác sĩ Hưng cho hay, với những thông tin mẹ bé chia sẻ, bác sĩ nghi ngờ bé có thừa cân bất thường là do việc tự ý dùng và lạm dụng thuốc có chứa corticoid mỗi khi bị ốm.
"Hiện chúng tôi hướng dẫn bé chuyển sang BV Nhi Trung ương để làm xét nghiệm các vấn đề liên quan đến nội tiết xem có bất thường gì không", bác sĩ Hưng chia sẻ.
Trẻ nhỏ bị tăng cân bất thường hay béo phì thường liên quan đến chế độ ăn uống sinh hoạt và lạm dụng thuốc. Trong đó, việc lạm dụng và tự ý sử dụng thuốc là rất đáng cảnh báo hiện nay. Thực tế, có rất nhiều gia đình chỉ đi khám cho con một lần sau đó dùng lại theo đơn bác sĩ kê lần trước.
Bác sĩ Hưng khuyến cáo: "Việc tự ý cho trẻ dùng thuốc khi ốm là rất nguy hiểm. Bởi có rất nhiều nguyên nhân khiến trẻ bị ốm, nếu dùng thuốc phải tuân theo chỉ định. Đặc biệt, việc lạm dụng các loại thuốc có chứa corticoid sẽ ảnh hưởng vô cùng lớn đối với trẻ, ngoài vấn đề khiến trẻ tăng cân nhưng vẫn suy dinh dưỡng, trẻ còn bị ảnh hưởng đến vấn đề nội tiết, suy tuyến thượng thận… Nếu không phát hiện và xử lý kịp thời sẽ ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ".
Hiện nay, có rất nhiều người cho rằng trẻ con phải mập một chút mới tốt nên cho trẻ ăn rất nhiều. Đây là một quan niệm sau lầm khiến trẻ thừa cân béo phì. Để trẻ có một sức khoẻ tốt cân nặng hợp lý cần phải đa dạng các nhóm thực phẩm như: tinh bột, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất.
Cần hạn chế cho trẻ ăn đồ ngọt bao gồm cả nước ngọt và bánh kẹo; hạn chế cho trẻ dùng các sản phẩm đồ ăn nhanh, cao năng lượng. Bởi những đồ ăn này sẽ làm gia tăng nguy cơ trẻ béo phì, từ đó khiến trẻ có thể bị dậy thì sớm và ảnh hưởng đến nhiều vấn đề khác như tim mạch, tiểu đường, tiêu hóa…
Bác sĩ Hưng lưu ý trong 6 tháng đầu đời nên cho trẻ uống sữa mẹ hoàn toàn vì đây là nguồn dinh dưỡng tốt nhất cho trẻ. Với trường hợp vì lý do nào đó trẻ không được bú mẹ thì có thể cho trẻ dùng sữa công thức theo đúng hướng dẫn, khuyến cáo của nhà sản xuất hoặc chuyên gia dinh dưỡng. Sau giai đoạn 6 tháng, trẻ bắt đầu ăn dặm, dần dần sử dụng các thực phẩm phù hợp theo từng lứa tuổi.