Tầm quan trọng của sàng lọc dị tật bẩm sinh vận động đối với trẻ

Dị tật liên quan tới cơ quan vận động luôn là ám ảnh đối với trẻ em, nỗi day dứt của bậc cha mẹ và cũng là trăn trở của các bác sĩ chấn thương chỉnh hình. Một vài ví dụ điển hình về dị tật liên quan tới cơ quan vận động là dị tật cột sống, dị tật chi dưới.

Được biết, dị tật cột sống trẻ em bao gồm gù vẹo cột sống (bẩm sinh hoặc vô căn) gây tàn phế nặng về chức năng cũng như thẩm mỹ, ảnh hưởng khả năng hô hấp, vận động. Các dị tật cột sống có thể đơn thuần, cũng có thể nằm trong các hội chứng khác (Marfan, Neurofibromastosis type 1…).

Dị tật chi dưới bao gồm các biến dạng bàn chân, bàn chân khoèo, bàn chân dạng vòm, đơn thuần hoặc có trong các bệnh lý thần kinh (bại não, Charcot Mary Tooth, thoát vị màng não tuỷ…), các bệnh lý trật khớp háng bẩm sinh, trật bánh chè bẩm sinh. Đặc biệt một số bệnh có tỷ lệ cao các biến dạng chân tay liên quan đến bất thường hệ thống gene, như xương thủy tinh, loạn sản sụn,…

Những năm gần đây, cùng với sự phát triển của khoa học và kỹ thuật, sự quan tâm của xã hội và các chuyên ngành liên quan, lĩnh vực phẫu thuật và điều trị nhi tại Việt Nam đã có nhiều bước tiến đáng ghi nhận, đem lại hạnh phúc cho nhiều gia đình.

Mới đây, đại diện Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn (Hà Nội) cho biết sau một thời gian gián đoạn vì dịch bệnh, từ ngày 15/8 đến 15/9/2022, bệnh viện sẽ tiến hành song song 2 chương trình khám sàng lọc cho trẻ em dưới 16 tuổi mắc dị tật bẩm sinh hoặc bệnh lý cơ quan vận động. Các ca khó sẽ hội chẩn và phẫu thuật với chuyên gia quốc tế vào tháng 10.

Trong chương trình đầu tiên, Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn phối hợp với tổ chức nhân đạo Children Action để khám sàng lọc cho những trẻ có dị tật cột sống và chi dưới. Các bệnh nhân nặng, khó sẽ được đoàn chuyên gia Children Action thăm khám lại, hội chẩn và phẫu thuật trực tiếp.

Ths. BS Nguyễn Minh Đức, Trưởng khoa Chấn thương chỉnh hình, Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn, cho biết: "Việc điều trị toàn diện, chỉnh hình và phục hồi chức năng các loại dị tật này vẫn là thách thức lớn với các bác sỹ chỉnh hình Nhi. Việc sàng lọc dị tật bẩm sinh ngay từ lúc trẻ mới ra đời cũng chưa toàn diện, nên nhiều trẻ khi đến bệnh viện đã trong tình trạng dị tật ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự phát triển và cuộc sống của trẻ".

Cũng trong thời gian từ 15/8 đến 15/9/ 2022, Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn tiến hành khám sàng lọc cho các bệnh nhi bị các bệnh lý cơ quan vận động như liệt đám rối thần kinh cánh tay, khớp giả xương chày bẩm sinh, và các dị tật khó bàn tay và chi trên. Sau đó, những ca bệnh phức tạp sẽ được bác sĩ Francisco Soldado, Trưởng đơn vị vi phẫu chỉnh hình Nhi, Bệnh viện Vall d'Hebron, ĐH Y Barceclona, khám lại và phẫu thuật từ ngày 10/10 đến 14/10/2022. Bác sĩ Francisco Soldado là một trong những chuyên gia hàng đầu thế giới về phẫu thuật các nhóm bệnh lý trên.

ThS. BS Nguyễn Trọng Quỳnh, Trưởng đơn nguyên Chỉnh hình Nhi, Khoa Chấn thương chỉnh hình, cho biết liệt đám rối thần kinh cánh tay trẻ em xảy ra trong khi sinh, thường gặp ở những trường hợp thai to, chuyển dạ kéo dài, khung chậu mẹ nhỏ, sang chấn sản khoa… biểu hiện ngay sau sinh trẻ liệt vận động hoàn toàn hoặc 1 phần chi trên (từ vai xuống đến bàn tay). Liệt đám rối thần kinh cánh tay có thể hồi phục 1 phần hoặc hoàn toàn trong năm đầu đời, tuy nhiên 30% các trường hợp cần can thiệp phẫu thuật nhằm phục hồi dẫn truyền thần kinh cho chi trên, tránh cho trẻ tàn phế cả đời.

Children Action là tổ chức nhân đạo được thành lập tại Thụy Sĩ từ năm 1994 với sự tham gia của nhiều bác sĩ, phẫu thuật viên nổi tiếng của châu Âu, với mục tiêu giúp đỡ các trẻ em tàn tật trên khắp thế giới. Tổ chức này hoạt động tại Việt Nam từ năm 1996, đã thực hiện hàng trăm ngàn lượt khám, và hàng ngàn phẫu thuật cho trẻ em tại nước ta.