Bài 2: Du lịch đêm: Đưa nghệ thuật thành sản phẩm du lịch

90% du khách muốn trải nghiệm đêm Hà Nội

Theo khảo sát đánh giá nhu cầu của khách du lịch đối với sản phẩm du lịch đêm Hà Nội dựa trên kết quả phân tích bảng hỏi của một dự án độc lập, 100 khách du lịch đã tham gia trả lời (40 khách quốc tế và 60 khách Việt Nam). Kết quả điều tra cho thấy khách có xu hướng ưa thích tham gia các hoạt động du lịch vào buổi đêm tại Hà Nội (với hơn 90% lựa chọn). Trong đó, khu vực quanh phố cổ Hà Nội được ưa thích nhất, bởi nơi đây tập trung nhiều nhà hàng, khách sạn và các chương trình biểu diễn nghệ thuật như Rạp Múa rối nước, các quán bar ở quanh Tạ Hiện, khu chợ đêm Hàng Ngang - Hàng Đào - Đồng Xuân, các cửa hàng, các quán ăn nhanh, quán ăn vỉa hè…

Thống kê kết quả khảo sát đánh giá của khách du lịch về sản phẩm dịch vụ du lịch buổi đêm cho thấy có sự khác biệt nhưng không quá lớn giữa các du khách nội địa và quốc tế ở một số sản phẩm. Cụ thể, về các chương trình biểu diễn nghệ thuật, có 37,50% khách du lịch quốc tế và 66,7% khách nội địa đánh giá rất hấp dẫn (37,5%/ 66,7%); dịch vụ mua sắm là 25%/25%; mua sắm ở phố đi bộ là 37,5%/ 33,75%. Một số sản phẩm được đánh giá có sự chênh lệch lớn là: quán café, quán bar 67,5%/ 25%; dạo chơi khu phố cổ và Hồ Gươm 65%/30%.

Khảo sát bằng phỏng vấn trực tiếp, khá nhiều khách du lịch đã chỉ ra một số vấn đề còn hạn chế đối với sản phẩm du lịch Hà Nội vào ban đêm, như: các quán ăn vỉa hè thải rác gây mất vệ sinh; hoạt động vui chơi giải trí về đêm còn ít; chủ yếu tập trung tại khu vực phố cổ Hà Nội mà chưa được mở rộng ra các phố, quận khác. Nhiều du khách cũng nêu ý kiến đề xuất phát triển thêm các sản phẩm du lịch về đêm như hoạt động du thuyền Hồ Tây; các chương trình tham quan di tích lịch sử, văn hóa (đền, chùa, lăng tẩm…).

Thúc đẩy sự đa dạng sản phẩm du lịch đêm

Sau một thời gian dài trăn trở trong việc xây dựng sản phẩm du lịch mới lạ trên nền một di sản có chiều sâu văn hóa kéo dài 13 thế kỷ, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long-Hà Nội phối hợp cùng Công ty Lữ hành Hanoitourist cho ra mắt tour du lịch đêm "Giải mã Hoàng thành Thăng Long."

Trong hành trình khám phá Hoàng thành Thăng Long đêm kéo dài khoảng 1,5 giờ đồng hồ, du khách được tham quan Đoan Môn, thưởng thức điệu múa cung đình, dâng hương tưởng nhớ 52 vị tiên đế tại điện Kính Thiên, xem mô hình kiến trúc Hoàng thành Thăng Long bằng 3D, khám phá khu khảo cổ học 18 Hoàng Diệu…

Để tạo ấn tượng, sự khác lạ, tour đêm Hoàng thành Thăng Long có những trải nghiệm mà tour tham quan ban ngày không có. Đặc biệt, khách du lịch được tham gia những nghi thức để cảm nhận sự thiêng liêng của nơi được coi là trung tâm trời đất một thời, được thưởng thức những nghi thức cung đình xưa.

Tham gia tour du lịch khám phá Hoàng thành Thăng Long về đêm, chị Hoàng Thị Như, đường Tôn Thất Tùng, Quận Đống Đa, TP Hà Nội chia sẻ, chị đã từng tham quan di sản này vào ban ngày nhưng khi được trải nghiệm tour du lịch đêm, thực sự đã mang lại cho chị nhiều cảm xúc. Hoàng thành Thăng Long về đêm có vẻ đẹp khác lạ, cuốn hút, mang lại những trải nghiệm mới cho khách. Chị dự tính sẽ quay lại vào một dịp khác.

Di tích Nhà tù Hỏa Lò Hà Nội liên tục cho ra mắt sản phẩm du lịch đêm, tái hiện những câu chuyện xúc động của những chiến sỹ cách mạng bị giam cầm, dưới sự cai trị khắc nghiệt của chế độ nhà tù thực dân. Từ thành công của tour ban đầu "Đêm thiêng liêng-Sáng ngời tinh thần Việt" ra mắt vào tháng 7/2020, Ban quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò tiếp tục xây dựng "Đêm thiêng liêng 2-Sống như những đóa hoa" và hiện nay đang xây dựng "Đêm thiêng liêng 3-Lửa thanh xuân."

Trải nghiệm tour du lịch đêm, du khách sẽ ngược dòng thời gian trở về với quá khứ qua hành trình tham quan Di tích Nhà tù Hỏa Lò, nghe thuyết minh về kiến trúc nhà tù cùng các câu chuyện về cuộc đấu tranh trong tù của các tù nhân chính trị. Trong suốt hành trình, du khách sẽ trải qua những cung bậc cảm xúc, từ giật mình, xót xa trước sự khắc nghiệt của chế độ nhà tù thực dân, đến khâm phục ý chí kiên cường, sự hy sinh anh dũng của các anh hùng, liệt sỹ. Không gian Di tích Hỏa Lò về đêm được kết hợp giữa âm thanh và ánh sáng, đánh thức mọi cảm xúc, giác quan của du khách.

Cùng với đó, các nhà hát của Thủ đô như Nhà hát Chèo Hà Nội, Nhà hát Cải lương Hà Nội, Nhà hát Múa rối Thăng Long, thậm chí cả Nhà hát Kịch Hà Nội đều có show diễn riêng phục vụ du khách. Nhà hát Cải lương Hà Nội còn áp dụng cả mô hình sân khấu song ngữ, chuyển dịch nhiều trích đoạn cải lương sang tiếng Anh... Với mô hình sân khấu trong nhà, Hà Nội từng có một số show diễn gây được tiếng vang như: "Ionah" với sự kết hợp hài hòa giữa các loại hình nghệ thuật xiếc, múa, kịch... trên nền sân khấu có hiệu ứng bắt mắt, diễn ra tại nhà hát Galaxy Láng Hạ; vở xiếc "Làng tôi" ở Nhà hát Lớn...

Đạo diễn Vạn Nguyễn cho rằng: "Hà Nội đã có một số chương trình thử nghiệm phục vụ du khách cả trong nhà lẫn ngoài trời. Ở góc độ nào đó, các chương trình đã đưa ra được một số chất liệu văn hóa của Hà Nội, hiện đại có, truyền thống có, ở trung tâm có, ở vùng ven có... nhưng nhìn chung chưa đáp ứng được một cách tốt nhất nhu cầu thưởng thức của du khách".

Theo đạo diễn này, Hà Nội có quá nhiều chất liệu văn hóa để có thể tạo ra những sản phẩm nghệ thuật hoành tráng, tái hiện được lịch sử, con người, bản sắc văn hóa đất kinh kỳ và đây chính là yếu tố "mấu chốt" để tạo nên một show diễn "Must-see show" của Hà Nội. Không gian để thực hiện cũng rất nhiều, phù hợp với nhiều mô hình khác nhau, từ đặc biệt lớn đến những sân khấu nhỏ như tận dụng không gian trên cao là sân thượng của các tòa cao ốc... Tuy nhiên, không gian thực hiện phải đảm bảo yếu tố thuận tiện cho du khách, nếu lựa chọn các khu vực xa trung tâm thì phải kết hợp với các tuyến du lịch sao cho đảm bảo tiết kiệm thời gian, dễ di chuyển và đem lại nhiều trải nghiệm nhất có thể./.