Bài học đăng cai APEC từ Philippines: Lợi ích dài lâu, vượt xa chi phí

Theo ông Francis Hualupmomi, Giáo sư Khoa học chính trị tại Đại học Victoria (New Zealan), từ kinh nghiệm của các quốc gia từng đăng cai Diễn đàn hợp tác kinh tế Châu Á – Thái Bình Dương (APEC), những lợi ích về kinh tế và chính trị mà nước chủ nhà thu được luôn vượt xa chi phí mà họ bỏ ra.

Ông Hualupmomi chỉ ra những lợi ích dễ nhận thấy nhất là việc gia tăng đầu tư trong các lĩnh vực du lịch và kinh doanh sẽ giúp tạo ra việc làm; uy tín của nước chủ nhà được nâng cao; phát triển hạ tầng cơ sở kinh tế - xã hội được đẩy mạnh và mở rộng năng lực cùng khả năng quốc phòng… Về lâu dài, những cơ hội từ việc tổ chức APEC sẽ góp phần không nhỏ làm tăng thêm thương mại và đầu tư trong khu vực cho nước đăng cai.

APEC đem lại những lợi ích kinh tế và chính trị cho nước chủ nhà

Vị Giáo sư người New Zealand lấy một ví dụ tiêu biểu là quốc gia Đông Nam Á Philippines.

“Philippines từng là chủ nhà của hai kỳ APEC (1996 và 2015). Họ đang chứng kiến mức tăng trưởng 8% - mà một phần nguyên nhân chính là kết quả của sự tăng trưởng đầu tư mạnh mẽ diễn ra trong thời kỳ này [từ 1996 đến 2015],” ông Hualupmomi nói.

Gần 20 năm sau lần đầu tiên đăng cai APEC, vào thời điểm chuẩn bị cho APEC 2015, chính phủ Philippines đã phải đối mặt với nhiều áp lực từ dư luận trong và ngoài nước. Nhiều ý kiến cho rằng, mức ngân sách hơn 200 triệu USD (tương đương 10 tỷ peso Philippines) dành cho công tác tổ chức APEC là quá lớn. Ngoài ra, với việc đóng cửa các nhà máy, tuyên bố ngày nghỉ quốc gia trong thời gian diễn ra Hội nghị cấp cao, hủy hơn 1.000 chuyến bay, tạm dừng hoạt động một phần của hệ thống tàu điện ngầm trong thủ đô Manila… có thể đem đến những tổn thất nặng nề cho nền kinh tế Philippines.

Tuy nhiên, bất chấp những khó khăn và sức ép, APEC Philippines 2015 được đánh giá là một kỳ APEC rất thành công, đặc biệt là đối với nước chủ nhà.

Các nhà lãnh đạo APEC chụp ảnh chung tại APEC Philippines 2015

Cựu Bộ trưởng Ngân sách và Quản lý Philippines Florencio Abad ca ngợi, việc đăng cai APEC là một thành tựu lớn, đưa quốc gia Đông Nam Á trở lại đầy ấn tượng trong “ánh đèn” chính trường quốc tế. “Chỉ đăng cai một kỳ APEC đã là một thành tựu… nhưng đăng cai một cách thành công càng làm tăng vị thế của nước chủ nhà trước đấu trường thế giới,” ông Abad nói.

Chủ tịch Ủy ban Quốc gia Tổ chức APEC 2015 (NOC) của Philippines, Marciano Paynor Jr. cho biết, khoản ngân sách 10 tỷ peso thậm chí còn có thể chưa sử dụng hết do thời tiết tốt. “Một phần ngân sách là chuẩn bị cho những trường hợp bất ngờ liên quan đến thời tiết,” ông Paynor nói.

Theo thông tin của Bộ Ngân sách và Quản lý Philippines, trong tổng số 9,885 tỷ peso dành cho các sự kiện APEC, chỉ có 7,913 tỷ được sử dụng trong năm chính thức diễn ra APEC là năm  2015. 2 tỷ còn lại được tiêu rải đều trong khoảng từ năm 2010 đến 2013 – là những khoản đóng góp của Philippines cho APEC.

Phát ngôn viên của APEC 2015, ông Charles Jose cho biết, việc các sự kiện của APEC được tổ chức tại nhiều địa phương khác nhau trên khắp Philippines cũng giúp quảng bá những nơi này như những điểm đến thương mại, du lịch và đầu tư tiềm năng: “Chúng tôi cố gắng làm nổi bật những cộng đồng địa phương nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế và trao quyền cho những cộng đồng này”. Để tổ chức thành công một sự kiện APEC, các địa phương đã phải tập trung phát triển cơ sở hạ tầng. Điều này dẫn đến gia tăng các hoạt động kinh tế, tạo việc làm, thêm thu nhập, tiêu dùng và sản xuất…  “Đó là một chuỗi mắt xích kinh tế chắc chắn đem lại lợi ích cho cộng đồng địa phương,” ông Jose nhận định.

Còn theo Thư ký truyền thông Văn phòng Tổng thống Philippines thời điểm đó, ông Herminio Coloma Jr., sức mạnh của APEC là nó đem lại cho “nước chủ nhà tiếng nói trong các lĩnh vực quan trọng.”

“8 thành viên của APEC giờ đây thuộc nhóm G20,” cựu Bộ trưởng Tài chính Philippines Cesar Purisima nói.

Tổn thất có xảy ra những sẽ phục hồi nhanh chóng

Trở lại với APEC Philippines 2015, mặc dù trong thời gian diễn ra tuần lễ cấp cao, người dân thủ đô Manila được hưởng chế độ nghỉ lễ quốc gia, nhưng tình trạng tắc nghẽn giao thông vẫn xảy ra trên một số tuyến đường giao thông chính trong thành phố. Mặc dù vậy, cựu Bộ trưởng Paynor cho rằng, cần phải có một sự thay đổi trong nhận thức của dư luận: “Đồng xu nào cũng có ba phần: mặt úp, mặt ngửa và phần viền. Hãy luôn nhìn vào mặt tích cực, chứ không phải là tiêu cực. Và đừng quên phần viền bởi vì đó là nơi các giải pháp bất ngờ được ra đời.”

Ông Coloma cũng đề cập đến những tổn thất không tránh được trong quá trình tổ chức một kỳ APEC. “Nhìn vào bức tranh lớn, những tổn thấy sẽ phục hồi thông qua việc nền kinh tế Philippines sẽ tiếp tục tăng trưởng và phát triển khi trở thành một điểm đến ưa thích về đầu tư và du lịch,” ông nhấn mạnh. 

Hội nghị cấp cao APEC 2017 với chủ đề "Tạo động lực mới, cùng vun đắp tương lai chung" được tổ chức tại Đà Nẵng và một loạt các thành phố lớn khác của Việt Nam như Hà Nội, Nha Trang, Vinh, Ninh Bình, Hạ Long, Huế, Cần Thơ, TP Hồ Chí Minh, Hội An... Tuần lễ cấp cao với sự tham dự của các nhà lãnh đạo các nước thành viên sẽ diễn ra từ 6 - 11/11 tại Đà Nẵng.