Báo Đảng cần đổi mới công tác tuyên truyền theo hướng gắn lý luận với thực tiễn

Đó là một trong những yêu cầu được Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa đặt ra tại hội nghị "Nâng cao chất lượng báo Đảng toàn quốc" diễn ra vào ngày 12/11 tại TP Đà Nẵng.

Dự hội nghị có Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư Võ Văn Thưởng; Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh; lãnh đạo các ban, ngành Trung ương và các địa phương; lãnh đạo báo Đảng 63 tỉnh, thành phố.

Hội nghị cũng quy tụ những nhà quản lý, chuyên gia báo chí - truyền thông, kinh tế, công nghệ… uy tín trong và ngoài nước.

Báo Đảng là vũ khí tư tưởng sắc bén của Đảng

Phát biểu khai mạc hội nghị, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh: "Trong những năm qua, báo Đảng và đội ngũ những người làm báo Đảng cả nước đã không ngừng nỗ lực để khẳng định vị trí, vai trò quan trọng là vũ khí tư tưởng sắc bén của Đảng; là phương tiện thông tin tuyên truyền hữu hiệu của các cấp ủy Đảng và chính quyền; là diễn đàn tin cậy của đảng viên và người dân".

Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương cho biết, trước sự phát triển mạnh mẽ của các loại hình truyền thông, đặc biệt là mạng xã hội, nhiều cơ quan báo Đảng đã chủ động tham gia vào không gian truyền thông mới; đổi mới tư duy, phương thức làm báo, vươn lên nắm bắt xu hướng làm báo hiện đại, làm chủ công nghệ để vừa thực hiện tốt công tác thông tin, tuyên truyền, vừa đáp ứng nhu cầu đa dạng của độc giả, góp phần định hướng dư luận xã hội, tạo niềm tin cho công chúng.

Tuy nhiên, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương cho rằng, phải thẳng thắn thừa nhận một số hạn chế, bất cập trong hoạt động của báo Đảng thời gian qua.

Chẳng hạn, vẫn có lúc, có thời điểm một số cơ quan báo chí chưa thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ, sứ mệnh và trọng trách của tờ báo, tạp chí của Đảng; phương thức thông tin, tuyên truyền còn thiếu sinh động, hấp dẫn; tính dự báo, tính định hướng các vấn đề phức tạp, nhạy cảm của địa phương còn bị động.

Một số cơ quan báo Đảng địa phương còn chậm và lúng túng trong tiến hành chuyển đổi số báo chí; thiếu liên kết, phối hợp chặt chẽ với nhau để tạo thành trận địa thông tin thống nhất, mạnh mẽ, có sức lan tỏa cao trong đời sống xã hội.

Một số cơ quan báo Đảng thông tin còn xuôi chiều; tính phát hiện, tính chiến đấu, tính phản biện chưa cao, nhất là đối với những vấn đề "nóng" tại địa phương, những tồn tại, hạn chế, vi phạm trong công tác chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền địa phương.

Nỗ lực làm chủ vai trò định hướng dư luận xã hội

Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương cũng trao đổi một số nội dung có tính chất gợi mở như: Vai trò, vị trí của báo Đảng là lực lượng chủ lực trong công tác thông tin, tuyên truyền, định hướng dư luận xã hội; tính liên kết của hệ thống báo Đảng để tạo thành một mặt trận thống nhất và mạnh mẽ đối với công tác thông tin, tuyên truyền; chuyển đổi số báo chí…

Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa bày tỏ mong muốn các cơ quan báo chí trong hệ thống ngày càng vững mạnh, các ấn phẩm có chất lượng thông tin, tuyên truyền cao, tiếp tục khơi dậy mạnh mẽ niềm tự hào dân tộc, khát vọng vươn lên, ý chí tự lực, tự cường, nỗ lực xây dựng đất nước ngày càng phồn vinh, hạnh phúc.

"Các cơ quan báo Đảng cần chủ động phối hợp chặt chẽ, đồng bộ với các đơn vị làm công tác tư tưởng, phối hợp với các ngành, các cấp trong hệ thống chính trị, không ngừng đổi mới công tác tuyên truyền theo hướng "tích cực, chủ động, gắn lý luận với thực tiễn", tăng cường "xây đi đôi với chống", lấy "cái đẹp dẹp cái xấu", coi trọng tính giáo dục, thuyết phục và nêu gương.

Hơn lúc nào hết, các cơ quan báo Đảng và đội ngũ những người làm báo Đảng phải cùng với cơ quan tuyên giáo các cấp thực sự làm chủ vai trò định hướng dư luận xã hội, nhất là trong bối cảnh mạng xã hội ngày càng phát triển dẫn tới có quá nhiều luồng thông tin và cách thức tiếp cận, chia sẻ thông tin đa dạng, nhanh nhạy chưa từng có", Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa nhấn mạnh.

Giữ vững những giá trị cốt lõi của báo chí

Báo cáo tổng quan tình hình chung về hệ thống báo Đảng cả nước, Tổng Biên tập Báo Nhân Dân, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Lê Quốc Minh cho biết, hệ thống báo Đảng đang chuyển đổi mạnh mẽ về nội dung và hình thức để phục vụ Đảng và nhân dân.

Theo kết quả khảo sát 54 báo Đảng toàn quốc (tháng 10/2022), có 27 báo cho biết mục được quan tâm nhất là Chính trị. Tin Xã hội cũng chiếm vị trí khá cao khi được 43 báo xếp vị trí thứ nhất và thứ hai, tiếp đến là thông tin về Pháp luật và Kinh tế. Có 49/54 báo Đảng dựa vào nguồn thu quảng cáo, 42 tòa soạn có thêm nguồn thu từ phát hành. Chỉ có 5 báo có nguồn thu từ tổ chức sự kiện và 4 báo có nguồn thu từ nội dung số.

Hơn 60% báo được khảo sát đánh giá chất lượng nội dung của báo Đảng (cả Trung ương và địa phương) so với mặt bằng chung của báo chí hiện nay mới ở mức khá, trong khi 19% đánh giá là tốt và con số tương tự đánh giá chỉ ở mức trung bình.

Có 43% tòa soạn cải tiến nội dung và hình thức định kỳ; 50% tòa soạn không định kỳ và chỉ 7% tòa soạn có tần suất cải tiến nội dung và hình thức thường xuyên.

Nhà báo Lê Quốc Minh chỉ rõ có nhiều rào cản đối với các tòa soạn trong việc nâng cao chất lượng, trong đó có 46% do chất lượng nguồn nhân lực, 28% do cơ chế vào nguồn lực tài chính; 26% tòa soạn gặp cả hai rào cản trên.

Từ thực trạng đó, 52% cơ quan báo Đảng địa phương cho biết sẽ ưu tiên thúc đầy nguồn nhân lực; 41% chỉ ra vấn đề cơ chế tài chính; chỉ có 4% ưu tiên cho công nghệ.

Cũng theo nhà báo Lê Quốc Minh, 95% cơ quan báo Đảng địa phương rất quan tâm đổi mới sáng tạo, 2% quan tâm vừa phải (1 báo) và 5% có quan tâm. 31% tòa soạn cho biết hoạt động đổi mới sáng tạo đang diễn ra nhanh chóng (17 báo), trong khi 69% (37 báo) thừa nhận chậm chạp.

70-80% các cơ quan báo Đảng địa phương đánh giá việc phát triển đa phương tiện, đa nền tảng là khó khăn hoặc rất khó khăn cả về cơ chế, nhân lực, công nghệ và tài chính. Khoảng 20% các cơ quan báo Đảng địa phương cho biết khó khăn cả về 4 vấn đề đều không quá lớn. Thậm chí, một số báo khẳng định là không hề có khó khăn nào.

Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam đánh giá, hiện nay, nhiều cơ quan báo chí có những tin, bài "câu view", nhảm nhí, thông tin không chính xác, thiếu thông tin tích cực, vi phạm bản quyền…

Để người dân tin báo chí chính thống, theo nhà báo Lê Quốc Minh, hệ thống báo Đảng cần phải giữ vững những giá trị cốt lõi của báo chí, nâng cao tính chuyên nghiệp, bảo đảm chuyển tải thông tin một cách công bằng, cân bằng, đa chiều, cũng như cần thẩm định thông tin và cung cấp thông tin chất lượng cao cho độc giả.

Bên cạnh đó, đội ngũ những người làm báo Đảng cần giữ vững đạo đức nghề nghiệp, xây dựng môi trường văn hóa, theo kịp những công nghệ truyền thông mới và không ngừng đổi mới sáng tạo.

Ngoài ra, cần đẩy mạnh hợp tác trong đưa tin, kiểm chứng thông tin, công nghệ và kinh doanh, minh bạch với độc giả và trong tòa soạn, đồng thời có trách nhiệm với xã hội.