Bộ Nội vụ nói về giải pháp đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, xóa bỏ cơ chế xin - cho

Theo Thứ trưởng Trương Hải Long, việc phân cấp, phân quyền được Đảng, Nhà nước, Chính phủ rất quan tâm. Theo tinh thần đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, năm 2022, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 04/NQ-CP về đẩy mạnh phân cấp, phân quyền trong quản lý nhà nước. Trong đó, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo xây dựng các chương trình, có kế hoạch cụ thể, từng bộ ngành rà soát các thể chế liên quan đến lĩnh vực quản lý Nhà nước của ngành để phân cấp cho địa phương hoặc phân cấp của Chính phủ giao các địa phương thực hiện.

Về kết quả thời gian qua thực hiện Nghị quyết 04: Chính phủ đã trình Quốc hội sửa được 14 luật; cho ý kiến với 2 luật và chuẩn bị trình thêm 4 luật; trình Quốc hội ban hành 9 Nghị quyết; sửa đổi, bổ sung thay thế 27 Nghị định; Thủ tướng Chính phủ đã ban hành 19 quyết định và các bộ ngành đã ban hành 8 Thông tư liên quan đến đẩy mạnh phân cấp, phân quyền.

"Tuy nhiên, tiến độ sửa đổi các văn bản liên quan đến phân cấp, phân quyền không phải nằm ở 1 văn bản mà ở nhiều văn bản, luật. Tiến độ rà soát đề xuất các cấp có thẩm quyền sửa đổi chậm. Một số bộ, ngành có tâm lý nể nang, né tránh, ngại do lợi ích cục bộ, ngại khi phân cấp xuống địa phương, địa phương chưa thực hiện được", ông Trương Hải Long nói.

Cũng theo Thứ trưởng Trương Hải Long, để đẩy nhanh tiến độ, kịp thời tháo gỡ vướng mắc, khơi thông nguồn lực, tạo động lực cho các địa phương phát triển kinh tế - xã hội, đáp ứng các mục tiêu, chỉ tiêu đề ra thì Thủ tướng Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo rà soát và xử lý vướng mắc trong hệ thống pháp luật do Bộ Tư pháp tham mưu. Sau rà soát, các bộ ngành, địa phương đã đề xuất kịp thời 1 luật sửa nhiều luật. 

"Trong chỉ đạo chung của Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các cơ quan chủ trì khi xây dựng luật là: Đẩy mạnh giao thẩm quyền theo đúng tinh thần cấp nào làm cấp đó chịu trách nhiệm, rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, đơn giản thủ tục hành chính, giảm chi phí tuân thủ", ông Long nhấn mạnh.

Về phía Bộ Nội vụ, Thứ trưởng Trương Hải Long cho biết, Bộ tham mưu cho Chính phủ sửa 2 luật: Luật Tổ chức Chính phủ và Luật Tổ chức chính quyền địa phương.

Theo Thứ trưởng Trương Hải Long, trước đây, nguyên tắc phân cấp, phân quyền trong luật còn chưa quyết liệt; phân cấp, uỷ quyền chưa rõ ràng. Cấp trên giao cấp dưới vẫn phải đảm bảo nguồn lực, tài chính, chịu trách nhiệm về thực hiện của cấp đó. 

"Trên tinh thần phát biểu của đồng chí Tổng Bí thư, Chủ tịch nước tại Hội nghị Trung ương 10, qua đề xuất sửa 2 luật trên chúng tôi tiếp thu tinh thần này để sửa quy định chung liên quan đến nguyên tắc trong phân cấp, phân quyền, tiến tới phân định thẩm quyền. Đây là luật khung, trên cơ sở đó các bộ, ngành rà soát luật chuyên ngành sửa đổi bổ sung các quy định khác liên quan cũng phải đảm bảo làm rõ thẩm quyền, trách nhiệm, tạo nguồn lực", Thứ trưởng Bộ Nội vụ nêu rõ.

Thứ hai, để tháo gỡ điểm nghẽn, thúc đẩy phát triển KT-XH, Chính phủ giao Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính khẩn trương xây dựng 3 luật để sửa đổi các luật trong lĩnh vực đầu tư, tài chính để trình QH tại kỳ họp thứ 8. Các vấn đề mang tính cản trở, cấp bách thực thi các luật, thúc đẩy phân cấp, phân quyền cũng được thể hiện tinh thần tại 1 luật sửa nhiều luật mà Chính phủ chuẩn bị trình Quốc hội tại kỳ họp thứ 8 này.

Thứ ba, theo ông Trưởng Hải Long, trong quá trình Bộ Nội vụ phối hợp với các bộ ngành rà soát các quy định pháp luật chuyên ngành, tổ chức bộ máy thì yêu cầu các bộ ngành khi các cơ quan chủ trì tham mưu các quy định chuyên ngành thì không lồng ghép các quy định về nhiệm vụ quyền hạn cụ thể liên quan đến tổ chức bộ máy hoặc liên quan đến thẩm quyền trong các văn bản chuyên ngành.

"Tinh thần khi phân cấp, phân quyền theo thẩm quyền của Chính phủ, trong luật thì cũng chưa quy định cụ thể thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ trong phân cấp phân quyền, chưa thành tiết chế riêng. Tuy nhiên, trong một số luật chuyên ngành lại đưa thẩm quyền của Thủ tướng Chính phủ vào trong quyết định các vấn đề cụ thể, do đó có tình trạng có nhiều việc nhỏ lại đưa lên Thủ tướng. Khi sửa luật Tổ chức Chính phủ chúng tôi cũng sẽ xem xét cụ thể nội dung này", ông Trương Hải Long nói.

Nói thêm vấn đề này, Bộ trưởng, Chủ nhiệm Văn phòng Chính phủ Trần Văn Sơn cho biết, cuối tháng 8 năm 2022, Thủ tướng Chính phủ có quyết định yêu cầu các bộ phân cấp 699 thủ tục hành chính. Cụ thể, Thủ tướng phân cấp cho các bộ, các bộ phân cấp cho các địa phương. Các thủ tục hành chính này nằm ở các luật, nghị định, thông tư, quy chuẩn. Qua 2 năm đã có 299/699 thủ tục hành chính được phân cấp ở tại 56 văn bản quy phạm pháp luật.

Hiện, còn khoảng 404 thủ tục hành chính cần phân cấp mà thời gian còn lại hơn 1 năm. Sắp tới sẽ đẩy nhanh việc này, trong đó có một số bộ dưới 50% việc phân cấp thủ tục hành chính sẽ sửa các luật tại kỳ họp sắp tới của Quốc hội.